Türkiye’nin e-ihracat performansı son yıllarda hızla yükseliyor. 2023’te e-ihracat hacmi bir önceki yıla göre yüzde 30 artarak 5 milyar doları aştı. Bu artışta özellikle KOBİ’lerin dijital dönüşüme hızlı adapte olup uluslararası pazarlarda rekabet edebilmesi büyük rol oynadı. Geçen yıl ise e-ihracat genel ihracatın yüzde 2.6’sına ulaşarak, 6.4 milyar dolara yükseldi. Ticaret Bakanlığı, 8 milyar dolarlık e-ihracat hedefi için pazaryerlerini de destek kapsamına aldı. ABD Başkanı Donald Trump’ın kararıyla eylül başında kaldırılan vergisiz ticaret uygulamasının ardından Avrupa Birliği (AB) ve İngiltere de benzer bir adım atmaya hazırlanıyor. Her iki taraf da vergisiz alışveriş limitini ‘0’ seviyesine indirme planlarını uygulamaya koyacak. Bu gelişmeler yaşanırken, Ticaret Bakanlığı’nın 2023 tarihli ve 5986 sayılı E-İhracat Destekleri İncelemeci Kuruluşlar ve Yararlanıcılar İçin Pazaryerleri Kılavuzunu güncellemesi, Türk e-ihracatçılar için önemli bir avantaj sağladı. Yeni düzenlemeyle e-ihracatçılar, hem ABD’nin minimis kararından hem de AB ve İngiltere’nin vergisiz alışveriş kararından olumsuz etkilenmeyecek.
İHRACATÇILARA REHBER
Ticaret Bakanlığı’nın Türkiye İhracatçılar Meclisi ile ortaklaşa yürüttüğü Dijital Platformlar ve Pazaryerleri Kılavuzları, Türk şirketlerinin dünyanın önde gelen e-ticaret platformlarında yer alabilmesi için adeta bir rehber niteliğinde. Çalışmada farklı coğrafyalardan 23 popüler ve güvenilir e-pazaryeri seçildi. Kılavuz, bu platformların özelliklerini, satışa başlama süreçlerini ve gerekliliklerini adım adım açıklıyor. Almanya merkezli OTTO ve Zalando, Latin Amerika’dan MercadoLibre, Güneydoğu Asya’dan Shopee, ABD piyasasından Amazon, Walmart, Etsy, Wayfair gibi platformlar detaylı şekilde tanıtılıyor ve çeşitli destekler veriliyor. Bu platformların her biri milyonlarca kullanıcıya sahip ve küresel ölçekte büyük satış hacimleri oluşturuyor. Bakanlık yetkilileri, belirlenen bu e-pazaryerlerinin firmalar için güvenilir bir satış kanalı olduğuna ve ticaret hacimlerinin toplamda 1 trilyon dolara yaklaştığına dikkat çekti.
S-TİCARETE DE DESTEK
Kılavuzda ayrıca sosyal ticaretin (s-ticaret) önemine de değiniliyor. Uluslararası sosyal medya ve arama motoru platformlarında nasıl reklam verileceğine dair bilgiler de ayrı başlıklar altında sunuldu. Bakanlık, Meta (Facebook/Instagram), LinkedIn, Google, TikTok ve reklam ağı Criteo gibi mecraları e-ihracatçılar için önemli görüyor. O nedenle bu mecralarda hedef kitleye ulaşma yöntemlerini anlatan kılavuzlar yayımlandı. Böylece firmalar, doğrudan pazaryerlerinin yanı sıra sosyal medya üzerinden de küresel müşterilere erişmede izleyecekleri stratejileri öğrenebiliyor.
NASIL BAŞVURULUR?
e-ihracat desteklerinden sadece limited ve anonim şirketler yararlanabiliyor. Desteklerden yararlanmak isteyenlerin Destek Yönetimi Sistemi’ne (DYS) üye olması gerekiyor. DYS, Ticaret Bakanlığı’nın ihracat destekleri ve Dahilde İşleme, Hariçte İşleme, Vergi-Resim-Harç İstisnası vb. işlemleri çevrimiçi yürüten dijital sistemi. e-ihracat desteklerine başvuru sürecinde ret cevabı almamak için Destek Yönetimi Sistemi’ne yüklenilen her belge güncel ve doğru olmalı. Başvuru kılavuzlarının dikkatlice okunması ve son başvuru tarihlerinin kaçırılmaması gerekiyor.
Ayrıca Basitleştirilmiş Gümrük Beyan- namesi (BGB, eski adıyla ETGB) kapsamında ihracat yapanların birliğe üye olma zorunluluğu yok. Ancak desteklerden yararlanmak isteyenle- rin mutlaka bir ihracatçı birliğine üye olması şartı aranıyor. Öte yandan başvurular, hedef pazarlar ve ekstra desteklere E-Kolay İhracat Platformu’ndan (E-KİP) ulaşılabiliyor.
e-ihracat destekleriyle ilgili eğitim almak ve ihracatçı olmak isteyenler de İhracat Akademisi’ne başvurabiliyor.
DYS KAYDI İÇİN ŞARTLAR
* MERSİS bilgileri güncel olmalı.
* Faaliyet gösterilen sektör (NACE kodu) doğru girilmeli.
* Üyelik başvurusu ihracatçı birlikleri genel sekreterlikleri üzerinden yapılmalı.
