İstanbul Ticaret Gazetesi yazarı Osman Arıoğlu, bu haftaki yazısında Meclis'e sunulan ve kamuoyunda "torba yasa" olarak bilinen yeni kanun teklifini mercek altına aldı. Arıoğlu, vergi ve sigorta primlerinde önemli değişiklikler getiren teklifin en çarpıcı maddesinin, üç yıl önce kaldırılan "dördüncü dönem geçici vergi beyanı" uygulamasının yeniden hayata geçirilmesi olduğunu belirtti.
Osman Arıoğlu'nun bu haftaki yazısı şöyle:
Dördüncü dönem geçici vergi beyanı geri geliyor!
Torba yasayla önemli değişiklikler yolda: Vergi, sigorta primi, kira gelirleri… Bir süredir beklenen düzenlemeleri içeren torba kanun teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sevk edildi. 36 maddeden oluşan bu teklifte en dikkat çekici konu, üç yıl önce kaldırılan ‘dördüncü dönem geçici vergi beyanı’nın yeniden getiriliyor olması.
ÜÇ YIL SONRA ESKİ UYGULAMAYA DÖNÜŞ
Hatırlanacağı üzere dördüncü dönem geçici vergi beyanı 2021 yılı sonunda kaldırılmış, 2022, 2023 ve 2024 yıllarında uygulanmamıştı.
Kaldırıldığı dönemde bu köşede, kamunun finansman ihtiyacı açısından ya götürü bir vergilendirme yapılabileceğini ya da gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinin bir ay öne çekilmesinin daha dengeli bir çözüm olabileceğini önermiştik.
Şimdi, üç yıllık bir aranın ardından aynı uygulama geri dönüyor.
Kanun teklifinde yer alan düzenleme Meclis’te kabul edilirse, mükellefler yeniden yılın dördüncü çeyreği için geçici vergi beyannamesi verecekler.
MUHASEBECİLER İÇİN ERKEN YOĞUNLUK DÖNEMİ
Günümüzde muhasebe programları birçok işlemi otomatik yapabiliyor.
Bu nedenle beyanname hazırlamak artık teknik olarak zor değil.
Ancak dördüncü dönem geçici vergi beyanının geri gelmesi, dönem sonu işlemlerini öne çekmek anlamına geliyor.
Bu da özellikle mali müşavirler ve muhasebe ofisleri açısından yılın ilk aylarındaki yoğunluğu artıracak.
Öte yandan, yeni sistem ile önemli bir kısmı zaten dördüncü dönem beyanıyla ödenmiş olacağı için mart ve nisan aylarında büyük vergi ödemeleri kalmayacak, gelir ve kurumlar vergileri üç ayda bir ödenir hale tekrar dönüşmüş olacak.
BÜYÜK ŞİRKETLER İÇİN DEĞİL, ORTA ÖLÇEKLİLER İÇİN YÜK
Günümüzün büyük ölçekli firmaları zaten her ay ve üç ayda bir finansal performanslarını değerlendiriyor. Dolayısıyla bu düzenleme onlar açısından yalnızca finansman takviminin yeniden ayarlanması anlamına geliyor.
Ancak aylık kontrollerini düzenli yapamayan orta ölçekli işletmeler ve onların mali müşavirleri için bu değişiklik ek iş yükü getirecektir.
TORBA YASADA BAŞKA NELER VAR?
Sigorta primlerinde değişiklik
* Sigorta primi tavanı asgari ücretin 7.5 katından 9 katına çıkarılıyor.
* Primlerin toplam yükü ve işveren payı 1 puan artırılıyor.
* Prim teşviki ise yüzde 4’ten yüzde 2’ye düşürülüyor.
Özellikle sigorta primlerini düzenli ödeyenlere sağlanan bu teşvikin yarı yarıya düşürülmesi konusunda evdeki hesap çarşıya uymayabilir. Dolayısıyla kamu ‘avantaj’ sağlamak isterken dezavantajlı konuma düşebilir.
Ekonomik koşullar dikkate alındığında ve bugüne kadar da etkili sonuç veren bu teşvikin azaltılması konusunun yeniden gözden geçirilmesi yerinde olacaktır.
KİRA GELİRLERİNDE İSTİSNA KALDIRILIYOR
Yeni düzenlemeyle kanunla kurulan emekli sandıklarından emekli olanlar dışındaki vatandaşlar için kira gelirlerindeki istisna kaldırılıyor. Güncel olarak 47 bin TL olarak uygulanan bu istisnanın kaldırılması da kayda değer bir gelir etkisi sağlamayacaktır. Getirisinden daha fazla tartışma yaratacağı açık. Belki de daha makul bir çözüm, istisna tutarındaki yıllık artışların azaltılması olurdu.
Konut kredisi faizleri kira gelirinden indirilemeyecek
Krediyle konut alıp kiraya verenler, kredi faizlerini kira gelirlerinden gider olarak düşemeyecek. Madde gerekçesinde bu değişikliğin, krediyle ve peşin konut alanlar arasındaki vergi adaletsizliğini gidermeyi amaçladığı belirtiliyor.
Ancak bu durum, “İşyeri alıp kiraya verenler neden kapsam dışı?” tartışmasını da beraberinde getirebilir. Kısacası bu düzenleme, “Atılan taş, ürküten kurbağaya değmez” atasözünü hatırlatıyor.
İKİNCİ EL ARAÇ SATIŞLARI ARTIK HARCA TABİ
Torba teklifte yer alan bir diğer dikkat çekici madde, ikinci el araç satışlarının harca tabi tutulması. Bu uygulamanın nasıl hayata geçirileceği ve piyasalara etkisi önümüzdeki dönemde netleşecek.
Sonuç
Torba yasa teklifinin genel gerekçesinde istisnaların daraltılması temel amaçlardan biri olarak belirtiliyor. Teklifte; bir yandan istisna daraltan ve işgücü maliyetlerini artırıcı düzenlemeler yer alırken, diğer yandan süre uzatımı veya konu ya da kuruma özel istisna sağlayan düzenlemeleri de görüyoruz. Düzenlemede yer alan veya daha sonra eklenebilecek başka bazı konuları da bir başka yazımızda değerlendirmeye çalışırız.
