AB, risk temelli yapay zeka yasasını onayladı. Buna göre, yapay zeka sistemlerinin güvenli olması ve temel haklara saygı gösterilmesi gerekecek. Yapay zeka sistemleri, topluma zarar verme ihtimaline göre ‘risk temelli’ bir biçimde düzenlenecek. Risk arttıkça kurallar sertleşecek.
HABER: ADEM ORHUN
Avrupa Birliği, ‘Yeşil Mutabakat’, imalat ve tedarik konusundaki kuralların ardından birkaç yıldır üzerinde çalıştığı yapay zeka yasasını da onayladı. Avrupa Komisyonu tarafından 2021 yılında sunulan ve üyelerin üzerinde uzlaştığı ‘Yapay Zeka Hakkında Uyumlaştırılmış Kurallar Getiren ve Bazı Birlik Yasama Tasarruflarını Değiştiren Tüzük Önerisi’, mart ayında Avrupa Parlamentosu’ndan (AP) geçti. AP’den 46 hayır oyuna karşı 523 evet oyu ile geçen düzenleme, mayıs ayında da AB Konseyi’nde resmi olarak onaylandı.
Yasanın temel amacı, yapay zeka teknolojilerinin geliştirilmesi ve kullanılması sırasında insan haklarının ihlal edilmemesi. Ayrıca güvenlik ve etik gibi konularda gerekli korumanın sağlanması. Bununla birlikte yasanın risk temelli bir yaklaşıma sahip olduğu vurgulanıyor. Bu yasa, hükümetlerin biyometrik gözetimde yapay zeka kullanımı ve ChatGPT gibi yapay zeka sistemlerinin nasıl düzenleneceği de dahil olmak üzere, siber güvenlik, toplumsal olaylar, enerji verimliliği ve hemen her sektörde (risk kategorisine göre) az veya çok uyum çalışması gerektirecek.
DÖRT RİSK SEVİYESİ
Avrupa Birliği’nin resmi gazetesinde 22 Mayıs’ta yayımlanan yapay zeka yasasında, parlamentonun (AP) dört temel risk kategorisine dayanan bir sistem oluşturuldu. Bu risk kategorileri düşük risk, sınırlı risk, yüksek risk ve kabul edilemez riskler. Yasada, sayılan dört risk seviyesine göre yapay zeka modellerinin geliştirilmesi, kullanımı, ithalatı, dağıtımı veya üretiminde rol alan bütün tarafların sorumlu olacağı birtakım kurallar belirlendi. Yalnızca sınırlı risk sunan yapay zeka sistemleri çok hafif şeffaflık yükümlülüklerine tabi olacak. Bununla birlikte yüksek riskli yapay zeka sistemlerine (bazı şartlara bağlı olarak) izin verilecek.
Bireylerin sağlığına, güvenliğine, temel hak ve özgürlüklerine önemli ölçüde zarar verme potansiyeli taşıyan sistemler yüksek riskli kabul edildi. Yüksek riskli sistemler, AB pazarına erişim sağlamak için bir dizi kriter ve yükümlülüğe tabi olacak.
ÖZEL KURALLAR
Video, metin, görüntü oluşturma, başka dilde konuşma, hesaplama veya bilgisayar kodu yazma gibi çok çeşitli görevleri yerine getirebilen büyük sistemlere özel kurallar getirilecek.
Söz konusu ‘genel amaçlı yapay zeka’ sistemlerinin piyasaya sürülmeden önce çeşitli şeffaflık kriterlerine uyması sağlanacak. Kurallara uyulmaması durumunda ilgili şirketin küresel cirosuna oranlı para cezası kesilebilecek.
Yeni yasa ile birlikte Google’ın yapay zeka modeli Gemini ve ChatGPT gibi çeşitli yapay zeka teknolojilerinin yeni kurallara uygun davranması gerekecek.
Avrupa Parlamentosu ve Konsey başkanlarınca imzalanan yasama işlemi, 22 Mayıs’ta AB Resmi Gazetesi’nde yayımlandı.
Yasama işlemi, kural gereği bu tarihten 20 gün sonra yürürlüğe girdi. Ancak düzenleme, bazı özel hükümler dışında, yürürlüğe girmesinden iki yıl sonra geçerli olacak.
KABUL EDİLEMEZ SEVİYEDE OLAN RİSKLİ ALANLAR
AB’nin yapay zeka yasasında ‘kabul edilemez risk’ konularının başında bilinçaltı teknikleri ve biyometrik tanımlama kullanan uygulamalar yer alıyor.
