Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yıllık enflasyonun, yüksek bazın etkisiyle ana gruplarda düşüş göstermeye devam ettiğini açıkladı. Ağustos ayında gıda fiyatları gerilerken, enerji ve hizmet gruplarında fiyat artışları dikkat çekti.
TCMB'nin Ağustos Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporuna göre, yıllık enflasyon, yüksek bazın da etkisiyle ana gruplar genelinde düşmeye devam ederken, aylık fiyat artışı gıda grubu öncülüğünde önceki aya oranla zayıfladı.
Gıda fiyatları uzun bir aradan sonra aylık bazda gerilerken, bu gelişmeyi taze meyve ve sebze kalemi başta olmak üzere işlenmemiş gıda alt grubu sürükledi. Enerji fiyatlarındaki artışta doğal gaz mesken tarifelerinde yapılan düzenleme belirleyici oldu.
Temel mal grubu aylık enflasyonu önceki aylara kıyasla bir miktar yükselse de görece ılımlı seyrini sürdürürken, hizmet grubunda, ulaştırma hizmetleriyle zamana bağlı fiyat belirleme eğilimi, güçlü eğitim gibi kalemler öncülüğünde, aylık fiyat artışları gücünü korudu.
Üniversite eğitim ücretleri yüksek bir oranda artarken, bu yıl kayıt tarihlerine bağlı olarak söz konusu artışın kademeli bir şekilde ağustos itibarıyla endekse yansımaya başlaması, hizmet grubu aylık enflasyonunu yukarıya çeken bir unsur oldu.
Üretici fiyatları artışı önceki aya göre bir miktar yavaşlarken, yıllık üretici enflasyonu yüksek bazın da etkisiyle düştü. Bu görünüm altında, mevsimsellikten arındırılmış verilerle B ve C göstergelerinin aylık artış oranları önceki aya kıyasla yükselirken, medyan enflasyon ve SATRIM gibi aylık fiyat değişimlerinin dağılımına dayalı alternatif göstergeler haziran ayı değerlerine geriledi.
Rapora göre, tüm göstergeler birlikte incelendiğinde, enflasyonun ana eğiliminin kayda değer bir değişiklik sergilemediği değerlendiriliyor.
Mevsimsel etkilerden arındırılmış tüketici fiyat artışı bir önceki aya kıyasla yavaşlarken, B endeksinin yıllık değişim oranı 9,44 puan azalarak yüzde 50,87, C endeksinin yıllık değişim oranı 8,67 puan düşüşle yüzde 51,56 olarak gerçekleşti.
Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde, gıda, temel mal, hizmet, enerji ve alkol-tütün-altın gruplarının katkıları bir önceki aya oranla sırasıyla 3,75, 2,76, 2,40, 0,83 ve 0,07 puan azaldı.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerde, B ve C göstergelerinin aylık artışları bir önceki aya kıyasla yükseldi. Fiyat artışları, B endeksini oluşturan gruplardan işlenmiş gıdada düşerken, diğerlerinde artış kaydetti. Hizmetlerde aylık fiyat artışındaki yüksek seyir korunurken, temel mal enflasyonu düşük seyretmeye devam etti.
Ana eğilime ilişkin medyan enflasyon ve SATRIM gibi dağılım bazlı alternatif göstergeler ise B ve C endekslerinden ayrışarak ağustosta geriledi.
Hizmet fiyatları ağustosta yüzde 4,60 artarken, grup yıllık enflasyonu 7,80 puan gerileyerek yüzde 77,83 oldu. Yıllık enflasyon, ulaştırmada daha belirgin olmak üzere yüksek bazın da etkisiyle tüm alt gruplarda geriledi. Aylık enflasyon, lokanta-otel ve haberleşme gruplarında bir önceki aya kıyasla zayıflarken, ulaştırma hizmetleri (yüzde 9,20) başta olmak üzere diğer alt gruplarda güçlendi.
Ulaştırma hizmetleri fiyatlarındaki yüksek aylık artışta, hava yolu ile yolcu taşımacılığının (yüzde 41,56) yanı sıra şehir içi yolcu taşımacılığı başta olmak üzere bazı yönetilen kalemler etkili oldu.
Kira grubunda aylık artış, sözleşme yenileme oranının ağustos ayında da yüksek olmasının etkisiyle yüzde 7,38'e yükselirken, yıllık enflasyon 1,07 puan düşüşle yüzde 121,26 olarak gerçekleşti.
