Dr. Veysi Seviğ

Vergi Usul Kanunu 530 Sıra No’lu Genel Tebliğ’in 4. maddesi uyarınca “Tam mükellefiyete tabi ve bilanço esasına göre defter tutan kollektif, adi komandit, adi komandit ve adi şirketler de dahil olmak üzere ferdi işletme sahibi gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükellefleri bilançolarına kayıtlı iktisadi kıymetlerini, kanunda yazılı istisnalar dışında yeniden değerleme hakkına sahip bulunmaktadırlar.”

Aşağıda yer alan mükellefler, 213 sayılı kanunun geçici 31. maddesine 7326 sayılı kanunla eklenen yedinci fıkra hükümlerinden yararlanamaz.

a. Dar mükellefiyet esasında vergilendirilen mükellefler,
b. İşletme hesabı (zirai işletme hesabı dahil) esasına göre defter tutan mükellefler,
c. Serbest meslek kazanç defteri tutan serbest meslek erbabı mükellefler,
ç. Finans ve bankacılık sektöründe faaliyet gösteren mükellefler,
d. Sigorta ve reasürans şirketleri,
e. Emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları,
f. Münhasıran (özellikle) sürekli olarak işlenmiş altın, gümüş alım-satımı ve imali ile iştigal eden mükellefler,
g. Vergi Usul Kanunu’nun215. maddesi uyarınca kendilerine, kayıtlarını Türk para birimi dışında başka bir para birimiyle tutmalarına izin verilen mükellefler.

Yeniden değerlemeye tabi tutulacak iktisadi kıymetler ise;

1. Vergi Usul Kanunu’nun geçici31. maddesinin yedinci fıkrasının yürürlüğe girdiği 9 Haziran 2021 tarihi itibarıyla aktife kayıtlı bulunan iktisadi kıymetler bakımından söz konusu fıkra uygulamasından yararlanılabilecek.

2. Sat-kirala-geri al işlemine veya kira sertifikası ihracına konu edilen iktisadı kıymetler ile; iktisadi kıymetlerin alım, satım ve inşa işleri ile devamlı olarak uğraşanların bu amaçla aktiflerinde kayıtlı bulunan emtia niteliğindeki kıymetler, bahse konu fıkra kapsamında yeniden değerlemeye tabi tutulamaz. Kapsama giren işletmelerin kiralamaya konu ettikleri iktisadi kıymetler emtia niteliğinde bulunmadığından, yeniden değerlemeye tabi tutulabilir.

3. Yeniden değerlemeye tabi tutulacak taşınmazların Vergi Usul Kanunu uygulamasında amortismana tabi iktisadi kıymet mahiyetinde olması zorunluluğu bulunmadığından, müessese hükümlerinden faydalanmak isteyen mükelleflerce boş arazi ve arsalar da yeniden değerlemeye tabi tutulabilecek.

• Yeniden değerleme, iktisadi kıymetlerin ve varsa bunlara ait amortismanların Vergi Usul Kanunu’nda yer alan değerleme hükümlerine göre tespit edilen söz konusu kanunun geçici 31. maddesinin yedinci fıkrasının yürürlüğe girdiği 9 Haziran 2021 tarihi itibarıyla yasal defter kayıtlarında yer alan değerleri üzerinden yapılır.
• İktisadi kıymetlerden amortismana tabi olanlar için amortismanın herhangi bir yılda eksik ayrılması veya hiç ayrılmamış olması durumunda yeniden değerlemeye esas alınacak değer, bu amortismanlar tam olarak ayrılmış varsayılarak belirlenir.
• Maliyet bedeline intikal ettirilen giderler 163 ve 334 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri uyarınca maliyet bedeline dahil edilen kredi faizleri ve kur farkları da yeniden değerleme kapsamına girmektedir.

Yeniden değerleme; uygulamadan yararlanma hakkını haiz mükelleflerin 9 Haziran 2021 tarihi itibarıyla yasal defter kayıtlarında yer alan iktisadi kıymetler ve varsa bunlara ait amortismanlar esas alınmak suretiyle 31 Aralık 2021 tarihine kadar yapılabilecek.

(Daha fazla bilgi için, Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ Seri No: 530’a bakınız)

06 Ağustos 2021 Cuma