Örneğin, bilişsel davranışsal manipülasyon ve sosyal puanlama gibi yapay zeka sistemleri, risklerinin kabul edilemez görülmesi nedeniyle AB’de yasaklanacak. Yasa aynı zamanda insanları ırk, din veya cinsel yönelim gibi belirli kategorilere göre sınıflandırmak için biyometrik verileri kullanan profil oluşturmaya ve sistemlere dayalı öngörücü polislik için yapay zekanın kullanımını da yasaklıyor.
YAPAY ZEKA OFİSİ KURULDU
Yapay zeka yasasını onaylamakla yetinmeyen Avrupa Komisyonu, yapay zeka üretiminde AB liderliğini güçlendirmek için ‘Yapay Zeka Ofisi’ kurdu. Ofis, genel amaçlı ve güvenilir yapay zeka modellerini önceliklendirerek, yapay zeka yasasının uygulanmasında kilit rol oynayacak. Ofis, ayrıca, gelecekteki yapay zeka yönetimi ve AB ekosistemini şekillendirmek için hizmet verecek. Bu kapsamda Avrupa’nın sanayi ekosisteminde ve kamuda yeni kullanım senaryolarının ve uygulamaların geliştirilmesine katkıda bulunulacak. Sanayide belirlenen uygulama alanları arasında robotik, sağlık, biyoteknoloji, üretim, mobilite, iklim ve sanal dünya yer alıyor.
TÜBİTAK’TAN YAPAY ZEKA EKOSİSTEM ÇAĞRISI
İlki 2022 yılında gerçekleştirilen TÜBİTAK Yapay Zeka Ekosistem Çağrısı, başlatılan projelerin yüksek verimliliği ve paydaşlardan gelen yoğun talepler üzerine 3 Haziran’da yeniden açıldı. Program kapsamında ilk aşamada şu beş öncelikli alan desteklenecek:
* Akıllı üretim sistemleri
* Akıllı tarım, gıda ve hayvancılık
* Finans teknolojileri
* İklim değişikliği ve sürdürülebilirlik
* Akıllı eğitim teknolojileri
Başvurular, 31 Temmuz’a kadar sisteme girilebilecek.
Ayrıntılı bilgi için: https://tubitak.gov.tr/tr/duyuru/1711-yapay-zeka-ekosistem-cagrisi-aciliyor-2024
SİBER GÜVENLİKTEN SONRA YAPAY ZEKA LİSESİ YOLDA
Teknopark İstanbul’da ‘Yapay Zeka Lisesi’ kurulmasına yönelik çalışmalar ilerliyor. Bu amaçla nisan ayında ‘içerik geliştirme çalıştayı’ yapıldı. İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü’yle işbirliği içinde yapılan çalıştayda akademisyenler, bilişim öğretmenleri ve sektör temsilcileri, yapay zeka lisesinin içeriğinin geliştirilmesi, müfredatının tasarlanması, hangi derslerin okutulması gibi konuları ele aldı. Teknopark İstanbul Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Akif Özyurt, “Teknopark İstanbul olarak, Türkiye’nin ilk yapay zeka lisesinin kurulması için siber güvenlik alanında üretim yapmakta olan Teknopark İstanbul Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nde elde ettiğimiz bilgileri sizlere sunmaya hazırız” dedi.
24 Haziran 2024 Pazartesi
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Türkiye'nin geleceğinin milli teknoloji hamlesi, AR-GE ve inovasyon ekosisteminin güçlendirilmesiyle daha aydınlık olacağını vurguladı.
Bakan Kacır, Antalya'daki ANFAŞ Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezi'nde düzenlenen, Anadolu Ajansının medya paydaşları arasında yer aldığı Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali (TEKNOFEST) Akdeniz Teknoloji Yarışmaları'nın finali etkinliğine katıldı.
Stantları gezen, gençlerle sohbet eden Kacır, gazetecilere yaptığı açıklamada, milli teknoloji hamlesinin Türk gençliği ile buluşma noktası olan TEKNOFEST'i bu yıl Akdeniz şehirlerinde gerçekleştirdiklerini söyledi.
Kacır, Antalya'da 49 yarışmanın 25'inin finalisti olan 5 bine yakın gençle birlikte olduklarını kaydetti.
TEKNOFEST yolculuğunun başladığı 2018'de 14 yarışmada, 4 bine yakın takımdan 1 milyon genç ile yarıştıklarını hatırlatan Kacır, bu yıl ise 49 farklı yarışmada, 770 binden fazla takımdan 1 milyon 600 bin gencin hayallerini araştırmaya, geliştirmeye ve projeye dönüştürmek amacıyla yarıştığını dile getirdi.
