7103 sayılı Kanun’un 11’inci maddesi ile Vergi Usul Kanunu’nun 280’inci maddesinden sonra gelmek üzere “Yurtdışından getirilerek sermaye olarak konulan yabancı paralar” başlığı altında yeni bir madde konulmuş olup, bu madde “yayımı tarihinden sonra tescil edilen sermaye şirketlerine uygulanmak üzere 27 Mart 2018’den itibaren madde 280/A olarak yürürlüğe girmiştir. (27 Mart 2018 gün ve 30373 sayılı 2. Mükerrer Resmi Gazete)

Yatırım teşvik belgesi kapsamında yatırım yapacak tam mükellef sermaye şirketlerine işe başladıkları hesap dönemini takip eden hesap dönemi sonuna kadar yurt dışından getirerek sermaye olarak konulan yabancı paraların, söz konusu dönem zarfında yatırım teşvik belgesi kapsamında sarf olunan kısmı nedeniyle oluşan kur farkları pasifte özel bir fon hesabına alınabilecektir. Bu durumda olumlu kur farkları bu hesabın alacağına, olumsuz kur farkları ise söz konusu hesabın borcuna kaydedilecektir.

Sermaye olarak konulan bu yabancı paraların, işe başlanılan hesap dönemini takip eden hesap dönemi sonuna kadar herhangi bir suretle sarf edilmeyen kısmı; bu hesap dönemlerine ait vergilendirme dönemlerinin sonuna kadar mukayyet değeriyle işe başlanılan hesap dönemini takip eden hesap döneminin sonu itibarıyla VUK’un 280’inci maddesine göre değerlenecektir.

Yukarıda ifade edildiği üzere oluşan fon hesabı sermaye ilave edilme dışında herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin çekiş döneminde vergiye tabi tutulacaktır. Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre yapılan devir ve bölünme işlemleri hariç, şirketin tasfiyesi halinde de bu hüküm uygulanacaktır.

Diğer yandan bilindiği üzere Vergi Usul Kanunu’nun 265’inci maddesinde yer alan tanımlama uyarınca “Mukayyet değer” bir iktisadi kıymetin muhasebe kayıtlarında gösterilen hesap değeridir.

Dolayısıyla Vergi Usul Kanunu’nun 280/A maddesi gereği olarak yurt dışından getirilen yabancı paraların yatırım teşvik belgesi kapsamında sarf edilmesi halinde bu bağlamda oluşan kur farkları işletmede açılacak özel bir fon hesabında izlenebilecektir. Bu konuda zaman içerisinde oluşan olumlu kur farkları sermayeye ilave (sermaye artırımı) dışında herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin ilgili dönemde vergiye tabi tutulabilecektir.

Söz konusu yabancı paraların mukayyet değerle değerlemesine ilişkin mükellefin tercihi, bu işlemi izleyen ilk geçici vergi beyannamesi ile birlikte vergi dairesine bildirilecektir.

Yatırım teşvik belgesi almak için ticaret siciline tescil tarihini izleyen üçüncü ayın sonuna kadar başvuruda bulunulması halinde mezkur paralardan sarf olunmayan kısım, işe başlanılan hesap dönemini takip eden hesap dönemi sonuna kadar mukayyet değeriyle değerlenecektir. Şöyle ki,

• Yatırım teşvik belgesi başvuru süresinin bitim tarihini içine alan vergilendirme dönemine ilişkin değerleme gününde de bu paralardan sarf olunmayan kısım, yatırım teşvik belgesi almak için başvuru yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın mukayyet değeri ile değerlenecektir.
• Yatırım teşvik belgesi almak için belirtilen sürede başvurulmasına karşın, bu başvurunun ilgili makamlarca reddolunması halinde red tarihinin içinde bulunduğu vergilendirme dönemi sonunda da işlem konusu yabancı paralardan sarf olunmayan kısmı mukayyet değeri ile değerlendirilecektir.

Diğer yandan yapılan bu yeni düzenlemeden faydalanmak isteyen mükellefler tarafından Vergi Usul Kanunu’nun 280/A maddesinde öngörülen süre içerisinde;

• Yatırım teşvik belgesi almak için başvuru yapılmaması halinde, başvuru süresinin bitim tarihini içine alan vergilendirme dönemini takip eden vergilendirme dönemine ilişkin değerleme gününde;
• Yatırım teşvik belgesi almak için başvuru yapılmasına karşın bu başvurunun ilgili makamlarca reddolunması halinde red tarihinin içinde bulunduğu vergilendirme dönemini izleyen vergilendirme dönemine ilişkin değerleme gününde;
• Söz konusu madde kapsamına giren yabancı paralardan sarf olunmayan kısım Vergi Usul Kanunu’nun 280’inci maddesi uyarınca değerlenerek son vergilendirme dönemine ilişkin değerleme gününde;
• Yatırım teşvik belgesi almak için başvuru yapılmış olması ve belgenin de işe başlanılan hesap dönemini veya müteakip hesap dönemi içerisinde alınmış olması halinde işe başlanılan hesap dönemini takip eden hesap döneminin son vergilendirme dönemine ilişkin değerleme gününde madde kapsamına giren yabancı paraların sarf olunmayan kısmından oluşan kur farkları ilgili gelir ve gider hesaplarına alınacaktır.

11 Haziran 2018 Pazartesi