Asgari ücretin 2015 yılının ilk altı ayında bekar bir çalışan için brüt miktarı 1.201.50 TL, net miktarı ise 949.07 TL, ikinci altı ayında ise brüt miktarı 1.273.50 TL, net miktarı ise 1000.54 TL'dir. Bu veriler dikkate alındığında gerçekte çalışanlar için ödenmesi gereken asgari düzeydeki ücret olan, bir başka anlatımla işçinin "gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak için en düşük düzeyde ödenen bedel" bazı kesintilere tutulmak suretiyle azaltılmaktadır.

2015 yılının ikinci altı ayı için belirlenen asgari ücretin işverene maliyeti ve ele geçen net miktarın hesaplanması aşağıda ayrıntılı bir şekilde yer almaktadır. Şöyle ki;

* Asgari ücretin 1 Temmuz-31 Aralık 2015 arasında ödenmesi öngörülen brüt tutarı 1.273.50 TL'dir.

Bu miktardan % 14 oranında SSK işçi payı kesintisi ile % 1 işsizlik sigortası prim kesintisi yapılmaktadır. Bu bilgiye göre;

• Asgari ücret üzerinden hesaplanan sosyal sigorta çalışan payı (1.273.50x%14) 178.29 TL,
• Asgari ücret üzerinden hesaplanan işsizlik sigortası prim tutarı (1.273.50x%1) 12.74 TL, olup toplam (178.29+12.74) 191.03 TL çalışanın asgari düzeyde hesaplanan gelirinden kesinti suretiyle alınmaktadır.

Söz konusu toplam miktar brüt asgari ücretten düşürülerek işveren tarafından Sosyal Güvenlik Kurumu'na yatırılmaktadır. Ayrıca bu miktar ücretlinin brüt aylık gelirinden düşürülerek ücretlinin gelir vergisi matrahına ulaşılmaktadır. Dolayısıyla söz konusu asgari ücretlerin 2015 yılının ikinci altın ayında gelir vergisi matrahı aylık (1.273.50-191.03) 1.82.47 TL'dir.

Diğer yandan vergi matrahı yıl başından itibaren her ay toplanarak toplam 12 bin liraya kadar olan kısım % 15, 12 bin TL'yi aşan kısım da yüzde 20 oranında gelir vergisi kesintisine konu edilmektedir.

2015 yılının ilk altı ayında asgari ücretlinin gelir vergisi kesintisine konu olan matrahı (1.021.27x6) 6.127.62 TL'dir. Yılın 2. altı ayı için bu miktar (1.082.47x6) 6.494.82 TL olmaktadır. Bu bağlamda da asgari ücretlinin 2015 yılında elde etmiş bulunduğu vergiyi tabi gelir toplamı (6.127.62+6.494.82) 12.622.44 TL'dir.

Gelir Vergisi Kanunu'nun 103'üncü maddesinde yer alan Gelir Vergisi tarifesi gereği 2015 yılında yıllık 12 bin TL'yi aşan gelirler % 20 oranında Gelir Vergisi'ne tabidir.

Yukarıdaki bilgi ve hesaplamalara göre asgari ücretle çalışan bir kişinin Aralık ayında toplam matrahı 12 bin lirayı aştığı için bu kısım yani (12.622.44-12.00) 622.44 TL &20 oranında gelir vergisi kesintisine tabi tutulacaktır.

Söz konusu kişinin Aralık 2015 tarihinde vergi matrahı 1.082.47 TL'dir. Bu miktarın (1082.47-622.44) 460.02 TL %15, 622.44 TL'si de %20 oranında vergilendirilecektir. Oysa Kasım ayında söz konusu ücretlinin gelir vergisi 1.082.47 TL üzerinden (1.082.47x0.15) 163.13 TL iken Aralık 2015 için mu miktar aşağıdaki şekilde hesaplanırken, bu defa 2015 yılının Aralık ayında gelir vergisi ((460.03x%15)+(622.44x%20))=(69_+124.49)=193.49 TL olacaktır.

Dolayısıyla ülkemizde asgari ücretle çalışan bir kişinin Aralık ayı ücret geliri % 20'lik dilime girdiğinden söz konusu ayda bir önceki aya göre gelir vergisi (192.49-162.37) 30.12 TL artmış bulunmaktadır.

Ülkemizde Gelir Vergisi Kanunu'nun 32'nci maddesi uyarınca 2007 yılından bu yana "ücretin gerçek usulde vergilendirilmesinde asgari geçim indirimi uygulanmaktadır. Asgari geçim indirimi, ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari yıllık brüt tutarının; mükellefin kendisi için %50'si, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için % 10, çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere; ilk iki çocuk için % 7.5, diğer çocuklar için % 5'tir. Asgari geçim indirimi, yukarıdaki tanımlamaya göre hesaplanır ve gelir vergisi tarifesinin birinci gelir dilimine uygulanan oranın çarpılmasıyla bulunan tutarın, hesaplanan vergiden mahsup edilmesi suretiyle uygulanmaktadır.

2015 yılında uygulanan asgari geçim indirimi yukarıdaki tanımlamaya göre çalışan için ((1.201.50x12x0.50x0.15)/12)= 90.11 TL'dir.

Bu miktar mükellefin ücreti üzerinden hesaplanan Gelir Vergisinden indirilmek suretiyle hesaplanmaktadır. Ancak asgari geçim indirimi tutarının ücretlinin aylık hesaplanan vergisinden fazla olması halinde fazlası dikkate alınmamaktadır. Bir başka anlatımla asgari geçim indirimi yıllık tutarı, ücretlinin asgari geçim indiriminden bir yıl boyunca faydalanabileceği net menfaattir. Bu miktar bekar çalışan için aylık 2015 yılında 90.11 TL ile evli eşi çalışan 6 çocuklu bir kişi için 153.19 TL'dir.

08 Kasım 2015 Pazar