Ticari gayrimenkul danışmanlık şirketi Cushman & Wakefield’in ‘Türkiye Pazar Analizleri 2018 Üçüncü Çeyrek Ofis, Perakende ve Sanayi ve Lojistik’ başlıklı rapor, cadde mağazaları ve ofis kiralarındaki son durumla ilgili bilgileri ortaya koydu.
Rapora göre,üçüncü çeyrekte ofis pazarında oluşan talep, sektörde telafi edici bir ivme yarattı. Rapora göre, yılın ilk iki çeyreğinde 2017’nin aynı dönemine göre cadde mağazaları ve ofis kiraları kura bağlı olarak yüzde 22’ye varan oranlarda geriledi. Gerilemenin aynı eğilimde sürdüğü üçüncü çeyrek rapor sonuçlarına göre, Türkiye genelindeki ofis kiraları ortalama yüzde 20 düşerken, perakende pazarında da yüzde 30 civarı bir azalma kaydedildi.
YENİ KİRALAMALAR ARTARKEN, FİYATLAR DÜŞÜYOR
İstanbul’da 84 bin 881 metrekare yeni ofis alanının pazara girdiği ve toplam arzın 6.08 milyon metrekareye yükseldiği belirtilen rapora göre, üçüncü çeyrekte yeni kiralama, önceki çeyreğe göre yüzde 33.26 artarken, önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 3.31 azaldı. Yılın üçüncü çeyreği sonuçlarına göre, İstanbul’da metrekare bazında ofis kiraları 2017’nin aynı dönemine göre yüzde 20 azalarak 32 dolara, Gayrettepe’de yüzde 20 düşüşle 20 dolara, Maslak’ta yüzde 25 düşüşle 21 dolara, İstanbul Anadolu Yakası’nda ise yüzde 4 düşüşle 24 dolara geriledi. Söz konusu rakamlar İzmir’de yüzde 7.1 azalışla 13 dolar olurken, Ankara’da yüzde 6.7 düşerek 14 dolar olarak hesaplandı.
YABANCI YATIRIMCININ İLGİSİ ARTACAK
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca hazırlanan ve ekim ayında yürürlüğe giren düzenlemeye göre, tüm kira sözleşmeleri 2 Ocak 2018’deki kur üstünden TL’ye dönüştürülecek, sözleşmeler bu tarihten önce yapılmışsa geçerli tarih için enflasyon ayarlaması yapılacak. Yeni düzenleme kapsamında, ofis yatırımlarının varlık değerinin dolar bazında azalmasıyla birlikte yatırım için fırsat kollayan yabancı alıcı ilgisinin büyük oranda ivme kazanması bekleniyor.
GLOBAL MARKALAR YATIRIMLARDA HIZ KESMEDİ
Perakende kiralarındaki düşüşün ofis pazarına kıyasla daha yüksek olduğu rapora göre, üçüncü çeyrekte birincil perakende kiralarındaki metrekare fiyatları, Türkiye genelinde ortalama yüzde 30azaldı. Birincil perakende kiraları, İstanbul’da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30 azalarak 150 dolara geriledi. İzmir’de yüzde 23.5 düşüşle 75 dolar, Ankara’da ise yüzde 24 düşüşle 95 dolar olarak gerçekleşti.
Üçüncü çeyrekte perakendeci aktivitesi oldukça düşük kaldı. Bu dönemde kimi köklü perakendeciler konkordato ilan ederken, global perakende devleri yatırımlarında hız kesmedi.Rapora göre, birincil perakende pazarında 3. çeyrekte ilave arz girişi olmadı.
LOJİSTİKTE UCUZ ARSA FIRSATI
Ekonomideki durgunluk, sanayi ve lojistik sektöründe de kendini gösterdi ancak kiralardaki düşüş Türkiye genelinde ortalama yüzde 10’la sınırlı kaldı. Rapora göre, 3. çeyrekte birincil endüstriyel kiralar İstanbul’da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8 düşerek 5,75 dolar oldu. Ankara’da ise bu rakam yüzde 13,3 azalarak 3,25 dolar olarak hesaplandı.
Sanayi ve lojistik sektörlerindeki yatırım anlaşmaları, bu çeyrekte genel olarak arazi alımları ile kısıtlı kaldı.
Rapora göre, arsaların yüksek fiyatlandırılmasının büyük olasılıkla azalacağı tahmin ediliyor. Yeni tebligat gereğince tüm anlaşmalar, TL üzerinden yapılacak. Dolayısıyla lojistik sektöründeki yatırım talebinin fırsatçı yatırımcılar tarafından ivmelendirileceği öngörülüyor.
Gıda fiyatlarının üstündeki kontrolü arttırmak amacıyla lisanslı depoculuk dönemi de başladı. Bu çerçevede tahıl silo kapasitesi genişletilecek ve lisanslı depoculuk uygulamaları daha da yaygınlaşacak.
