Türkiye de turist rehberliği kanununda bu yönde önemli bir değişiklik yaptı. Buna göre Çin ve Uzak Doğu ülkelerinin dillerini bilenler turist rehberliği yapabilecek. Bu değişiklik, hem daha fazla Çinli turistin ağırlanmasına hem de ticaret ve ihracat hacminin artırılmasına destek olacak.
HABER: Adem ORHUN
Turizmle ilgili gelişmeler sadece turizm firmalarını değil, ülkelerin ekonomilerini ve dış ticaret güçlerini de yakından ilgilendiriyor. Dünya Turizm Örgütü’nün (UNWTO) hesaplamasına göre, turizmden elde edilen toplam ihracat geliri (yolcu taşımacılığı dahil) 1.6 trilyon ABD dolarına ulaştı. Yine aynı kurumun verilerine göre, 2023’te ülkeler, 1.3 milyar yabancı turisti ağırladı. Bu turistlerin harcamaları da on binlerce firmanın ve işletmenin ana gelir kaynağını oluşturuyor.
Covid-19 pandemisinde büyük darbe alan turizm firmaları, son iki yıldır yeniden ayağa kalktı. Bunda küresel turizm pastasında büyük payı olan Çinli turistlerin de etkisi büyük oluyor. Çinli turistler, Covid-19’un ardından seyahatlerini artırmaya başladı. 2024 sonunda, ana karadan yurt dışını ziyaret eden Çinli turist sayısının 130 milyona ulaşması bekleniyor. 2019’da bu sayı 155 milyonla rekor seviyeye ulaşmıştı. Buna bağlı turizm geliri de dünya turizm gelirlerinin yüzde 15’i olarak hesaplanmıştı.
MEVZUAT DEĞİŞİKLİĞİ
Birçok ülke bu dev pazardan daha fazla pay almak için ‘yatırım, mevzuat ve hizmet’ başlıklarında gerekli adımları atmaya ve güncellemeleri yapmaya çalışıyor. Benzeri adımları Türkiye de atıyor. Tesis yatırımı, ulaşım ve operasyon konularında sürekli kapasitesini artıran Türkiye, ilgili mevzuatında da Çin ve Uzak Doğu ülkelerinden gelecek turistler için ‘ince ayar’ yaptı. ‘Turist Rehberliği Meslek Kanunu ile Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. Yeni kanuna göre, Çince ve bölge ülkelerinin dillerini bilen lisans mezunları turist rehberliği yapabilecek. Böylece Çin ve Uzak Doğu’dan gelecek turistlerin, ihtiyaç duyacakları turist rehberine daha kolay ulaşması sağlanacak. Hizmet kapasitesini artıracak bu gelişmenin, hem sosyal hem de ticari ilişkilere olumlu yansıması bekleniyor. 
HEDEFİMİZ İLK ÜÇ
Kanunda yapılan değişiklikle ilgili bir açıklama yapan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy, Türkiye’nin turist sayısında dördüncü sıraya kadar yükseldiğinin altını çizerek, yeni hedeflere dikkat çekti. Bakan Ersoy, “Hedefimiz, dünyada ilk üçe girmek. Bunun için hızlı bir şekilde çeşitli regülasyonlar yapıyoruz. Sadece rehberlikle ilgili düzenlemeler değil, turizm konutlarının düzenlemesinden konaklama tesislerinin belgelendirilmesine kadar son dönemde birçok yenilik getirdik. Bunların adaptasyonu bir süre alıyor. Bunu da tamamlayarak, ülkemizi 60-100 milyon bandında turist alan ülkeler seviyesine getirmeyi hedefliyoruz” dedi.
