İnşaat sektörü Türkiye ekonomisinde lokomotif işlevini sürdürüyor. Bu nedenle inşaat sektöründeki gelişmeler tüm ekonomiyi ve ilişkili yüzlerce sektörü de etkilemektedir. Yılın ilk yarısı için inşaat sektörünü değerlendirelim.

1. İNŞAAT SEKTÖRÜ YILIN İLK YARISINDA YÜZDE 0.3 KÜÇÜLDÜ

Türkiye ekonomisi 2015 yılı ikinci çeyreğinde beklentilerin üzerinde yüzde 3.8 büyüdü. Böylece yılın ilk yarısında ekonomik büyüme yüzde 3.1 olarak gerçekleşti. İnşaat sektörü ise 2015 yılı ikinci çeyreğinde yüzde 2.0 büyüdü. İlk çeyrekteki yüzde 2.8 küçülme ardından sektör çeyrek dönemde yeniden büyümüştür. Buna karşın yılın ilk yarısında inşaat sektörü yüzde 0.3 küçüldü.

2. ÖZEL SEKTÖR İNŞAAT HARCAMALARI SEKTÖRÜ SÜRÜKLÜYOR

Özel kesim inşaat harcamaları 2015 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 3.4 büyüdü. İlk çeyrekteki özel sektör inşaat harcamaları yüzde 0.7 küçülmüştü. Böylece 2015 yılının ilk yarısında özel sektör inşaat harcamaları yüzde 1.4 büyümüş oldu. Kamu inşaat harcamaları ise 2015 yılı ilk çeyreğinde yüzde 8.3 küçülme ardından ikinci çeyrekte de yüzde 2.8 daralmasına rağmen gerileme yavaşlamaktadır. 2015 yılının ilk yarısında kamu inşaat harcamalarındaki küçülme yüzde 5.4 olmuştur.

3. YILIN İLK YARISINDA TOPLAM İNŞAAT HARCAMALARI 87.4 MİLYAR TL OLDU

Toplam inşaat harcamaları 2015 yılı ilk yarısında 87.4 milyar TL’ye yükselmiştir. 2014 yılının ilk yarısında 82.8 milyar TL olan harcamaya göre yüzde 5.6 artmıştır. Kamu inşaat harcamaları 2015 yılı ilk yarısında yüzde 0.3 oranında artarak 29.0 milyar TL’den 29.1 milyar TL’ye yükselmiştir. Özel sektör inşaat harcamaları ise 2015 yılı ilk yarısında yüzde 8.4 oranında artarak 53.8 milyar TL’den 58.3 milyar TL’ye yükselmiştir.

4. ALINAN YAPI RUHSATLARI GERİLEDİ

2015 yılı ilk yarısında alınan toplam konut yapı ruhsatları yüzde 30.1 azalarak 65.51 milyon metrekare, konut dışı bina yapı ruhsatları ise yüzde 23.2 azalarak 24.09 milyon metrekareye inmiştir. Alınan yapı ruhsatlarındaki azalma 2015 yılının geri kalanı için ümit vermemiştir.

5. İNŞAAT FAALİYETLERİ İNŞAAT MALZEMELERİ SANAYİNİ DE ETKİLİYOR

İnşaat malzemeleri iç pazarı inşaat sektöründeki ve inşaat harcamalarındaki gelişmeye paralel olarak 2015 yılı ilk yarısında yüzde 5.6 büyüyerek 61.18 milyar TL olmuştur. İnşaat malzemeleri sanayi üretimi ise 2015 yılının ilk yarısında gerilemiştir. 2014 yılının ilk yarısında yüzde 1.3 büyüyen inşaat malzemeleri sanayi üretimi 2015 yılının ilk yarısında yüzde 2.6 küçülmüştür. 2015 yılı ilk yarısında inşaat malzemeleri sanayinde ihracat yüzde 18.6 gerileyerek 8.93 milyar dolara düşmüştür. İnşaat malzemeleri ithalatı ise yüzde 1.4 gerileyerek 4.62 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

6. YABANCILARIN GAYRİMENKUL ALIMI GERİLİYOR

Gayrimenkul sektöründe yabancıların alımları yerli alıcılar gibi inşaat sektörü için talep yaratmaya başladı. 2012 yılında çıkan düzenleme ardından yabancıların Türkiye’den gayrimenkul alımı artmaya başladı. Birçok projenin önemli bir bölümü yabancılara satılıyor. Bu çerçevede yabancıların gayrimenkul alımları 2015 yılı ilk yarısında yüzde 14.5 düşerek 1.82 milyar dolara inmiştir.

SON SÖZ: İnşaat sektöründe durgunluk ekonomiyi ve diğer sektörleri olumsuz etkiler. Onun için sektördeki gelişmeler mutlaka yakından izlenmeli.

21 Eylül 2015 Pazartesi