Avrupa'nın bağımsız uydu navigasyon sistemi Galileo'nun ilk konum belirleme uydusu olan GSAT0104, 12 yıllık hizmetin ardından resmen emekliye ayrıldı. Arama ve kurtarma hizmetlerinde uzun yıllar görev yapan GSAT0104, Galileo takımyıldızında hizmet dışı bırakılan ilk uydu olarak kayıtlara geçti.
SÜRDÜRÜLEBİLİR UZAY POLİTİKASI
Ekim 2023’te Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Avrupa Komisyonu (EC) ve AB Uzay Programı Ajansı’nın (EUSPA) ortak kararıyla hizmet dışı bırakılmasına karar verilen GSAT0104 için süreç Mart 2024’te başlatıldı ve Nisan 2025’te tamamlandı. Uydunun güvenli biçimde pasifleştirilmesiyle, uzay enkazının azaltılmasına katkı sağlandı.
GÜVENLİ YÖRÜNGEYE TAŞINDI
ESA’nın uzay enkazını azaltma politikası çerçevesinde, GSAT0104 operasyonel takımyıldızdan 700 km daha yükseğe taşındı ve tüm enerji kaynakları güvenli biçimde devre dışı bırakıldı. Bu “mezarlık yörüngesi”, diğer uydularla etkileşim riskini ortadan kaldırmak için tasarlandı.
FİLO YENİLENİYOR
Galileo sistemi, şu anda tüm ana yuvalarda aktif uydular ve üç yedekle hizmet veriyor. Yakın gelecekte altı Birinci Nesil ve geliştirme sürecindeki 12 İkinci Nesil uydu ile takviye edilmesi planlanıyor. Uyduların yıllık durumu değerlendiriliyor, kullanım süresi dolanlar için hizmet dışı bırakma süreci başlatılıyor.
İLK VE SON HİZMET
2012’de fırlatılan GSAT0104, Avrupa’nın yalnızca Galileo uydularıyla ilk konum tespitini gerçekleştiren uydu olmuştu. Navigasyon hizmetinden sonra L-bant antenindeki arıza nedeniyle Arama ve Kurtarma servisine yönlendirildi. 2021’de yedek yuvaya taşındı ve 2024’te görevini tamamladı.
UYDULARA YAKIN TAKİP
ESA, hizmet dışı bırakılan uyduların takımyıldızdan kontrollü biçimde çıkarılmasına öncelik veriyor. Sistem performansı, Galileo Referans Merkezi tarafından bağımsız olarak izleniyor. GSAT0104’ün başarılı şekilde devre dışı bırakılması, gelecekteki operasyonlar için örnek bir süreç sundu.
