Evrenin gizemleri karanlık madde olmadan açıklandı

Fizikçilerin yeni teorisi, karanlık madde ve karanlık enerjiye gerek kalmadan evrenin hızla genişlemesini ve galaksilerin davranışlarını tek bir denklemle açıklayabiliyor.

Giriş: 07.11.2025 - 14:59
Güncelleme: 07.11.2025 - 14:59
Evrenin gizemleri karanlık madde olmadan açıklandı

Ottawa Üniversitesi Fizik Bölümü’nden Prof. Rajendra Gupta liderliğinde yürütülen araştırma, evrenin doğa kuvvetlerinin (örneğin yerçekiminin) zaman ve uzayda yavaş yavaş değiştiğini öne sürüyor. Bilim insanına göre bu değişim, hem evrenin hızla genişlemesini hem de galaksilerin beklenenden farklı hareket etmesini açıklayabilir. Gupta, “Evren genişledikçe doğa kuvvetleri zayıflıyor. Bu durum, evreni iten gizemli bir enerji varmış gibi görünüyor — biz buna karanlık enerji diyoruz. Aynı şekilde galaksilerde de ekstra kütleçekim etkisi gözleniyor; bu da genellikle karanlık maddeyle açıklanıyor. Oysa bunlar, değişen doğa sabitlerinin yarattığı birer yanılsama olabilir” diyor.



KOZMİK GÜÇLER YENİDEN TANIMLANIYOR

Araştırma, evrende gözlenen iki büyük gizemi (karanlık madde ve karanlık enerji) tek bir denklemle açıklıyor. Geleneksel kozmoloji, bu iki olguyu farklı matematiksel modellerle ele alırken, Gupta’nın yaklaşımı bu ayrımı ortadan kaldırıyor. Yeni teoriye göre, temel kuvvetlerin gücünü belirleyen bağlantı sabitleri zamanla değişiyor. Bu değişim, “α” adı verilen yeni bir parametreyle ifade ediliyor. α, büyük ölçeklerde sabit kalırken, galaksi düzeyinde maddenin yoğunluğuna bağlı olarak farklılık gösteriyor. Bu model, galaksilerin dış bölgelerindeki yıldızların görünmez “karanlık madde haleleri” olmadan da neden hızlı hareket ettiğini doğal biçimde açıklıyor.


GALAKSİLERİN DAVRANIŞI YENİDEN YAZILIYOR

Gupta’nın modeli, galaksilerin dönüş hızlarından ışığın büyük kütleli cisimlerin etrafında bükülmesine kadar birçok gözlemi aynı çerçevede açıklıyor. Araştırmacı, “Evren yaşlandıkça doğa sabitleri değişiyor. Bu değişim, galaktik ölçekte daha fazla çekim gücü, kozmolojik ölçekte ise daha fazla genişleme olarak karşımıza çıkıyor” diyor. Bu yaklaşım, onlarca yıldır çözülmeye çalışılan “karanlık madde” bilmecesine yeni bir bakış kazandırıyor. Gupta, herhangi bir egzotik parçacığa gerek kalmadan evrendeki gözlemlerin anlaşılabileceğini öne sürüyor.


EVRENİN YAŞI İKİ KATINA ÇIKIYOR

Gupta’nın teorisine göre, doğa kuvvetlerinin değişkenliği evrenin yaşını da etkiliyor. Model, evrenin zaman çizelgesini genişleterek, galaksilerin ve kara deliklerin Büyük Patlama’dan bu kadar kısa sürede nasıl oluşabildiğini açıklıyor. “Yıllardır erken evrende devasa galaksilerin nasıl bu kadar hızlı büyüdüğünü anlamaya çalışıyoruz. Bu model, olağanüstü parçacıklara ya da fizik yasalarını çiğnemeye gerek kalmadan bunu açıklıyor” diyor Gupta. Bilim insanı, bu yaklaşımın milyarlarca dolarlık karanlık madde parçacığı arayışlarını da sorgulatabileceğini ekliyor: “Belki de evrenin en büyük sırları, doğanın sürekli değişen sabitlerinin bir oyunudur.”