* Başvurular ve ek formlar, Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) üzerinden yapılıyor.
E-İHRACATTA YENİ PAZAR AVRUPA
Desteklerin artmasıyla birlikte birçok Türk markası Zalando ve Zalando Lounge’a katılarak Avrupa pazarındaki varlığını güçlendirmeye başladı. Avrupa’nın en büyük online moda perakendecilerinden Zalando ve onun özel indirim platformu Zalando Lounge, Türk markalarının yoğun olarak tercih ettiği kanallar arasına girdi. Giyim, ayakkabı, aksesuar, elektrik ve ev tekstili gibi kategorilerdeki Türk üreticileri ve markaları, Avrupa’daki tüketicilere doğrudan ulaşarak hem satış hacimlerini artırıyor hem de markalarını uluslararası düzeyde tanıtıyor. e-ihracat ekosistemine verilen desteklerin yanı sıra lojistik, depolama ve dijital pazarlama alanlarındaki teşvikler sayesinde Türk markaları, artık yalnızca kendi siteleri üzerinden değil; Zalando, About You, Amazon, eBay ve Etsy gibi küresel pazaryerleri aracılığıyla Avrupa’nın dört bir yanına ürün gönderebiliyor.
GÜNCELLENEN DESTEKLER
Etsy üzerinden satış yapanlar için giderlerin mahsup edilmesi durumunda, düzenlenen belgelere ilişkin usuller netleştirildi. Böylece, el işi ve tasarım ürünlerini Etsy aracılığıyla ihraç eden Türk üreticiler, platforma ödedikleri komisyon ve hizmet giderlerini destek başvurularında kullanabilecek.
ABD ve Kanada pazarlarında satış yapan işletmelere komisyon desteği getirildi. Bu sayede, söz konusu ülkelerde faaliyet gösteren Türk satıcılar, e-ihracat maliyetlerini düşürerek rekabet gücünü artırma fırsatı elde edecek.
Amazon Handmade kategorisinde el işi veya kişiselleştirilebilir ürün satışı yapan işletmeler de e-ihracat desteklerinden yararlanabilecek. Üstelik, bu kategoriye dahil ürünler için Küresel Ticari Ürün Numarası (KTÜN) ve marka tescili zorunluluğu aranmayacak. Genelgeye göre, ürünlerin el yapımı veya kişisel üretim olduğunu beyan eden firmalar bu iki şarttan muaf tutulacak.
Rusya merkezli Ozon platformunda alınan siparişle- rin karşılanması kapsamında sunulan hizmetler de artık destek kapsamına dahil edildi. Türk firmaları, Ozon üzerinden yürüttükleri lojistik ve sipariş karşılama süreçlerinde yaptıkları giderler için destek talebinde bulunabilecek.
Trendyol için de ülke kısıtlaması kaldırıldı. Artık Türk markaları, Trendyol’un yurt dışı uzantılarında veya farklı ülke pazarlarında satış yaparken, kılavuza uygun rapor ve faturalarla destek için başvurabilecek.
GELECEĞİN ANAHTARI ‘DİJİTAL KİŞİSELLEŞTİRME’
e-ticaret ekosistemi, donanım temelli sabit yapılardan bulut üzerinden sürekli gelişen ve öğrenebilen sistemlere hızla geçiyor. Yapay zeka teknolojilerinin sağladığı analiz kapasitesi sayesinde firmalar, müşteri davranışlarını daha iyi anlayarak kişiye özel süreçler oluşturabiliyor. Bu dönüşüm, işletmelerin yalnızca dijitalleşmesini değil, dijital hızda karar alma yeteneğine sahip olmasını zorunlu hale getiriyor.
Günümüzde müşteriler, standart bir alışveriş deneyimi yerine, ilgi alanlarına, geçmiş işlemlerine ve ihtiyaçlarına uygun şekilde şekillenen kişisel öneriler bekliyor. Yapay zeka, bu kişiselleştirmeyi mümkün kılarak firmalara daha yüksek müşteri memnuniyeti ve dönüşüm oranı sağlıyor.
VERİ ANALİTİĞİ REKABET GÜCÜNÜ ARTIRIYOR
Veriyi stratejik biçimde kullanan markalar, tüketici eğilimlerini doğru okuyarak pazarlama, satış ve operasyon süreçlerini daha verimli yönetiyor. Dijital hızda düşünebilen ve veriyi karar alma süreçlerinin merkezine koyan şirketler önümüzdeki dönemde öne çıkacak.
BULUT TABANLI YAPILAR E-TİCARETİN YENİ OMURGASI
Sabit donanımlara dayalı geleneksel sistemlerin yerini, sürekli güncellenen ve kendini geliştiren bulut tabanlı altyapılar alıyor. Bu yeni yapı, operasyonel maliyetleri azaltırken esnekliği artırıyor ve e-ticaret firmalarının uçtan uca optimizasyon yapmasına imkan tanıyor.
SEKTÖRDE DÖNÜŞÜM KAÇINILMAZ
Yapay zeka, bulut teknolojileri ve veri analitiği merkezli dijital dönüşüm, e-ticaret şirketlerine hız, esneklik ve kişiselleştirme kabiliyeti kazandırıyor. Bu dönüşüme ayak uyduran işletmeler rekabet avantajını korurken, dijital hızda karar alamayan markalar ise geride kalma riskiyle karşı karşıya bulunuyor.
Kılavuzda yer alan markalar
