Tayvan’ın baş gümrük müzakerecisi, Washington’un Taipei’ye ABD topraklarında daha fazla çip üretmesi yönünde baskı yaptığını ve yarı iletkenlerin yüzde 50’sinin ABD’de üretilmesi gibi bir şartın gündeme getirildiğini, Taipei’nin bu yaklaşımı kabul etmeyeceğini belirtti. Değerlendirmelerde, ABD cephesinden dile getirilen ‘50-50 bölüşüm’ fikrinin Washington’a ait olduğu, Taipei’nin böyle bir taahhüt vermediği vurgulandı.
TAİPEİ’NİN TUTUMU
Resmi açıklamalara göre Taipei, müzakerelerde çip üretiminin coğrafi paylaşımı konusunda yarı yarıya bir modele onay vermedi. Başkentte gazetecilere aktarılan çerçevede, gündemlerinde böyle bir madde olmadığı, bu tip bir koşulun da kabul edilmeyeceği netleştirildi. Washington dönüşü yapılan değerlendirmelerde, ABD’nin Tayvan sevkiyatlarına uyguladığı tarifeler konusunda kısmi ilerleme kaydedildiği ifade edildi.
TARİFE GERGİNLİĞİ SÜRÜYOR
Tayvan, önceki dönemde açıklanan geçici yüzde 20’lik vergi düzenlemesiyle tedirgin olmuş, ayrıca ülkeye giren yarı iletkenlere yüksek gümrük vergisi uygulanabileceğine dair mesajlar sektör üzerinde baskı oluşturmuştu. Yapay zeka ile bağlantılı teknolojilere talebin artması, Tayvan’ın ABD ile ticaret fazlasını büyütürken; bu durum, yeni tarife ve pazara erişim tartışmalarına zemin hazırladı.
İHRACATIN YAPISI
Kabine verilerine göre, adanın ABD’ye ihracatının yüzde 70’inden fazlasını, çipler dahil bilgi ve iletişim teknolojisi ürünleri oluşturuyor. Taipei, tarifelerden kaçınmak ve tedarik güvenliğini artırmak amacıyla ABD’ye yatırımları yükseltme, enerji tedarikini daha fazla ABD’den sağlama ve savunma harcamalarını GSYH’nin yüzde 3’ünün üzerine çıkarma yönünde irade ortaya koydu.
SİLİKON KALKAN ETKİSİ
Tayvan, küresel yarı iletkenlerin yarısından fazlasını, üst kalite segmentin ise neredeyse tamamını üretiyor. Çip üretiminin adada yoğunlaşması, uzun süredir ‘silikon kalkan’ olarak anılıyor; bu durum, Çin’in egemenlik iddiaları ve olası askeri riskler bağlamında Tayvan’ın güvenliğine ve ABD’nin adayı savunma yönündeki motivasyonuna stratejik bir dayanak olarak görülüyor.
PAZAR PAYI HEDEFİ
Washington kanadından, ABD’de üretilecek yonga ve gofretlerde yüzde 40 hatta yüzde 50 pazar payı hedefinin altı çiziliyor. Bu yaklaşımın, gerektiğinde arz güvenliğini sağlayacak bir kapasite inşa etmek için kritik olduğu savunuluyor. Taipei ise üretimin sert kotalarla coğrafi olarak bölüştürülmesine sıcak bakmıyor; buna karşılık, tarifeler ve ikili ticarette denge arayışları üzerinden ilerleme arıyor.
