Arabuluculukta başarı sırası gayrimenkulde

Gayrimenkul sektöründe kira, kat mülkiyeti, ortaklığın giderilmesi ve komşu hakkından kaynaklı uyuşmazlıklarda zorunlu arabuluculuğun devreye alınmasıyla yeni bir dönem başladı.

Uyuşmazlıkların çözümünde arabuluculuk sisteminin bugüne kadar yaklaşık yüzde 70’lik bir başarı oranını yakalamasının önemli bir referans olduğu kaydediliyor.

HABER: ŞEREF KILIÇLI

Alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak da adlandırılan arabuluculuk sisteminde kapsam genişlemeye devam ediyor. Bugüne kadar isteğe bağlı ve zorunlu uygulama kapsamında arabuluculukta başarı oranının yaklaşık yüzde 70’e ulaşması da süreci etkiliyor. Mart sonunda TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile kira, kat mülkiyeti, ortaklığın giderilmesi ve komşu hakkından kaynaklı uyuşmazlıklarda arabuluculuk dava şartı haline getirilmişti. Uygulama ise 1 Eylül’de başladı. 

UYGULAMA SÜRECİ

Düzenleme kapsamında, kira, kat mülkiyeti, komşu hakkı ve ortaklığın giderilmesi konulu uyuşmazlıklarda müracaatlar, adliyelerdeki arabuluculuk bürolarına ücretsiz yapılabiliyor. Yargı gideri, harç, tanık, bilirkişi ücreti gibi konularda ödeme yapma zorunluluğu bulunmuyor. Arabuluculuk görüşmelerinin üç hafta içerisinde tamamlanması gerekiyor. Zorunlu durumlarda arabulucu tarafından bu süre en fazla bir hafta daha uzatılabiliyor. Görüşmeler sonrasında anlaşma sağlanamaması halinde dava açılabiliyor.

İstanbul Ticaret Odası Gayrimenkul Hizmetleri Meslek Komitesi, ‘Gayrimenkul Hukuku, Arabuluculuk ve Tahkim’ konulu panelinde söz konusu düzenlemeyle başlayan yeni süreç hakkında sektörü bilgilendirdi. Açılış konuşmalarını İTO Yönetim Kurulu Üyesi Münir Üstün ile Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanı Çağdaş Özer’in yaptığı toplantıda, arabuluculuk şartı detaylarıyla ele alındı. İTO Gayrimenkul Hizmetleri Meslek Komitesi Başkanı ve Meclis Üyesi Hakan Akdoğan’ın oturum başkanlığında gerçekleşen panelde, Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Başkanı Dr. Av. Ali Yüksel, MTN Hukuk ve Arabuluculuk Merkezi’nden Dr. Av. Umut Metin, İTOTAM Genel Sekreteri Av. Senem Bahçekapılı Vincenzi ve İTOTAM Divan Üyesi Doç. Dr. Ebru Şensöz Malkoç sunum yaptı.

HIZLI ÇÖZÜM

Anlaşmazlıkların çözümü noktasında arabuluculuk müessesesinin majör bir katkı sağlayacağını belirten İTO Yönetim Kurulu Üyesi Münir Üstün, şöyle konuştu: “Mahkemeye taşınan dava süreçlerinin sonuçlanmasının yılları bulması, tarafların bir belirsizlikle ve bekleyişle karşı karşıya kalmalarına neden oluyor. Ancak arabuluculuk hizmetiyle söz konusu işlemler haftalar içerisinde sonuçlandırılabiliyor. Arabuluculuk gibi uyuşmazlıklar konusunda alternatif çözüm yolu sağlayan bir diğer uygulama da tahkim. Odamız, 1979 yılından bu yana üyelerine tahkim hizmeti verirken, uluslararası uygulamalara ve yabancı ülkelerdeki emsallerle eşit düzeyde bir hizmet sağlayabilmek adına 16 Ekim 2014 tarihinde İstanbul Ticaret Odası Tahkim Merkezi’ni yani İTOTAM’ı kurdu. İTOTAM, ticari uyuşmazlıkların çözümlenmesini teşvik ediyor ve ülkemizde tahkim kurumunun geliştirilmesi bakımından etkin rol oynuyor.”

AB MEVZUATI

Avrupa Birliği’nin tavsiye kararıyla 2008 yılında mevzuatta arabuluculuğun yer almaya başladığını vurgulayan Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanı Çağdaş Özer de şunları söyledi: “Yargılama süreci, Avrupa’da ortalama 5-6 yıl,  ülkemizde de 5 yıldı. Uyuşmazlıkları nasıl daha hızlı çözeriz diye alternatif uyuşmazlık çözüm yolları arandı ve arabuluculuk mevzuatta yer almaya başladı. Arabuluculuk, ülkemizde 2012 yılında yasalaştı, 2013 yılında uygulanmaya başladı. 2018 yılında dava şartı olarak arabuluculuk devreye girdi. Rakamlara baktığımızda, 2022 yılında 1 milyon 100 bin uyuşmazlıkta arabuluculuğa başvuruldu. Bugüne kadar ise 4.5 milyondan fazla. 2023 yılı tahminimiz 1 milyon 400 bin civarında olması. Arabuluculuk, en ideal uyuşmazlık çözüm yollarından biri haline geldi. Uluslararası düzlemde gerçekleştirilen ticari faaliyetler kapsamında ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümü için arabuluculuğu teşvik eden Singapur Sözleşmesi’ne ise 2019’da taraf olduk.”

ZORUNLU ARABULUCULUĞUN GENİŞLEME SÜRECİ

TBMM’de 2012 yılında kabul edilen Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ile arabuluculuk Türkiye’de de mevzuata girdi.

2018 yılında ise yeni bir aşamaya geçildi, iş hukukuyla ilgili uyuşmazlıklarda dava şartı oldu. Ticari dava şartı olarak arabuluculuk 2019 yılında, tüketici hukukunda dava şartı olarak arabuluculuk 2020 yılında kabul edildi. Mart sonunda TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen 7’nci Yargı Paketi ile dava şartı olarak arabuluculuk kapsamına; kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklar, taşınır ve taşınmazların paylaştırılması, ortaklığın giderilmesi, Kat Mülkiyeti Kanunu’ndan kaynaklanan uyuşmazlıklar, komşu hakkından kaynaklanan uyuşmazlıklar, tarımsal üretim sözleşmesinden doğan uyuşmazlıklar da dahil edildi. 

18 Eylül 2023 Pazartesi