Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan “Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı”nda işletmelerin mevcut kayıtlarının fiili durumla örtüşmesini sağlamaya yönelik yeni düzenlemeler üç ayrı grupta konularına göre ayrıma tabi tutularak değerlendirilmiştir. (Tasarı md:6)

Birinci grupta “İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların kayıt altına alınması için uygulanması gereken hükümler” yer almaktadır.

İkinci grupta ise kayıtlarda yer aldığı halde işletmede fiziken bulunmayan mallar hakkında yapılması gereken işlemlere yer verilmiştir.

Üçüncü grupta kayıtlarda mevcut görülmesine karşılık işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar ile bunlarla ilgili diğer işlemler hakkındaki hükümler mevcuttur.

İşletmelerde mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan varlıkların kayıt altına alınarak defter kayıtlarına yansıtılması için yapılması öngörülen işlemler aşağıda yer almaktadır. (Tasarı md:6/1)

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri (adi, kollektif ve adi komandit şirketler dahil) işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları, kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedel ile söz konusu kanunun yayım tarihini izleyen üçüncü ayın sonuna kadar bir envanter listesi ile vergi dairesine bildirmek suretiyle defterlerine kaydedebileceklerdir. Ancak bildirime dahil edilen bu kıymetler için amortisman ayrılmayacaktır.

Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, yukarıda belirtildiği şekilde aktiflerine kaydettikleri emtia için ayrı, makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere özel karşılık hesabı açacaklardır. Bu bağlamda emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi halinde sermayenin unsuru sayılacak ve ayrıca vergilendirilmeyecektir. Makine, teçhizat ve demirbaşlar ise envantere dahil edilecek ve ayrılan karşılık birikmiş amortisman olarak kabul edilecektir. İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise söz konusu emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydedeceklerdir.

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri (adi, kollektif ve adi komandit şirket mükellefleri) tarafından beyan edilen genel orana tabi makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden yüzde 10 oranı, indirimli orana tabi diğer makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden tabi olduğu oranların yarısı esas alınarak Katma Değer Vergisi hesaplanacak ve ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek beyanname verme süresi içerisinde ödenecektir.

Emtia üzerinden ödenen Katma Değer Vergisi genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılacaktır. Söz konusu emtia, makine, teçhizat ve demirbaş niteliğinde ise mükelleflere söz konusu Katma Değer Vergisi için herhangi bir cezai müeyyide uygulanmayacaktır.

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından söz konusu yasal düzenleme uyarınca kayda alınan kıymetlerin satılması halinde satış bedeli, bunların deftere kaydedilen değerden düşük olamayacaktır.

Diğer yandan Özel Tüketim Vergisi konusuna giren malları yapılan bu düzenleme gereği beyan eden ve fakat bu malların edinimini belgelendiremeyen (ibraz edemeyen) mükelleflerin bu malların beyan tarihindeki miktarı ve emsal bedeli üzerinden geçerli olan Özel Tüketim Vergisi’ni, beyanname verme süresi içerisinde ayrı bir beyanname ile beyan ederek aynı süre içinde ödemeleri halinde bu mallar için Özel Tüketim Vergisi için vergi cezası kesilmeyecektir.

Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan mallar hakkında ise aşağıdaki hükümler uygulanacaktır.

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri kayıtlarda yer aldığı halde işletmelerinde mevcut olmayan emtialarını tasarının kanunlaştığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar, aynı nev’iden emtialara ilişkin cari yıl kayıtlarına göre tespit edilen gayrisafi kâr oranını dikkate alarak fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirebileceklerdir. Gayrisafi kâr oranının cari yıl kayıtlarına göre tespit edilemediği hallerde, mükellefin bağlı olduğu meslek odalarının belirleyeceği oranlar esas alınacaktır. Bu hükme göre ödenmesi gereken Katma Değer Vergisi ilk taksitli beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname süresini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere üç eşit taksitte ödenecektir.

Eczaneler de stoklarında kaydi olarak yer aldığı halde fiilen bulunmayan ilaçları, bu kanunun yayım tarihini izleyen üçüncü ayın sonuna kadar maliyet bedeli üzerinden fatura düzenlemek suretiyle kayıtlarından çıkarabileceklerdir. Bu bağlamda kayıtlardan çıkarılan ilaçların maliyet bedeli üzerinden yüzde 4 KDV ödenmesi gerekecektir.

23 Mayıs 2018 Çarşamba