Diğer hizmetler alt grubunda, başta özel üniversite olmak üzere üniversite ücretlerinin yüksek bir oranda artması ve bu yıl endekse daha erken yansımasıyla eğitim hizmetleri (yüzde 11,34) öne çıkarken, paket turlarda fiyat düşüşünün sürdüğü gözlendi.
Rapora göre, lokanta-otel alt grubu aylık enflasyonu (yüzde 2,03) gıda ve talep görünümünün yansımalarıyla bir önceki aya oranla yavaşladı. Haberleşme aylık enflasyonunun (yüzde 0,61 ile) 2022 öncesi seviyelere gerilemesi de dikkati çekti.
Ağustosta, temel mal grubu yıllık enflasyonu 9,34 puanlık düşüşle yüzde 28,91'e gerilerken, yıllık enflasyon tüm alt gruplarda azaldı.
Buna göre, mevsimsellikten arındırılmış veriler, temel mal enflasyonunun bir miktar yükselmekle beraber ılımlı seyrettiğine işaret etti.
Dayanıklı mal (altın hariç) fiyatları yüzde 1,50 ile görece düşük bir aylık artış kaydederken, yıllık enflasyon 7,70 puan düşüşle yüzde 23,69 olarak gerçekleşti.
Fiyatlar, otomobilde yüzde 2,24, mobilyada yüzde 1,68 ve beyaz eşyada yüzde 0,55 artarken, diğer elektrikli ve elektriksiz ev aletlerinde yüzde 0,18 geriledi. Giyim ve ayakkabı fiyatları mevsimsel eğiliminin aksine bu dönemde yüzde 0,30'la sınırlı bir artış kaydederken, yıllık enflasyon 10,19 puan azalarak yüzde 28,52 oldu.
Diğer temel mallar alt grubu fiyat artışı ise yüzde 1,44 ile geçen aylara kıyasla daha ılımlı gerçekleşti.
Enerji fiyatları ağustos ayında yüzde 6,84 artarken, grup yıllık enflasyonu 11,66 puan düşerek yüzde 68,45'e geriledi.
Enerjideki yüksek aylık artışta yüzde 27,64 olan meskenlere yönelik doğal gaz fiyat artışının etkisi belirleyici oldu. Diğer taraftan, bu dönemde uluslararası ham petrol fiyatlarındaki gelişmelerin etkisiyle akaryakıt fiyatları aylık bazda yüzde 1,32 düştü.
Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları ağustos ayında yüzde 1,10 azalırken, yıllık enflasyon 14,03 puan düşerek yüzde 44,88 oldu.
Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada 15,60 puan, işlenmiş gıdada ise 12,69 puan gerileyerek sırasıyla yüzde 41,75 ve 47,66 seviyelerinde gerçekleşti.
Gıda fiyatları 2020 Ağustos'tan bu yana ilk defa aylık bazda azalırken, bu gelişmede mevsim ortalamalarına kıyasla taze meyve ve sebze öncülüğünde yüzde 4,89 ile belirgin bir gerileme sergileyen işlenmemiş gıda fiyatları öne çıktı.
Bu dönemde gerek kırmızı gerekse beyaz et fiyatlarında da düşüş gerçekleşti. İşlenmiş gıdada aylık enflasyon yüzde 2,37 ile önceki aya kıyasla sınırlı bir yavaşlama kaydederken, bu grupta çay ve şekerleme-çikolata kalemlerindeki fiyat artışları öne çıktı.
Alkollü içecekler ve tütün ürünleri fiyatları yüzde 4,46 yükseldi. Tütün ürünlerinde, maktu vergi güncellemesinin ima ettiği artışın firmalar tarafından temmuz ayında kısmi bir şekilde nihai fiyatlara yansıtılmasıyla vergi kaynaklı etkinin yaklaşık yarısı ağustos ayına sarktı.
Yurt içi üretici fiyatları ağustosta yüzde 1,68 artarken, yıllık enflasyon yüksek bazın etkisiyle 5,62 puan düşerek yüzde 35,75'e geriledi.
Bu dönemde ana sanayi grupları itibarıyla enerji grubundaki fiyat artışı yüzde 3,04 olurken, ara malı yüzde 1,25 ve dayanıksız tüketim malları yüzde 1,17 ile manşet oranı sınırlayan gruplar olarak gerçekleşti.
