Dr. Veysi Seviğ
Vergi Usul Kanunu’nun 229’uncu maddesinde fatura; satılan veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmış, 230’uncu maddesinde ise faturanın şekli belirtilerek içermesi gereken asgari bilgiler sayılmıştır. Kanunun 231’nci maddesinde de fatura düzenlenmesinde uyulacak kaidelere 232’nci maddesinde ise fatura kullanma mecburiyetine ilişkin esaslara yer verilmiştir.
e-fatura uygulaması; Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 242’nci maddesinin 2 numaralı fıkrasında yer alan hükmün Hazine ve Maliye Bakanlığı’na verdiği yetkiye istinaden düzenlenmesi, müşteriye verilmesi, müşteri tarafından da istenmesi ve alınması zorunlu olan faturanın kağıt belge yerine elektronik ortamda, elektronik belge olarak düzenlenmesi, muhatabına iletilmesi ve elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilmesine imkan veren uygulamadır.
Vergi Usul Kanunu 509 sıra no’lu Genel Tebliği’nde düzenlenen e-fatura belgesi kâğıt ortamındaki ‘fatura’ belgesi niteliğinde olup, Vergi Usul Kanunu’nda yer alan fatura belgesi ile aynı hukuki niteliğe sahiptir. Bir başka açıdan istisnai durumlar haricinde e-fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflerin birbirlerine sattıkları mallar ve ifa ettikleri hizmetler için düzenledikleri faturaları bundan böylee-fatura olarak göndermeleri ve almaları zorunlu olmaktadır.
Aşağıda sayılan mükellef gruplarının e-fatura uygulamasına dahil olmaları ve istisnai durumlar haricinde, e-fatura uygulamasına kayıtlı diğer kullanıcılara faturalarını e-fatura olarak düzenlemeleri ve bunlardan e-fatura almaları 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren zorunlu olacaktır.
Şöyle ki;
1) 2018 yılı veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) 5 milyon TL ve üzeri olan mükellefler,
2) 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli (I) sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan (EPDK) lisans alan (bayilik lisansı dahil) mükellefler,
3) Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa ve/veya ithal edenler,
4) Mal veya hizmetlerin alınması, satılması, kiralanması veya dağıtımı işlemlerinin gerçekleştirilmesine aracılık etmek üzere internet ortamında 23 Ekim 2014 tarihli ve 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da tanımlanan başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan gerçek ya da tüzel kişi aracı hizmet sağlayıcıları, internet ortamında gerçek ve tüzel kişilere ait gayrimenkul, motorlu araç vasıtalarının satılmasına veya kiralanmasına ilişkin ilanları yayınlayan internet sitelerinin sahipleri veya işleticileri ile internet ortamında reklamların yayınlanmasına aracılık faaliyetlerinde bulunan internet reklamcılığı hizmet aracıları,
5) 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler,
e-fatura uygulamasına geçecekler.
e-fatura uygulamasından yararlanan kayıtlı kullanıcıların güncel listesi ebelge.gib.gov.tr adresinden yayımlanacak.
509 sıra no’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğle belirlenen hadlerin altında kalan mükellefler de istemeleri halinde e-fatura uygulamasından yararlanabilecek.
5 milyon TL ve üzeri olan brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) şartını 2018 veya 2019 hesap dönemlerinde sağlayan mükellefler 1 Temmuz 2020 tarihinden itibaren, 2020 veya müteakip hesap dönemlerinde sağlayan mükellefler, ilgili hesap dönemini izleyen yılın yedinci ayının başından itibaren e-fatura uygulamasına geçmek zorundadır.
e-fatura düzenleyebilme ve iletebilme konusunda gerekli hazırlıklarını tamamlamış mükelleflerin 509 sıra no’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde öngörülen usul ve esaslara uygun olarak e-fatura uygulamasına dahil olmak için gerekli başvuruyu yapması gerekmektedir.
Zorunluluk getirdiği halde e-fatura uygulamasına süresi içinde geçmeyen mükellefler ile e-fatura şeklinde düzenlenmesi gereken faturayı 509 sıra no’lu tebliğe uygun düzenlemeyen mükellefler hakkında kanunda öngörülen cezai hükümler uygulanacak.