nurullah.gur@marmara.edu.tr

Uluslararası kurumlar, şu sıralar 2024’e dair büyüme tahminlerine yönelik ilk güncellemelerini gerçekleştiriyor. Bu güncellemelerin en dikkat çekenlerinden biri, IMF’den geldi. IMF, küresel ekonomiye dair büyüme tahminini 0.2 puan yukarı taşıyarak, yüzde 3.1 olarak açıkladı. ABD, Çin, Rusya ve Türkiye için büyüme tahminleri yukarı yönlü, Euro Bölgesi ve Suudi Arabistan için ise aşağıya revize edildi.

2024-2025 dönemi için büyümeye dönük öngörüler az da olsa iyileşme kaydetse de küresel ekonomi önümüzdeki iki yıl boyunca tarihsel ortalamaların altında büyüyecek. Küresel ekonomi salgından önceki 20 yıllık periyotta ortalama yüzde 3.8 oranında büyümüştü. 0.7 puanlık yavaş performans az gibi görünse de büyümenin dinamikleri açısından kayda değer bir fark. Faiz oranlarındaki yükseliş, borç yükü altında ezilen kamu kesiminin ekonomiye verdiği mali destekleri azaltması ve düşük verimlilik, küresel ekonomiyi dizginleyen temel unsurlar. 

OLUMLU TARAFLAR VE RİSKLER

Bu yıl küresel ekonomik gidişata yönelik olumlu sayılabilecek gelişmeler ve beklentiler şunlar:

• Küresel enflasyon düşüyor. 2023’te yaklaşık yüzde 7 oranında gerçekleşen küresel enflasyonun 2024’te yüzde 5.8’e, 2025’te ise yüzde 4.4’e gerileyeceği öngörülüyor. 
• Fed ve Avrupa Merkez Bankası, bahar sonu veya yaz başı gibi faizleri indirmeye başlayabilir. Bu senaryo, finansmana erişim ve döviz kurları açısından gelişen ülkelerin yüzünü güldürebilir.

Öte yandan, küresel büyümeye dönük bazı risk unsurlarının halen sıcak olduğunu da unutmamak gerekiyor. Bu riskleri kısaca şöyle sıralayabiliriz: 

• Jeopolitik gerilimlerin ekonomi üzerindeki olumsuz etkileri kendini hissettirmeye davam ediyor. Tıpkı son haftalarda Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı rotasındaki sıkıntıların taşımacılık süreleri ve maliyetlerini yukarı çekmesinde olduğu gibi. 
• ABD ve Çin arasındaki ticareti kısıtlayıcı yönde atılan korumacı önlemler, küresel bir eğilim haline geldi. Korumacılık, küresel ticareti yavaşlatıyor. ABD seçimleri yaklaştıkça ticaret savaşlarının yeniden ısınması muhtemel.
• 2024 yılı seçim takvimi açısından oldukça yoğun. ABD’den Hindistan’a kadar dünyanın dört bir yanında oldukça kritik seçimler var. Seçimler ister istemez ekonomi politikalarına yönelik belirsizlikler doğuruyor.

TÜRKİYE EKONOMİSİNE DAİR

Son olarak, IMF’nin Türkiye için büyüme tahminine değinelim. Bir önceki IMF raporunda yüzde 3 olan 2024 büyüme tahmini yüzde 3.1’e revize edildi. Birçok uluslararası kurumun Türkiye ekonomisine yönelik tahminleri bu seviyelerde. Eğer Türkiye enflasyonla mücadele kapsamında sıkı para politikasını sonbahara kadar sürdürürse, Orta Vadeli Program’da yer alan yüzde 4 büyüme tahmininin altında bir performans sergileyebiliriz. Enflasyonla mücadeleden taviz verilmediği durumda yüzde 3 veya hafif üzerinde bir büyüme daha makul gözüküyor. Para politikasını erken gevşetmek ise büyümeyi destekleyebilir ama enflasyon üzerinde ciddi maliyetler doğurur.

05 Şubat 2024 Pazartesi