Kacır, TEKNOFEST'in bu yönüyle her yıl kendi rekorunu tazeleyen ve yeni dünya rekorlarına imza atan bir etkinlik olduğunu vurguladı.
TEKNOFEST kuşağı Türk gençliğinin milli teknoloji hamlesinin öncüsü olmaya devam edeceğine dikkati çeken Kacır, "6 yıldan bu yana sadece proje takımları değil proje takımlarından doğan teknolojik girişimlerinin de bulunduğunu büyük bir mutlulukla gözlemliyoruz. Türkiye'nin geleceği, milli teknoloji hamlesini gerçekleştirmekle, AR-GE ve inovasyon ekosistemini güçlendirmekle çok daha aydınlık olacak." diye konuştu.
TEKNOPARK SAYISI 102'YE YÜKSELDİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde son 22 yılda Türkiye'nin dört bir yanına teknoparklar inşa ettiklerini anlatan Kacır, şöyle devam etti: "Teknoparklarımızın sayısını 2'den 102'ye, teknoparkta faaliyet gösteren firma sayısını 60'tan 10 bin 500'e yükselttik. Türkiye, bugün 270 binden fazla insandan oluşan bir AR-GE ordusuna sahip. TEKNOFEST'lere katılan gençlerimizle bu orduya yeni neferler kazandırmaya devam ediyoruz. Bu yılın TEKNOFEST'inde 30 milyon liraya yakın ödül desteği, 55 milyon liranın üzerinde de malzeme ve ekipman desteği ile gençlerimizin yanında olduk. Türkiye Teknoloji Takımı Vakfının öncülüğünde bakanlık olarak 100'den fazla paydaş kurumumuz ile gençlerin önündeki engelleri kaldırmak, onların geliştirdiği projelere destek olmak, yapageldiğimiz en anlamlı işlerin başında geliyor."
TEKNOFEST'te bu yıl pek çok yeniliğe ev sahipliği yaptıklarına işaret eden Kacır, "Bu yıl ilk kez kuantum, nükleer enerji, blok zincir, finans teknolojileri, yapay zeka büyük dil modeli, hava savunma sistemleri yarışmaları düzenliyoruz. Gençlerimiz savunma sanayiinde, sağlık, eğitim, tarım, finans, enerji teknolojilerinde geliştirdikleri projeler ile Türkiye ekonomisine değer katmayı sürdürecekler." ifadelerini kullandı.
Antalya'nın yanı sıra İzmir, Isparta, Mersin, Adana, Aksaray, Kahramanmaraş, Erzurum, Ankara, İstanbul ve Kocaeli'de de farklı yarışmaların finallerini gerçekleştirerek bu heyecanı Türkiye'nin dört bir yanına yaydıklarını dile getiren Kacır, bu yarışmalardan yeni Aziz Sancar, Selçuk Bayraktar ve Alper Gezeravcı gibi tarihi adımları milletle buluşturacak isimler çıkacağına inandığını sözlerine ekledi.
Kacır'a Antalya Valisi Hulusi Şahin, AK Parti Antalya Milletvekilleri Mustafa Köse, Kemal Çelik, Tuba Vural Çokal, Akdeniz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Özlenen Özkan, AK Parti Antalya İl Başkanı Ali Çetin de eşlik etti.
07 Eylül 2024 Cumartesi
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, "Kurulum çalışmaları devam eden 5 yeni model fabrikayla bu örnek tesislerin sayısını 15'e çıkaracağız ve sanayimizin dijital çağa adaptasyonunu güçlü şekilde gerçekleştireceğiz" dedi.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Merkez Organize Sanayi Bölgesinde (OSB) hizmete giren Samsun Model Fabrika'nın açılışında yaptığı konuşmada, dijital dönüşüm sürecini yakalayarak Samsun sanayisinin rekabet gücünü artıracak fabrikanın OSB'ye, Samsun'a ve bölgeye hayırlı olmasını diledi.
Türkiye'nin bölgesinde ve dünyada yaşanan ekonomik, politik ve sosyal kriz ortamına rağmen durmaksızın yoluna devam ettiğine dikkati çeken Kacır, "Son 22 yılda hayata geçirdiğimiz yatırım, üretim, istihdam ve kalkınma hamleleriyle daha güçlü ve müreffeh bir Türkiye’ye doğru emin adımlarla ilerliyoruz. Bağımsızlığımızın, büyümemizin, kalkınmamızın yapı taşlarından sanayi ve teknolojide her geçen gün yükselen ivmeyle yolumuza devam ediyoruz. Son 22 yılda sanayi sektöründe çalışan sayımızı 3 milyon 900 binden 6 milyon 700 bine çıkardık. Organize sanayi bölgelerimizin sayısını 191'den 360'a yükselttik. Kurduğumuz 45 endüstri bölgesini Türkiye'nin üretim üsleri haline getirdik." ifadesini kullandı.
