Çin Bilimler Akademisi’ne bağlı Hefei Fizik Bilimleri Enstitüsü’nden Profesör Sun Youwen liderliğindeki ekip, nükleer füzyon deneylerinin emniyetini sağlamak için yapay zeka destekli iki sistem geliştirdi. Füzyon enerjisi, kömür ve petrole karşı çevre dostu ve neredeyse sınırsız güç vaat etse de, deneysel reaktörlerdeki ani kesintiler, ekipman güvenliği için ciddi riskler oluşturuyor.
ERKEN UYARI BAŞARISI
Ekip tarafından geliştirilen ilk sistem, plazmadaki “kilitli modlar” gibi kararsızlıkların yol açtığı kesintileri, yorumlanabilir yapay zeka karar ağacıyla öngörüyor. Sistem, testlerde %94 doğruluk oranına ulaştı ve kesintilerden ortalama 137 milisaniye önce uyarı vererek operatörlere zaman kazandırdı.
ÇOKLU TAKİP SİSTEMİ
İkinci yapay zeka aracı ise, aynı anda birden fazla plazma modunu ve kenar yerelleştirilmiş modları (ELM) algılayabiliyor. Çoklu görev öğrenme modeliyle, eski teknolojilere kıyasla daha hızlı ve doğru sınıflandırma yapıyor; plazma durumlarını %96,7 başarıyla analiz ediyor.
TEMİZ ENERJİ İÇİN YARIŞ
Araştırmacılar, bu gelişmelerin füzyon deneylerinde güvenliği artırdığını ve karmaşık plazma davranışlarının anlaşılmasına yardımcı olduğunu belirtiyor. Uzmanlar, füzyonun karbon emisyonunu sıfırlayan, radyoaktif atık sorununu azaltan ve enerji maliyetlerini düşürecek bir çözüm olabileceğini vurguluyor. Ancak büyük ölçekli uygulama için daha fazla Ar-Ge’ye ihtiyaç duyuluyor.
