Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Mayıs 2024 dönemine ilişkin Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP) verilerini açıkladı.

Buna göre, Türkiye'nin yurt dışı varlıkları Mayıs 2024'te geçen yılın sonuna göre yüzde 1,4 artışla 337,3 milyar dolar, yükümlülükleri ise yüzde 10,2 artışla 670,9 milyar dolar oldu.

Böylece, "Türkiye'nin yurt dışı varlıkları ile yükümlülüklerinin farkı" şeklinde tanımlanan net UYP, nisanda eksi 333,5 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.

Net UYP, 2023 sonunda eksi 275,8 milyar dolar seviyesindeydi.

Rezerv varlıklar kalemi mayısta 2023 sonuna göre yüzde 2 artışla 143,6 milyar dolar, diğer yatırımlar ise yüzde 1 azalışla 123,2 milyar dolar oldu. Bu dönemde diğer yatırımlar kategorisinin alt kalemlerinden olan bankaların yabancı para ve Türk lirası cinsinden efektif ve mevduatları yüzde 0,6 artarak 46,9 milyar dolar olarak hesaplandı.

Doğrudan yatırımlar (sermaye ve diğer sermaye), piyasa değeri ile döviz kurundaki değişimlerin de etkisiyle 2023 sonuna göre yüzde 24,7 artışla 189,7 milyar dolara yükseldi.

PORTFÖY YATIRIMLARI 118,3 MİLYAR DOLAR OLDU

Portföy yatırımları, mayıs sonu itibarıyla yıllık bazda yüzde 23,4 artarak 118,3 milyar dolara çıktı.

Aynı dönemde yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi stoku yüzde 39,2 yükselişle 41,1 milyar dolar, yurt dışı yerleşiklerin mülkiyetindeki Devlet İç Borçlanma Senetleri stoku yüzde 276,8 artışla 9,9 milyar dolar ve Hazine'nin tahvil stoku (yurt içi yerleşiklerce alınan tahvil stoku düşüldükten sonra) yüzde 2,2 artışla 43,5 milyar dolar oldu.

Diğer yatırımlar, ilgili dönemde yüzde 0,6 artarak 362,9 milyar dolara yükseldi. Aynı dönemde yurt dışı yerleşiklerin yurt içi yerleşik bankalardaki yabancı para mevduatı yüzde 4,1 artarak 41,4 milyar dolara yükselirken TL mevduatı da yüzde 37 artarak 23,3 milyar dolara çıktı.

Bankaların kredi stoku yüzde 1,9 yükselerek 63,9 milyar dolar, diğer sektörlerin toplam kredi stoku ise yüzde 0,9 azalarak 100,1 milyar dolar oldu.

19 Temmuz 2024 Cuma

Finansal kesim dışındaki firmaların net döviz açığı, haziranda 118 milyar 889 milyon dolar oldu.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası verilerine göre, haziranda önceki aya kıyasla finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlıkları 4 milyar 147 milyon dolar, yükümlülükleri de 429 milyon dolar azaldı.

Söz konusu firmaların net döviz pozisyonu açığı ise 3 milyar 718 milyon dolar artarak 118 milyar 889 milyon dolara çıktı.

Varlıkların dağılımı incelendiğinde, bir önceki aya göre yurt içi bankalardaki mevduat, ihracat alacakları ve menkul kıymetler sırasıyla 3 milyar 29 milyon dolar, 1 milyar 347 milyon dolar ve 140 milyon dolar azalırken, yurt dışına doğrudan sermaye yatırımları 369 milyon dolar arttı.

Yükümlülük dağılımında ise haziranda mayısa göre ithalat borçları ve yurt dışından sağlanan nakdi krediler sırasıyla 1 milyar 86 milyon dolar ve 530 milyon dolar azalırken, yurt içinden sağlanan nakdi krediler 1 milyar 187 dolar arttı.

Yükümlülüklerin vade yapısına bakıldığında; Haziran 2024 döneminde yurt içinden sağlanan kısa vadeli krediler Mayıs 2024 dönemine göre 1 milyar 197 milyon dolar artarken, uzun vadeli olanlar 10 milyon dolar azaldı.

Yurt dışından sağlanan kredilerde ise kısa vadeli olanlar 3 milyar 116 milyon dolar azalırken, uzun vadeli krediler 1 milyar 500 milyon artış kaydetti.

Haziran döneminde kısa vadeli varlıklar 134 milyar 857 milyon dolar, kısa vadeli yükümlülükler 100 milyar 73 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Kısa vadeli net döviz pozisyonu fazlası 34 milyar 785 milyon dolar olurken, Mayıs 2024 dönemine göre 2 milyar 597 milyon dolar azaldı.

Bu dönemde kısa vadeli yükümlülüklerin toplam yükümlülükler içindeki payı yüzde 36 düzeyinde gerçekleşti.

03 Eylül 2024 Salı

Türkiye'nin tescilli bal arısı genotipi olan "Efe arısı"nın, Çanakkale'nin Bozcaada ilçesindeki mor kekik tarlalarında ürettiği bal ilk kez hasat edildi.

Hasat dolayısıyla İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ve bir firmanın işbirliğiyle Amerikan Çeşmesi mevkisinde "Bozcaada Bal Hasadı Şenliği" düzenlendi.

