* İstanbul Ticaret Odası’nın ‘Pandemetre’ araştırmasına göre, hem üretim hem de tüketim cephesinde ‘V’ tipi toparlanma ile ekonomik aktivitenin düzeyi bakımından geçen yıl yakalandı.
* İTO Başkanı Şekib Avdagiç, “Birçok sektörümüz pandemiyle oluşan kaybını ciddi oranlarda düzeltmeyi başardı. 2020’nin ikinci yarısı, pandemiye karşı güç kazanma dönemi olacak” dedi.
İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) yaptığı ‘Pandemetre’ araştırması, yılın 7 ayı geride kalırken, özellikle düşük faizli kredilerle tüketicinin ertelenen talebi birleşince pandemiye rağmen piyasaların çabuk toparlanmaya başladığına işaret etti.
11 TEMEL GÖSTERGE
Pandemetre araştırmasında, 2019 ve 2020’nin ilk yarısına ait vergi tahsilatı, konut ve otomobil satışları, kredi faizleri, kartlı harcamalar, kapasite kullanım oranı, karşılıksız çek ve yeni kurulan firma sayısı gibi 11 gösterge karşılaştırıldı. Araştırmaya göre, hem üretim hem de tüketim cephesinde ‘V’ tipi toparlanma ile ekonomik aktivitenin düzeyi bakımından geçen yıl yakalandı.
İlgili kurumların resmi istatistiklerini dikkate alan araştırmaya göre, İstanbul’da geçen yılın ilk yarısında 139 milyar lira olan vergi ödemeleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 10’un üzerinde artışla 154 milyar liranın üzerinde gerçekleşti.
YENİ KURULAN FİRMALAR
İTO’da yeni kurulan firma sayısı, 7 ayda geçen yılın aynı dönemine kıyasla yaklaşık yüzde 10 artarak 27 bin 752’den 30 bin 509’a çıktı. TL üzerinden açılan ticari kredi faizleri ise 19 Temmuz 2019’daki yüzde 24.05’lik ortalamasından 17 Temmuz 2020’de yüzde 9.30’a geriledi. Temmuz 2019’da 98.3 puan olan TCMB Reel Kesim Güven Endeksi, Temmuz 2020’de 100.7 puan oldu.
KONUT SATIŞLARI
İstanbul’da konut satışları bu yılın ilk yarısında yüzde 16’lık artışla 106 bini geçerken, Türkiye geneli otomobil satışları 156 binden 203 bin adede çıktı. Araştırmanın, ‘Banka kartı ve kredi kartı harcamaları’ başlığına göre, Ocak-Haziran 2019 döneminde 475 milyar lira olan yerli ve yabancı kartlarla yapılan harcama, bu yılın ilk yarısında yüzde 7.18 artarak 509 milyar lira oldu.
KAPASİTE KULLANIMI
Araştırmanın diğer sonuçları ise şöyle: “Konut, taşıt ve ihtiyaçtan oluşan tüketici kredileri hacmi, bu yıl 24 Temmuz haftasında 622 milyar liraya yükseldi. Artış oranı, yüzde 55.04 oldu. İmalat sanayinde kapasite kullanımı Temmuz 2019’da aylık bazda yüzde 76.2 iken, Temmuz 2020’de yüzde 70.07’ye geriledi. 2020’nin ilk 6 ayında İstanbul’dan yapılan ihracat yüzde 16 düşerek 36 milyar dolar oldu. Bankalara ibraz edilen çek tutarındaki artışa rağmen İstanbul’da karşılıksız çek tutarı geriledi. Bu yılın ilk 6 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 42’lik düşüşle 3.1 milyar lira oldu.”