Sektörler bazında incelendiğinde, tütün ürünleri, elektrik, gaz buhar ve iklimlendirme, içecekler, basım ve kayıt hizmetleri, makine ve ekipmanlar, kömür ve linyitle ağaç-mantar ürünleri fiyat artışlarıyla öne çıkan alt gruplar oldu.
04 Eylül 2024 Çarşamba
Kabine Toplantısı'nın ardından millete seslenen Cumhurbaşkanı Erdoğan; milletin, kurumların ve iş dünyasının desteği ve sahiplenmesiyle tüm hedeflere ulaşılacağına inandıklarını dile getirerek, "Türkiye ekonomisi, bu süreçten daha da güçlenerek çıkacak, çok farklı bir lige yükselecektir” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ndeki Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı'nın ardından millete seslendi.
"TÜRKİYE ENFLASYONU DÜŞÜREREK BÜYÜYECEK"
Geçen yıl uygulamaya başlanan Orta Vadeli Programı, 2025-2027 dönemini kapsayacak şekilde daha da güçlendirdiklerini söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, açıklanan programın ekonomiyi, yatırım, üretim, istihdam ve ihracat temelinde büyütmeyi hedeflediğini, aynı zamanda verimlilik artışlarıyla potansiyel büyümeyi artıracaklarını ifade etti.
"Para, maliye ve gelirler politikalarını uyum içinde yürüterek, tek haneli enflasyona mutlaka ulaşacağız. Bunu daha önce nasıl yaptıysak, inşallah yine başaracağız." diyen Erdoğan, yeşil ve dijital dönüşümü hızlandırarak, cari işlemler dengesinde kalıcı bir iyileşme sağlanacağını, iş ve yatırım ortamını iyileştirme çalışmalarının devam edeceğini, ekonomideki kayıt dışılığı azaltacak adımların atılacağını bildirdi.
Erdoğan, tüm bu kazanımların, Türkiye'yi tarihinde ilk defa orta-üst gelir grubundan, üst gelir grubuna çıkaracağına işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Şunu çok net ifade etmek isterim, Türkiye, enflasyonu düşürerek büyüyecek. Enflasyon düştükçe yatırım ortamı iyileşecek, öngörülebilirlik artacak, rekabet güçlenecek ve istikrarlı yüksek büyüme olacak. Bu süreç beraberinde kalıcı refah artışını getirecek. Geçen yıl yüzde 5,1 büyüdük ve milli gelirimiz ilk kez 1 trilyon doları aştı. Bu yılın ikinci çeyreğinde milli gelirimiz 1,2 trilyon doları geçti."
Erdoğan, dezenflasyon süreciyle uyumlu ve sağlıklı bir büyüme yolunda olduklarını aktardı.
"BU YILI YÜZDE 3.5'LUK BİR BÜYÜMEYLE KAPATMAYI ÖNGÖRÜYORUZ"
Dış ticaret ortaklarındaki toparlanma ve enflasyondaki düşüşle birlikte çok hızlı bir canlanma beklediklerini dile getiren Erdoğan, "Bu yılı yüzde 3,5'luk bir büyümeyle kapatmayı ve 2025-2027 döneminde büyümede kademeli bir artış görmeyi öngörüyoruz." ifadesini kullandı.
Erdoğan, sanayideki üretim çeşitliliğinin, hızlı uyum kabiliyetinin ve nitelikli insan kaynağının en büyük avantajları olduğunu anlatarak, şöyle devam etti: "Biz, gücünü genç, dinamik ve kaliteli insan kaynağından alan bir ülkeyiz. Büyümenin istihdam oluşturması işte bu yüzden çok çok önemlidir. 2023'te depremin etkilerine rağmen 880 bin yeni istihdam sağlandı. 2024'te bu yükseliş devam etti. İkinci çeyrekte istihdamı 32,7 milyon kişiye ve iş gücüne katılım oranını da yüzde 54,4'e çıkartarak rekor kırdık. İşsizlik oranı ise yüzde 8,8 olarak gerçekleşti. Son bir yılda 1 milyon 105 bin ilave istihdam imkanı oluşturduk.
Orta Vadeli Program'da hedefimiz, işsizliği tek hanelerde tutarak 2,3 milyon yeni istihdam sağlamaktır. Bu doğrultuda, değişen çalışma biçimlerine uygun düzenlemeler yapacak, mesleki eğitimi güçlendirecek ve iş gücünün verimliliğini artıracağız. Gençlerin ve kadınların iş gücü piyasasına katılımını destekleyerek, ekonomideki rollerini öne çıkartacağız."
