Küresel uzay endüstrisinde rekabet artarken Çin, yörünge güvenliği ve trafik yönetimi konusunda stratejik bir hamle gerçekleştirdi. Pekin yönetimi, uzay trafiğini bağımsız olarak izleme kapasitesini artırmak amacıyla ‘Xingyan’ veya ‘Yıldız Gözü’ olarak adlandırılan ikinci bir uydu takımyıldızı projesine hız verdi. Bu yeni ağ, özellikle ticari operatörlerin yörüngedeki çarpışma risklerini yönetmelerine destek olmak ve ülkenin kritik izleme verilerinde yabancı kaynaklara olan ihtiyacını azaltmak üzere tasarlandı.
HEDEF 2028 YILI
Sistemin geliştiricisi, Anhui merkezli coğrafi veri şirketi Zhongke Xingtu'nun yan kuruluşu olan Xingtu Cekong, projenin takvimini açıkladı. Plana göre, 2027 yılına kadar 12 uydunun fırlatılması hedeflenirken, 156 uydudan oluşacak tüm sistemin 2028 yılından sonra tam kapasiteyle faaliyete geçmesi bekleniyor. Tamamlandığında takımyıldızı; uydu yörüngelerini haritalama, sıra dışı hareketleri tespit etme ve her iki saatte bir çarpışma uyarıları ile manevra önerileri yayınlama kapasitesine ulaşacak.
KÜRESEL KAPSAMA ALANI
Xingtu Cekong Başkanı ve Proje Lideri Hu Yu, Pekin'de yaptığı açıklamada, ağın her 30 dakikada bir güncelleme sağlayarak alçak Dünya yörüngesinde küresel kapsama alanı sunacağını ve daha yüksek yörüngelerin odaklı izlenmesini gerçekleştireceğini belirtti. Çin, bu alandaki yeteneklerini artırmak adına daha önce Guangshi uzay durumsal farkındalık takımyıldızının ilk uydusu Kaiyun-1'i Eylül ayında fırlatmıştı. Zhongke Xingtu'nun bir diğer iştiraki Beijing Kaiyun United tarafından işletilen bu sistemin de nihai olarak 24 uydulu bir yapıya ulaşması planlanıyor.
UZAY TRAFİĞİ YÖNETİMİ
Mevcut durumda uzay izleme konusunda tam işlevsel tek ağ, ABD'nin Jeosenkron Uzay Durumsal Farkındalık Programı olarak biliniyor. 1990'larda ortaya çıkan uzay faaliyetlerini izleme konsepti, her yıl fırlatılan binlerce yeni uydu nedeniyle kritik bir hal aldı. Yer tabanlı radarlar ve teleskopların yanı sıra uzay tabanlı sensörlere dayanan bu sistemler, yörünge trafiğini yönetmek ve enkaz kaynaklı kazaları önlemek için hayati önem taşıyor.
YAPAY ZEKA DESTEĞİ
Xingyan takımyıldızının öncelikli olarak ticari operasyonları destekleyeceği vurgulanırken, her uydunun geniş alan, kızılötesi ve multispektral görüntüleyicilerle donatılacağı bildirildi. Sistemin en dikkat çeken özelliği ise yapay zeka entegrasyonu. Yapay zeka, toplanan verileri analiz ederek potansiyel riskleri belirleyecek ve çarpışmaların otomatik olarak önlenmesini sağlayacak. Uydular, yörüngedeki nesneleri tespit edip konumlarını belirledikten sonra bilgileri yer istasyonlarına iletecek; işlenen veriler ise uydulara manevra talimatı olarak geri dönecek.
