İslam aleminde derin izler bırakan Ahmet Yesevi, hoşgörü ve tevazuyla harmanladığı derin bilgisini yeni bir ekol olarak insanlarla buluşturmayı başarmıştı.

HABER:SÜMEYRA YARIŞ TOPAL

“Başım toprak, cismim toprak, özüm toprak… Yandım yakıldım da yine tertemiz olamadım…” diyordu ünlü Türk mutasavvıf ve şair Ahmet Yesevi. Derin bilgisine rağmen tevazuyu en büyük zenginliği haline getiren Ahmet Yesevi, bu yıl tüm dünyada çeşitli etkinliklerle anılacak. UNESCO’nun 2016-2017 sezonunu Ahmet Yesevi ve Prof. Dr. Fuad Köprülü yılı ilan etmesiyle büyük fikir adamının düşünceleri yeniden dünyayı aydınlatacak.

TASAVVUFUN ÖNCÜLERİNDEN

Türk dünyasında hem tasavvufi hem de edebi kişiliği ile derin izler bırakan Ahmet Yesevi, düşünceleriyle tüm İslam alemini etkisi altına almıştı. “Pir-i Türkistan” ve “Hazret-i Türkistan” namı ile anılan büyük Türk düşünürü Yesevi’nin asıl önemi, Türkleri ilk defa tasavvufla buluşturmuş olmasıydı. Yesevi, yeni yeni İslamiyet’i kabul eden Türkler arasında ilk defa bir tasavvuf cereyanına hayat vererek insanlar üzerinde asırlarca hüküm süren düşünceleri filizlendirmişti. Yesevi, derin bilgisini tevazu ile harmanlayarak halkın gönlüne nüfuz eden düşünceleriyle bir tasavvuf ekolü olmuştu. Yesevilik, bu özelliğiyle Türkler arasında ve bir Türk tarafından kurulmuş ilk tasavvufî tarikat olarak nitelendiriliyor.

TÜRKÇE’YE HAYAT VERDİ

Ahmet Yesevi’nin yaşadığı 9. yüzyılda Arapça ve Farsça ilim dili olmasına karşın Yesevi irşat vazifesini gerçekleştirirken kendi anadilini kullanmayı tercih etmişti. Bu dilleri çok iyi bilmesine rağmen İslamiyeti yeni yeni kabul eden göçebe Türkmen toplumuna onların anlayacağı sade bir dille seslenen Yesevi, böylece Türkçe’ye de hayat vermişti. Ahmet Yesevi’nin eseri olan Divan-ı Hikmet, bu nedenle İslami Türk edebiyatının Kutadgu Bilig’ten sonraki en eski eseri olma özelliği de taşıyor.

SÜNNETE UYGUN YAŞAYIŞ

Düşünceleri ve yaşayış biçimi asırları aşan büyük düşünür Yesevi’nin hayatında en dikkat çeken özellik, ehlisünnete uygun olan yaşamıydı. Yesevi’nin nefsi köreltmek, dünya malını hor görmek, soy ve din farkı gözetmeksizin bütün insanları eşit saymak gibi yüksek görüşleri vardı. Yaşadığı dönemi en iyi şekilde analiz eden Yesevi, tasavvufu basit ve anlaşılır bir dille çevresindeki insanlara anlatmış ve İslamiyet’in doğru anlaşılmasında büyük hizmetler gerçekleştirmişti.

KAŞIK SATIYORDU

Son derece mütevazı bir hayat yaşayan Yesevi, Kazakistan’ın güneyinde bulunan Yesi, şimdiki ismiyle Türkistan bölgesinde doğdu.

9. yüzyılda yaşadığı bilinen büyük düşünür, kendi yaptığı kaşıkları satarak geçimini temin etti. Genç yaşında Buhara’ya ilim tahsil etmek için giden Yesevi, burada Yusuf Hemedani’ye intisap ederek ondan zahir ve batın ilimleri öğrendi. İlerleyen dönemlerde şeyhlik makamına ulaşan Yesevi, Anadolu’ya gönderdiği onlarca dervişle, Anadolu’yu tasavvuf ekolüyle buluşturdu.

İKİ ASIR SONRA TÜRBE

Vefatından sonra da etkisini hiçbir zaman yitirmeyen Yesevi, rivayetlere göre kendisinden iki asır sonra yaşayan Timur’un rüyasına girdi ve Buhara’nın fethini müjdeledi. Bu müjdeyle Buhara’yı fetheden Timur, şükran vesilesi ile Yesevi’nin mütevazı kabrinin üzerine bir türbe yaptırdı. Kazakistan’ın güneyindeki Türkistan şehrinde bulunan dergâh içinde kalan pek çok eşya ne yazık ki o dönemde Sovyetler Birliği’nin sıkıyönetimi altında çeşitli müzelere dağıtıldı.

ORİJİNAL KAZAN

Ahmet Yesevi Türbesi’nde yer alan döküm kazan, büyük düşünür Yesevi’nin yaşadığı yıllara ait nadir bir iz olarak varlığını sürdürüyor.

18 Ocak 2016 Pazartesi

Etiketler : Gündem

Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF), önemli ekonomilerdeki zayıf performans nedeniyle küresel ekonomik büyümenin 2024'te yüzde 2,9'a gerileyeceğinin öngörüldüğünü bildirdi.

Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF), Küresel Görünüm Raporu'nu yayımladı.

Raporda, Orta Doğu'daki çatışmalar ve ABD-Çin ilişkileri de dahil olmak üzere jeopolitik gerginliklerin yüksek kalmaya devam ettiği belirtildi.

Söz konusu gelişmelerin eş zamanlı olarak gerçekleştiği ve belirsizliğe katkıda bulunduğu belirtilen raporda, böylesine değişken bir ortamda siyasi olayların daha da önem kazandığı ve kasım ayındaki ABD başkanlık seçimlerinin küresel ölçekte yılın en önemli siyasi olayı olarak öne çıktığı ifade edildi. Raporda, ABD'deki seçimlerin küresel ekonomi ve ticaret politikalarını önemli ölçüde etkileyebileceği vurgulandı.

Küresel ekonomik faaliyetin yavaşlamasının beklendiğine işaret edilen raporda, küresel ekonomik büyümenin ABD ve Çin gibi önemli ekonomilerdeki zayıf performans nedeniyle 2023'teki yüzde 3,1 seviyesinden 2024'te ve 2025'te yüzde 2,9'a gerileyeceğinin öngörüldüğü bilgisi verildi.

Raporda, ABD'de ABD Merkez Bankasının (Fed) geçmişteki agresif parasal sıkılaştırmasının etkilerinin işe alımlarda yavaşlamaya, hane halkı gelir büyümesini baskılamaya ve tüketici harcamalarını kısıtlamaya yol açmasının beklendiği belirtilerek, benzer şekilde Çin'in ekonomik ivmesinin de zayıfladığı ve son verilerin temel sektörlerde geniş tabanlı bir yavaşlamaya işaret ettiği aktarıldı.

ABD ekonomisinin bu yıl yüzde 2,4 büyümesinin beklendiği kaydedilen raporda, Çin ekonomisinin de bu yıl yüzde 4,7 büyüyeceğinin öngörüldüğü belirtildi.

Raporda, Avro Bölgesi'nin ekonomik görünümünün de zorlu olmaya devam ettiğine işaret edilerek, bölge ekonomisinin ekonomik büyüme hızının geçen yıla benzer şekilde yüzde 0,5 civarında düşük kalmasının beklendiği kaydedildi.

IIF'nin raporunda, Türkiye ekonomisinin ise 2024'te yüzde 2,7 büyüyeceğinin öngörüldüğü bildirildi.

Öte yandan, Fed'in 2024 yılında faiz oranlarını 100 baz puan düşürmesinin beklendiği ve bu durumun küresel finans piyasalarını etkileyeceği belirtilerek, gelişmekte olan piyasaların, riskler bölgeye göre değişse de ABD'deki daha düşük faiz oranlarından faydalanabileceği ifade edildi.

Raporda, 2025 yılına ilişkin ekonomik görünümün ise jeopolitik istikrara ve teknolojik ilerlemeye bağlı olduğu kaydedildi.

19 Eylül 2024 Perşembe

Etiketler : büyüme

Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 2.06 değer kazanarak 9.975,61 puandan tamamladı. BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 201,12 puan artarken, toplam işlem hacmi 84,6 milyar lira oldu.

Bankacılık endeksi yüzde 3,08, holding endeksi yüzde 2,50 değer kazandı.

Sektör endeksleri arasında en çok kazandıran bankacılık, tek kaybettiren yüzde 0,63 ile ticaret oldu.

Küresel piyasalarda, ABD Merkez Bankasının (Fed) 50 baz puanlık faiz indiriminin ardından pozitif bir seyir izleniyor.

Öte yandan TCMB Para Politikası Kurulu (PPK), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını değiştirmeyerek yüzde 50'de tuttu.

PPK duyurusunda, "Temel mal enflasyonu sınırlı bir artışla düşük seyretmeye devam ederken, hizmet enflasyonundaki iyileşmenin son çeyrekte gerçekleşmesi beklenmektedir. Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda ise para politikası araçları etkili şekilde kullanılacaktır." ifadelerine yer verildi.

Kararın ardından BIST 100 endeksindeki yükseliş hızlanırken, Türkiye'nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS) ise 256,5 baz puanla Şubat 2020'den bu yana görülen en düşük seviyeye yaklaştı.

Analistler, TCMB'nin karar metninden alınan sinyallerin enflasyonla mücadelenin ciddi şekilde devam edeceği şeklinde yorumlandığını kaydederek, bu durumun Türk lirası varlıklara olan talebi destekleyebileceğini belirtti.

Yarın yurt içinde tüketici güven endeksi, yurt dışında ise Japonya Merkez Bankası (BoJ) faiz kararı, Japonya'da enflasyon, Almanya'da Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), Avro Bölgesinde tüketici güven endeksinin öne çıkacağını dile getiren analistler, BoJ'un yarınki açıklamasında faiz oranının yüzde 0,25'te sabit tutmasının beklendiğini söyledi.

Banka politika faizini 31 Temmuz 2024'te 15 baz puan artışla yüzde 0,25'e yükseltirken, devlet tahvil alımlarının ise azaltılmasına karar vermişti.

Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.000 ve 10.100 seviyelerinin direnç, 9.800 ve 9.700 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.

19 Eylül 2024 Perşembe

Etiketler : BIST100 borsa