Erdoğan, ihracatta da çok iyi bir ritim yakalandığını, zayıf küresel ticarete ve depremin etkilerine rağmen 2023'te ihracatın 256 milyar dolarla rekor kırdığını bildirdi.
İhracattaki güçlü performansı 2024'te de sürdürdüklerini ifade eden Erdoğan, şöyle konuştu: "Yıllık ihracat ağustosta 262 milyar dolar olarak gerçekleşti. Ağustos ayı ihracatımız geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2,4 artışla 22,1 milyar dolar oldu. 2024 ağustos ayında, ihracatın ithalatı karşılama oranındaki 10,5 puanlık yükseliş, dış ticaretimizdeki başka bir güzel gelişmeydi. Dış ticaret açığımız, 2024 yılı ilk 8 ayında yüzde 33,6 oranında azaldı. Dış ticaretimizdeki dengelenmenin güçlenerek devam ettiğini görüyoruz. Dış ticaretteki iyileşme ve artan turizm gelirleriyle, geçen sene mayısta 57 milyar dolar olan cari açık, haziran ayında 25 milyar doların altına indi. Milli gelire oranla 2024 sonunda yüzde 1,7; Orta Vadeli Program dönemi sonunda ise yüzde 1,3'lük bir cari açık bekliyoruz. Yüksek katma değerli üretim ve yenilenebilir enerji yatırımlarıyla, cari açıkta kalıcı iyileşmeyi sağlayacağız."
Erdoğan, vergide adalet ve etkinlik ilkelerini gözetirken, kayıt dışı ekonomiyle mücadeleden taviz vermeyeceklerini vurguladı.
"TÜRKİYE EKONOMİSİ, BU SÜREÇTEN DAHA DA GÜÇLENEREK ÇIKACAK"
Milletin, kurumların ve iş dünyasının desteği ve sahiplenmesiyle tüm bu hedeflere ulaşılacağına inandıklarını dile getiren Erdoğan, şu ifadeleri kullandı: "Türkiye ekonomisi, bu süreçten daha da güçlenerek çıkacak, çok farklı bir lige yükselecektir. Vatandaşlarımdan, daha kendi meselelerini bile çözemeyen kifayetsizlere kulak asmamalarını özellikle rica ediyorum. Ben, milletimin irfanına her zaman güvendim, güveniyorum. Sorun varsa aşacak olan biziz. Dert varsa derman bulacak olan biziz. Zorlukların üstesinden gelecek olan yine biziz. Yeter ki inancımızı, dayanışmamızı, umudumuzu koruyalım. Allah'ın izniyle gerisi sadece zaman ve biraz sabır meselesidir."
09 Eylül 2024 Pazartesi
Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0.73 değer kaybederek 9.699,56 puandan tamamladı.
BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 71.60 puan azalırken, toplam işlem hacmi 66.2 milyar lira oldu.
Bankacılık endeksi yüzde 2,22, holding endeksi yüzde 0,60 değer kaybetti.
Sektör endeksleri arasında en çok kazandıran yüzde 2,17 ile gıda içecek, en çok kaybettiren yüzde 2,73 ile madencilik olarak belirlendi.
Analistler, küresel pay piyasalarında, ABD'de açıklanan verilerin ekonomide durgunluk endişesini beslemesiyle karışık bir seyir izlendiğini belirterek, yeni haftada gözlerin ABD'de açıklanacak enflasyon verilerine çevrildiğini söyledi.
ABD Merkez Bankasının (Fed) yıl sonuna kadar atacağı adımların büyüklüğüne yönelik belirsizlikler devam ederken, ülkedeki makroekonomik veri akışı ve yetkililerin sözle yönlendirmeleri yakından takip ediliyor.
Analistler, yarın yurt içinde sanayi üretimi, işsizlik oranı, yurt dışında ise Almanya'da enflasyon, İngiltere'de işsizlik oranı ve Çin'de dış ticaret dengesinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.600 ve 9.500 puan seviyelerinin destek, 9.900 ve 10.000 seviyelerinin direnç konumunda olduğunu kaydetti.
09 Eylül 2024 Pazartesi
09 Eylül 2024 Pazartesi
09 Eylül 2024 Pazartesi
09 Eylül 2024 Pazartesi
09 Eylül 2024 Pazartesi
09 Eylül 2024 Pazartesi
23°C