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdür Yardımcısı Şerafettin Çakal, programda yaptığı konuşmada, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğünün asli görevlerinden birinin genetik kaynakların korunması olduğunu söyledi.

Bozcaada izole bir bölge olduğu için "Efe arısı"nın genetik kaynaklarını korumak için bölgeyi değerlendirdiklerini ve AR-GE çalışmalarına bu yönde devam ettiklerini belirten Çakal, "Türkiye arıcılık açısından dünyada ilk 3 arasında, koloni sayısında 3, bal üretimi açısından 2'nci sırada. Önemli bir potansiyele sahip. Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğümüz, Bakanlığımız adına koloni başına verimi artırmak ve arı ürünlerini çeşitlendirmek üzerine ciddi AR-GE çalışmaları yapıyor. Bal, propolis, polen ve arı zehri gibi ürün çeşitlerini artırmak üzerine ciddi çalışmalar yapıyoruz. Gen kaynaklarını koruyoruz, ıslah ederek geliştiriyoruz, birim alandan, birim koloniden daha fazla ürün almaya gayret ediyoruz." diye konuştu.

"EFE ARISI" 2019'DA TESCİLLENDİ

"Efe Arısı'nın Islahı ve Korunması Projesi"nin yürütücüsü ve Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsünde görevli Mustafa Köseoğlu da 2008 yılında başlayan Ülkesel Arıcılık Projesi kapsamında bu arıyı önce İzmir açıklarındaki Eşek Adası'nı kullandıklarını, 5 yıl sonra Tarım ve Orman Bakanlığından damızlık üretim izni aldıklarını bildirdi.

Islah çalışmaları sonunda 2019 yılında "Efe arısı"nın tescillendiğini kaydeden Köseoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

"İzmir bölgesinden toplanan 200 arıdan, seleksiyon yapıla yapıla bir noktaya gelmiş bazı karakterler bakımından. Bu süreç içinde arının daha sağlıklı korunması da gerekiyor. Onun için Bozcaada'yı seçtik. Çünkü koloni varlığı düşüktü, ana karadan uzaklığı bizim açımızdan yeterliydi arının çiftleşmesi bakımından. 2015 yılında Bozcaada'ya geldik. 2015-2020 yıllarında adada bütün arıyı değiştirecek şekilde bir politika izledik. 400-500 ana arı dağıttık. 60-70 yapay oğul dağıttık. Bazı dönemlerde bilerek oğul verdik. Bazı arılarımızı güçlendirerek özellikle sahanın farklı noktalarına erkek yoğunluğunu aktararak adanın 'Efe arısı'na dönmesini sağladık. 2020 yılında damızlık sürülerimizi tamamen buraya getirerek damızlık üretimini adada gerçekleştirmeye başladık. Burada üretilen damızlıklar İzmir'deki enstitüye, oradan arı üreticilerine, belediyelere gönderiliyor. Sahadaki ana arı üreticileri, ticari ana üreterek servis yapıyorlar. Biz de enstitüde yılda yaklaşık 500-1000 adet ticari ana arı üretiyoruz."

"BAL VERİMİ BÖLGE ARILARINA GÖRE DAHA İYİ"

Farkındalık oluşturmak amacıyla bu şenliği düzenlediklerini kaydeden Köseoğlu, "Mor kekik, Bozcaada'nın doğal florası. Balı da çok leziz. Farkındalık yaratmak, 'Efe arısı'na ve doğal floraya dikkat çekmek istedik." dedi.

Türkiye'nin tescil edilmiş ilk genotipi olan arının seleksiyon çalışmaları sonucunda kuluçka performansının bölgesindeki diğer türlere göre yüksek olduğunu, çam balı döneminde bile yavruyu kesmediğinin görüldüğünü anlatan Köseoğlu, bölge arısına göre sakin bir yapıda olan 'Efe arısı'nın kışlatma performansının ve bal veriminin bölge arılarına göre iyi olduğunu belirtti.

Proje ortaklarından Afibee Gıda AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Nejat Almış ise Tarım ve Orman Bakanlığının başlattığı çalışmaya önce devletin önayak olduğunu, daha sonra özel sektörün desteğiyle sürdürülebilirliğin sağlandığını dile getirdi.

Özel sektör temsilcisi olarak tüm Türkiye'ye dağıtabilmek için buradaki damızlık üretimine destek olduklarını anlatan Almış, daha verimli arıcılık işlemleri yapabilmek için projenin bir parçası olduklarını söyledi.

Çalışmaların bu yıla kadar Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından yürütüldüğünü, bu seneden itibaren işletmeyi devraldıklarını bildiren Almış, "Bu alanda 100'e yakın kovan var. En önemlisi ana kraliçe arıların geliştirilip bütün Ege'ye dağıtılabiliyor olması." ifadesini kullandı.

Bozcaada Kaymakamı Mehmet Halit Haydaroğlu, İlçe Tarım ve Orman Müdürü Ali Kayadan, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Ertuğrul Arda ile Çanakkale Arı Yetiştiricileri Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Cahit İleri'nin de yer aldığı program, katılımcıların arıcı kıyafeti giyerek bal hasadı yapmasıyla sona erdi.

03 Eylül 2024 Salı