2. Abdülhamid henüz hayattayken, 2. Meşrutiyet’in ilanından sekiz ay önce (Kasım 1907) Paris’te basılan bu eser, ‘Abdülhamid Karşıtlığının İncili’ yakıştırmasına lâyık görülecek kadar taraflı kaleme alınmıştır.
Erol Üyepazarcı, bu eseri sadece tercüme etmekle kalmadı, yazarın iftira kabilindeki iddialarına, yerinde müdahalelerde bulunmak suretiyle kitabı dengeli ve okunabilir bir hale getirdi.
Kitabın yazılması sırasında bir süre İstanbul’da kaldığı ve önde gelen muhaliflerle de görüştüğü anlaşılan Paul Fesch’in, özellikle Abdülhamid’e olan muhalefetin sembol isimlerinden Prens Sabahattin’le yakın ilişkisi olduğu biliniyor.
Bununla beraber Fransa’daki Abdülhamid karşıtı diğer Jön Türkler hakkında da son derece ilginç bilgiler veriyor.
Gerek Sultan Hamid döneminde kaleme alınması gerek dönemin Türkiye’sine dair teferruatlı incelemeleri barındırması, eserin önemini artırıyor.
Eserin dikkate değer bir yönü de yazarın İstanbul Fransız Ticaret Odası’nın kaynaklarından yararlanarak Osmanlı İmparatorluğu’nun o dönemdeki ticari ve sınai durumunu il il ayrıntılı olarak incelemiş olması.
Paul Fesch
Ötüken Neşriyat, 2021
Bu ve benzeri tüm yayınlar için: www.kitapistanbul.org.tr @itokitapist