Eş zamanlı olarak Türkiye'nin küresel üretim üssü rolünü güçlendirecek katma değerli, rekabetçi ve sürdürülebilir üretim altyapısını bir üst lige taşıyacak dijital dönüşüm atılımlarını hayata geçirdiklerini anlatan Kacır, sözlerine şöyle devam etti: "Yüksek teknoloji yatırımları için AR-GE'den seri üretime uçtan uca bütüncül destek mekanizması sunan Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı'mızın dijital dönüşüm çağrısıyla dijital dönüşüm alanında öncü ve yenilikçi 36 projeyi uçtan uca destekliyoruz. Yakın zamanda ilan ettiğimiz Yükselen Yenilikçi Teknolojiler Çağrısı ile de iklim teknolojilerinden malzeme teknolojilerine, biyoteknolojiden bilgi ve iletişim teknolojilerine, paradigma değişimlerinin yaşandığı birçok alanda yeni yatırımlara öncülük ediyoruz. 13 Eylül'e kadar başvuruların açık olduğu çağrıya Samsunlu sanayicilerimizi de başvuru yapmaya davet ediyorum. Yine kamuoyuyla detaylarını yakın zamanda paylaştığımız Dijital Dönüşüm Destek Programı ile işletmelerimizin maliyet etkin, rekabetçi üretim altyapısı oluşturmaları için ihtiyaç duydukları projeleri yatırım teşviklerimizle destekliyoruz. Program doğrultusunda işletmelerin dijital dönüşümde kısa, orta ve uzun vadeli ihtiyaçlarını destekleyecek yol haritaları sunmalarını bekliyoruz. Sunulan yol haritalarıyla uyumlu yatırımları öncelikli yatırımlar uygulaması ile destekliyoruz."
Sadece milli destek mekanizmalarıyla değil, uluslararası programlardan da azami düzeyde istifade etmek için planlı ve kararlı şekilde girişimlerini sürdürdüklerini aktaran Kacır, "8,2 milyar avro bütçeli Dijital Avrupa Programı'na katıldık. Program kapsamında süper bilgisayarlardan yapay zeka test merkezlerine ve deney tesislerine KOBİ'lerimizin, sanayicilerimizin dijital dönüşüm yolculuklarında ihtiyaç duydukları kritik önemi haiz altyapılara erişimlerini sağladık. Dijital Avrupa Programı'nın en önemli mekanizmalarından ülkemiz sanayisinin, KOBİ'lerinin ve kamu kurumlarının dijital dönüşümündeki önemli aktörlerden biri olacak 5 konsorsiyum, 'Avrupa Dijital İnovasyon Merkezleri ağına dahil oldu. Tabii bizler ortaya koyduğumuz başarılı çalışmalarımızı, ileriye dönük plan ve programlarımızı sizlerle paylaşırken tüm bu yapının odağı, nitelikli insan kaynağımızdır ve geleceğimizin umudu olmazsa olmazımız gençlerimizdir. Milli Teknoloji Hamlesi hedeflerimize giden yolda azimle, kararlılıkla devam ediyorsak, buradaki temel misyonumuz elbette ki insanımıza, gençlerimize yatırım yapmaktan asla vazgeçmeyen bir anlayışa sahip olmamızdır." diye konuştu.
