ABD Başkanı Donald Trump'ın seçilmesiyle birlikte başlayan ticaret savaşları, küresel ticarettin dengesini bozdu. Ülkelere, sektörlere ve emtialara gümrük vergisi uygulamaya başlayan Trump'ın ardından özellikle çelik ve alüminyum ve nadir toprak elementlerinin kullanıldığı otomotivcileri etkiledi.
Avrupa otomotiv tedarik endüstrisinde Çin'in nadir toprak elementleri ve mıknatıslara yönelik son ihracat kısıtlamaları nedeniyle önemli aksaklıklar yaşandığı belirtildi. Çin'in kısıtlamalarının Avrupa’da bazı üretim tesislerinin kapanmasına yol açtığına yer verilen açıklamada, gelecek haftalarda stokların tükenmesiyle sorunun daha da ciddi hale gelebileceği aktarıldı.
Açıklamada, Nisan 2025’ten beri Çinli yetkililere yüzlerce ihracat lisansı başvurusu yapıldığı, bunların yaklaşık dörtte birinin onaylandığı belirtildi. CLEPA, reddedilen başvuruların bazılarının büyük ölçüde prosedürel nedenlere dayandığını da belirterek, prosedürlerin ilden ile değiştiği ve hassas verilerin aktarılmasını da gerektirdiği kaydedildi.
Bu arada, Alman otomobil üreticisi BMW, tedarik zincirinin bazı bölümlerinin Çin'deki kesintilerden etkilendiğini belirtmişti.
ÇİN'İN İHRACAT KISITLAMALARI
Nisan ayında Çin, bir dizi nadir toprak elementi ve ilgili mıknatısların ihracatını askıya almaya karar vermişti. Çin Ticaret Bakanlığı, samaryum, gadolinyum, terbiyum, disprosyum, lütesyum, skandiyum, itriyum ve alaşımlarının olduğu 7 kategorideki orta ve ağır nadir metallerin 4 Nisan'dan itibaren ihracat kontrol listesine alınacağını bildirmişti.
Bu kapsamda Çinli tedarikçiler, söz konusu nadir toprak elementlerini ancak hükümet izniyle ihracat edebilecek. Öte yandan, Çin gümrük görevlileri, içeriğinde kısıtlanan elementlerin bulunduğundan şüphelenilen sevkiyatlara el koyabilecek. Bu elementlere otomotiv, havacılık ve savunma sanayi tedarikçileri tarafından ihtiyaç duyuluyor.
ABD Jeolojik Araştırmalar Kurumu'nun 2024 verilerine göre, küresel NTE rezervleri yaklaşık 90 milyon ton olarak hesaplanırken, Çin 44 milyon tonluk rezervle ilk sırada yer alıyor. Bu ülkeyi, 21 milyon tonla Brezilya, 6,9 milyon tonla Hindistan, 5,7 milyon tonla Avustralya, 3,8 milyon tonla Rusya 3,5 milyon tonla Vietnam izliyor, kalan kısım diğer ülkelerde bulunuyor. Bu arada ABD, Grönland ve Tanzanya'da dünyadaki NTE rezervlerinden yüzde 2'şer pay alıyor.
Çin'in rezervinin toplam rezervin yaklaşık yüzde 49'una karşılık geldiği ve yıllık NTE üretiminin ise küresel üretimin yüzde 69'unu oluşturduğu ifade ediliyor.