MİLYONLUK POTANSİYEL
Çin’de 2018 yılı ‘Türkiye Turizm Yılı’ ilan edilmişti. O yıl, Çin’den Türkiye’ye gelen turist sayısı bir önceki yıla göre yüzde 60 artarak 394 bine ulaştı. 2019’da ise sayı TÜİK verilerine göre 426 bini geçti. Covid-19 pandemisinin etkisiyle 21 bine inen sayının 2023 yılında 280 bin civarında olduğu hesaplanıyor. Bu arada salgın tedbirlerini uzun süre kaldırmayan Çin Halk Cumhuriyeti yönetimi, geçtiğimiz yaz yeniden turistik tur izni verdi. Çin Kültür ve Turizm Bakanlığı, Asya-Pasifik, Avrupa ve Kuzey Amerika’daki 79 ülke ve bölgeye yeniden grup turları yapılacağını duyurdu. Çin’in onayladığı ülkeler arasında Türkiye de bulunuyor. Sektör mensupları bu yıl turist sayısının 300 bini geçmesini beklerken, Çin’den milyonlarca turist çekmenin de mümkün olduğu vurgulanıyor. Konuyla ilgili kuruluşlardan ve uzmanlardan yapılan açıklamalarda, 5-10 milyon Çinli turist potansiyeline dikkat çekiliyor. Diğer yandan 25 yıldır Çin’den sefer düzenleyen Türk Hava Yolları (THY) da bu konuda yeni adımlar atıyor. Destinasyon ve sefer sayısını artıran THY’nin Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ahmet Bolat, geçtiğimiz kasım ayında yaptığı açıklamada, “Bu sene ülkemize gelen Çinli turist sayısı geçen yıla nazaran iki katına çıktı. Önümüzdeki dönemde 2 milyon turisti Türkiye’ye getirmeyi hedefliyoruz” dedi.
10 BİN DOLARDAN FAZLA HARCIYORLAR
Küresel istatistik merkezi Statista’nın yayınlarına göre, küresel çapta Çinli turist sayısı 2010’da 57 milyonken, 2019 yılında 155 milyon oldu. O yıl Çinli turistler yurt dışında 253 milyar dolar harcadı. Pandemide 20-25 milyona düşen Çinli turist sayısı, 2023’te 87 milyona ulaştı. Küresel turizm firmaları ve yerel işletmeler için bu pazar büyük önem taşıyor. Pandemi ardından sektördeki her firma dikkatlerini yeniden Çinli ve Uzak Doğulu turistlere çevirdi.Çin Turizm Akademisi’nin raporlarına göre, küresel Çinli turist sayısının 2024’te 130 milyona ulaşacağı tahmin ediliyor. Pandemi öncesi sayılara yaklaşılırken, Çinli turistin önemini artıran konunun harcamaları olduğu belirtiliyor. Kanada merkezli BNN Bloomberg haber kanalının yayınlarına göre, Çinli turistlerin dörtte biri, dış seyahatleri sırasında 5-10 bin dolar harcamayı planlıyor. Yapılan anketlere katılanların yüzde 16’sı ise bu rakamdan daha fazla harcayacağını ifade ediyor.
TURİST REHBERLİĞİNDE YENİ KURALLAR
* Kanunda yapılan değişikliğe göre Çince başta olmak Uzak Doğu dillerini bilen adaylar da turist rehberliği yapabilecek. Çince veya ihtiyaç duyulan diğer Uzak Doğu ülkelerinin dillerini bilenlerde (turist rehberliğiyle ilgili ön lisans, lisans veya yüksek lisans alanlarında veya diğer alanlarda en az lisans seviyesinde diploması olmak şartıyla) belirlenen bölgelerde, ulusal veya bölgesel turist rehberliği eğitim programını bitirme şartı aranmayacak.
* Mesleğe kabul başvurularında, yabancı dil yeterliliğini belirlemeye yönelik sınav, ÖSYM tarafından yapılacak.
* Turist rehberi olmak isteyen, ancak yabancı dil bilgisi yeterli olmayanlar, mesleğe kabul sınavında başarılı olursa, katıldıkları uygulama gezisine bağlı olarak bölgesel veya ülkesel ‘Türkçe turist rehberi’ olmaya hak kazanacak. Bu kişiler sadece Türkçe konuşan turistlere hizmet verecek.
* Üniversitelerin sanat tarihi ve arkeoloji bölümlerinden lisans mezunu olanlar, en az 100 saatlik eğitim programıyla uygulama gezisini tamamlarsa, başarılı oldukları yabancı dilde, katıldıkları uygulama gezisine bağlı olarak bölgesel veya ülkesel turist rehberi olmaya hak kazanacak.