Bakan Kacır, TEKNOFEST’ler, DENEYAP Teknoloji Atölyeleri, Sektör Kampüs Programı ve yeni devreye alınan Milli Teknoloji Atölyeleri'nin arka planında hep gençlerin ve beşeri sermayenin gelişiminin yattığını vurgulayarak, şöyle konuştu: "Gençlerimizin geleceğin yetkinlikleriyle donatılması önceliğimizdir. Bir diğer önceliğimiz de mevcut iş gücümüzün dönüşümüdür. Model fabrikalarımızla sanayicimizi ve emekçilerimizi yalın üretim ve dijital dönüşümle buluşturuyoruz. İlkini 2018 yılında Ankara’da faaliyete aldığımız yetkinlik ve dijital dönüşüm merkezlerimizin, yani model fabrikalarımızın sayısını kısa dönem içinde 10'a çıkardık. Bugüne kadar model fabrikalarımızda 508 öğren-dönüş programı düzenledik. 170 yalın proje uygulama çalışması gerçekleştirdik ve 3 bine yakın firmamıza eğitim verdik. Bu desteklerle, eğitimlerle firmalarımızı sanayinin dijitalleşme yolculuğuna hazırladık. Böylece sanayicilerimizin verimliliklerinde yüzde 76'ya varan artış, üretim sürelerinde ortalama yüzde 34 düşüş ve üretimlerinde yüzde 140'ı bulan artış elde ettiklerini memnuniyetle ifade etmek isterim. Kurulum çalışmaları devam eden 5 yeni model fabrikayla bu örnek tesislerin sayısını 15'e çıkaracağız ve sanayimizin dijital çağa adaptasyonunu güçlü şekilde gerçekleştireceğiz."
Samsun Model Fabrika ile sanayide dijital dönüşüm ve verimlilik potansiyelinin çok daha yukarılara taşıyacağına inandığını dile getiren Kacır, şunları söyledi: "Samsun Merkez Organize Sanayi Bölgesinde bin metrekare alanda kurduğumuz bu tesisi son teknolojili makine ve ekipmanlarla donattık. Samsun'un güçlü imalat sanayisine güç katacak ve rekabet gücünü artıracak model fabrikamız, yalın üretim eğitimlerine katılmak isteyen tüm KOBİ ve işletmelerimize açık olacak. Şimdiden 10 farklı eğitim ve etkinlikle 800’den fazla kişiye ulaşan fabrikamız, Samsun başta olmak üzere bölgedeki sanayicilerimize hizmet etmeye başladı. Gelecekte binlerce firmanın verimlilik artışını ve dijitalleşmelerini sağlama hedefiyle kurduğumuz bu fabrikanın Samsun ve bölge sanayisinin dijital dönüşüm yolculuğunda başat aktörlerden biri olacağına hiç şüphem yok. Şunun iyi bilinmesini isterim ki Samsun için kararlılıkla çalışmaya, eser ve hizmet üretmeye, gönülleri fethetmeye devam edeceğiz." diye konuştu.
Bakan Kacır, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'ın başkanlığında yaptıkları Orta Vadeli Program (OVP) ile gelecek 3 yıldaki rotalarını belirlediklerini aktararak, sözlerini şöyle tamamladı: "Önümüzdeki dönemde de ilgili tüm kurumlarımızla eş güdüm içinde, yüksek katma değerli üretimi önceleyen bir sanayi politikası ile yapısal dönüşümü hızlandıracağız. Ülkemizin uzun vadeli hedefleriyle teşvik mekanizmalarımızı daha güçlü hizalayan yeni teşvik modelimizle yatırımcılara selektif ve program bazlı olarak cazip teşvikler sunacağız. Yeni teşvik modelimizin önemli bir sütunu konumundaki ve yakın dönemde kamuoyuyla detaylarını paylaşacağımız Yerelde Kalkınma Hamlesi Teşvik Programı kapsamında 81 ilimizin potansiyelini ve yetkinliklerini harekete geçirecek yatırım başlıklarını tespit ettik. Yine dün yürürlüğe giren OSB yönetmeliği ile de OSB sistemimizde reform niteliğinde adımlar attık. OSB'lerimizde kamulaştırma, altyapı ve tahsis süreçlerine hız kazandıracak düzenlemeleri gerçekleştirdik. Sanayicilerimizle, girişimcilerimizle yakın iş birliği içerisinde hareket etmeye devam ederek bu toprakları yeni yatırımlarla bereketlendirmeye devam edeceğiz."
Konuşmaların ardından fabrikanın açılış kurdelesi kesildi.
Açılışa Samsun Valisi Orhan Tavlı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı ve AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Çiğdem Karaaslan, MHP Genel Başkan Yardımcısı İlyas Topsakal, AK Parti Samsun Milletvekili Ersan Aksu, Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Halit Doğan, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yavuz Ünal, Samsun Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Aydın, Samsun TSO Başkanı Salih Zeki Mürzioğlu, AK Parti İl Başkanı Mehmet Köse, MHP İl Başkanı Burhan Mucur, ilçe belediye başkanları ve iş insanları katıldı.
06 Eylül 2024 Cuma
07 Eylül 2024 Cumartesi
06 Eylül 2024 Cuma
06 Eylül 2024 Cuma
05 Eylül 2024 Perşembe
02 Eylül 2024 Pazartesi
23°C