PANDEMİNİN ETKİSİNDEN ÖNEMLİ ÖLÇÜDE SIYRILDIK
İTO Başkanı Şekib Avdagiç, 2020’nin ilk 7 ayında hükümetin, pandeminin sektörlere yönelik etkilerine ilişkin yaptığı müdahalelerin olumlu sonuçlar verdiğini gözlemlediklerini ifade etti. İş dünyasına gücünü kazandıracak tedbirlerin, pandemi karşısında güçlü bir korunak olduğunu belirten Avdagiç, şunları kaydetti: “Türkiye; hükümetiyle, iş dünyasıyla ve vatandaşıyla birlikte pandemiye karşı ciddi bir mücadele örneği veriyor. Normalleşme süreciyle birçok sektörümüz pandemiyle oluşan kaybını ciddi oranlarda düzeltmeyi başardı. Normalleşme dönemi, yeni bir atılım dönemi olma işareti veriyor. Virüsün olası ikinci dalgasına karşı da gücümüzü artırmış olduk. Yılın son iki çeyreğine girerken, pandemi etkisinden önemli ölçüde sıyrıldık. 2020’nin ikinci yarısı, pandemiye karşı güç kazanma dönemi olacak.”
Avdagiç, Türkiye’nin hem üretim hatlarını açık tutmanın hem de anında aldığı tedbirlerin pozitif karşılığını aldığını belirterek, “Birçok ülkenin büyük daralmalarla geçirmeyi kabullendiği 2020’yi Türkiye, ‘ekonomik kondisyonunu eski hale getirme dönemi’ olarak değerlendirecek” dedi.
Rakamların, Türkiye’nin erken toparlanan ülkeler arasında ön sırada olduğunu gösterdiğini aktaran Avdagiç, “Şimdi hedef, ilk halkada yer almak. Bunun için gerekli potansiyelimiz var. Bununla birlikte hükümetimizin cari açığın azaltılması konusunda ithalatı ikame eden ihracat ürünlerini destekleyen yaklaşımı çok önemli. Kararlı
bir vizyon belirlendi, destek paketi kondu. Dış açığı hükümetimizin desteğiyle mutlaka azaltmamız gerekiyor. Bu konuda yoğun çalışma yapmalıyız” diye konuştu.
Turizm sektörünün hem istihdama sağladığı katkı hem de kazandırdığı döviz ile büyük önem taşıdığını vurgulayan Avdagiç, “Ümit ediyoruz ki, salgında ikinci dalga yaşanmaz ve seyahat acenteleri, turizm taşımacılığı firmaları, fuar, etkinlik, gösteri organizatörleri gibi turizm ve bağlantılı sektörler ile yeme-içme sektöründe kayıplarımızı geri kazanırız” dedi.
VERİLER, İSTANBUL TİCARET ODASI’NI DOĞRULUYOR
Yeni açıklanan temmuz ayı verileri, İTO’nun V tipi toparlanma tespitini doğruladı.
PMI SİNYAL VERDİ
Büyümenin öncü göstergelerinden olan Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), Temmuzda 56.9 ile Şubat 2011’den bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Türkiye şu ana kadar açıklanan temmuz PMI verilerine göre dünyada en yüksek dördüncü ülke oldu. Pandemi öncesi dönemde, martta 48.1 olan PMI, nisanda 33.4’e gerilemişti. PMI verisinde üç ayda yaşanan artış yüzde 70’e ulaştı.
EN YÜKSEK RAKAM
İhracat verileri de V tipi toparlanmayı doğrular nitelikte. Temmuz ayı ihracatı, bir önceki aya göre yüzde 11.5 artarak 15 milyar 12 milyon dolara ulaştı. Bu yılın en yüksek ihracat rakamına imza atılırken, ihracatın ithalatı karşılama oranı da bu yılın zirvesine ulaştı. Ayrıca tarihin en yüksek ikinci temmuz ayı ihracat rakamına imza atıldı. Mart ayında 13.4 milyar dolar olan ihracat, nisanda 8.9 milyar dolara inmişti. Aylık ihracatta 3 aylık artış yüzde 67 oldu. Öte yandan dış ticaret açığı da temmuzda, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16.78 azalarak 2 milyar 744 milyon dolara geriledi.
İBRE AŞAĞI
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre temmuzda Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) yüzde 0.58 ile 0.90 olan beklentinin altında kalırken, yıllık enflasyon yüzde 12.62’den 11.76’ya geriledi. Ekonomistler, enflasyonun geçen yıla göre gerilemesinde baz etkisi ana faktör olurken, manşet enflasyonda ağustosta da baz etkisi gözleneceği öngörüsünde bulundu.
