Kripto para piyasası, spot Bitcoin borsa yatırım fonlarının (ETF) onaylanması, Bitcoin yarılanması (halving) ve kısmen artan risk iştahıyla yılın ilk yarısını geçen yıla oranla yükselişle tamamladı.

Türkiye dahil çok sayıda ülkede devam eden kripto varlıkları düzenleme çalışmaları yılın ilk yarısında hız kazandı.

ABD’de yaklaşan başkanlık seçimleri sürecinde adayların kripto varlıklara yönelik iyimser söylemleri ve dünyanın en büyük ekonomisinde spot Bitcoin ETF’lerin onaylanması ile Ethereum ETF’lerine yönelik başvuruların onaylanacağına dair beklentiler de fiyatları destekleyen unsurlar arasında yer aldı.

Analistler, Cumhuriyetçilerin seçmenleri kazanmak ve varlıklı kripto yatırımcılarını kazanmak için kripto endüstrisine yönelik olumlu bir duruş sergilediğine, Demokratların da söz konusu avantajı kaybetmemek için önceki tutumunu daha iyimser bir hale getirdiğine işaret ediyor.

2023’ün son çeyreğinden itibaren fiyatı yükseliş eğilimine giren Bitcoin, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonunun (SEC) 11 Bitcoin spot ETF'si başvurusunu onaylamasının ardından 14 Mart'ta 73 bin 750 dolar seviyesine çıkarak rekor kırdı.

Coinmarketcap verilerine göre, 31 Aralık itibarıyla 42 bin 600 dolardan işlem gören Bitcoin’in fiyatı, 30 Haziran itibarıyla 61 bin 975 dolara yükselerek yaklaşık yüzde 45’lik artış kaydetti.

Geçen yıl yaklaşık yüzde 157 değer kazanan Bitcoin’in fiyatında, mayısta gerçekleşen ve yeni Bitcoin arzını azaltan yarılanma (Halving) süreci de etkili oldu.

Bitcoin dışında binlerce farklı kripto para işlem görürken, piyasa değeri bakımından 2. sırada yer alan Ethereum yılın ilk yarısında 3 bin 420 dolara yükselerek yüzde 50’ye yakın değer kazandı.

Tüm küresel kripto para piyasasının değeri ise söz konusu dönemde 650 milyar dolar artarak 2 trilyon 310 milyar dolara çıktı.

BİTCOİN ETF'LERİ İLK DEFA ONAYLANDI

Bitcoin ve kripto para piyasasında ilk çeyrekte yaşanan yükselişin ana sebepleri arasında SEC tarafından 11 Ocak’ta onaylanan ETF’ler ön plana çıkıyor.

2021 yılında vadeli Bitcoin ETF onayının ardından, SEC’e birçok varlık yönetim şirketi, spot ETF için başvurmuştu. Onayı alan şirketler arasında en dikkati çeken yönetimi altındaki varlıkların değeri 10 trilyon dolara ulaşan BlackRock oldu.

Bitcoin ile menkul kıymet borsaları üzerinden işleme sunulan söz konusu yatırım fonları, böylelikle daha kurumsal yatırımcıların da ilgisini çekmeye başladı.

YARILANMA SÜRECİ VE FED BEKLENTİLERİNİN ETKİSİ

Bitcoin ve kripto para piyasasında önemli bir etki yarattığı değerlendirilen başka bir unsur da Halving süreciydi.

Bitcoin’in yarılanma süreci, Bitcoin madenciliğinden elde edilen ödüllerin bu tarih itibarıyla yarıya düşmesini ifade ederken, bu durum Bitcoin madenciliğinde yarılanma süreci elde edilen ödüllerin yaklaşık yüzde 50 azalacağı anlamına geliyor. Bitcoin’in arzını toplam 21 milyonda sınırlı tutmak amacıyla yaklaşık 4 yılda bir gerçekleşirken, son Bitcoin yarılanması Mayıs 2024’te gerçekleşti.

ABD’de enflasyon verileri ve bununla bağlantılı ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz indirim beklentisi ise kripto paraların fiyatlarında dalgalanmalara neden oldu.

Faiz oranları düşürüldüğünde yatırımcıların yüksek getiri potansiyeli sunabilen alternatif varlıklara daha fazla ilgi gösterdiği görülürken, Bitcoin ve kripto paralar da artan bu risk iştahından zaman zaman pay alabiliyor.

KRİPTO PARALARDA DALGALANMALAR DEVAM EDECEK

Kripto para piyasası, yılın ilk yarısındaki yükselişine karşın sıklıkla önemli değer kayıplarına da sahne oluyor.

73 bin 500 dolarla tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşan Bitcoin, 2 Nisan’da 65 bin doların altına inerek kısa sürede yüzde 10’dan fazla değer yitirdi.

FTX gibi müşterilerine ait varlıkları farklı amaçlarla kullanan borsalara ilişkin gelişmeler de yaşanırken, geçen yıl kasım ayında ABD hükümeti ile yaptığı anlaşma gereği kripto para borsası Binance'in üst yöneticiliğinden (CEO) istifa eden Changpeng Zhao da nisan ayında 4 ay hapis cezasına çarptırıldı.

Ülkelerde regülatörlerin kripto paraya yönelik kanunları ve mevzuatı tam anlamıyla netleştirememesi de piyasanın geleceğine ilişkin belirsizliklerin devam etmesine yol açıyor.

Uzmanlar, makroekonomik gelişmeler, regülatörler tarafında alınabilecek çeşitli kararlar ve blokzincir başta olmak üzere teknoloji alanında yaşanacak gelişmelerin, kripto paraların 2024’ün geri kalanındaki performansında belirleyici olacağını ifade ediyor.

03 Temmuz 2024 Çarşamba

Çin'de ekonomik büyüme ilk üç çeyrekte yıl sonu hedefinin gerisinde kalırken Merkez Bankasının (PBoC) "ekonomiye güçlü makro destek" mesajı piyasalara olumlu yansıdı.

Merkez Bankası Başkanı Pan Gongşıng, Pekin'de düzenlenen Finans Caddesi Forumu'nda bankanın politikalarında büyümeyi teşvik etmeye yönelik yapacağı düzenlemelere ilişkin değerlendirmede bulundu.

Pan, konuşmasında, Çin'deki mevcut ekonomik durumunun güçlü makro destek politikalarını uygulamayı gerektirdiğinin altını çizerek, "Merkezi hükümetin aşamalı canlandırma politikaları paketini uygulama kararı, ekonomiyi ve beklentileri istikrara kavuşturma, tüketimi teşvik etme konusundaki kararlılığını ortaya koyuyor, piyasalar da buna pozitif tepki veriyor." dedi.

Gayrimenkul sektörü ve finans piyasalarında bazı çelişkilerin ve zorlukların varlığına dikkati çeken Pan, uluslararası deneyim ve Çin'in geçmiş tecrübeleri dikkate alındığında bu alanlarda hedeflenmiş politikaların gereğine işaret etti.

Pan, PBoC'nin eylüldeki 50 baz puanlık indirimin ardından dördüncü çeyrekte banka ve kredi kuruluşları için zorunlu karşılık oranlarında 25 ila 50 baz puanlık bir indirim daha planladıklarını duyurdu.

PİYASALAR OLUMLU TEPKİ VERDİ

Ulusal İstatistik Bürosunun (UİB) bu sabah açıkladığı verilere göre, Çin'de Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH), üçüncü çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 4,6 artış kaydetmişti. İlk üç çeyrekteki büyüme yıllık 4,8'e ulaşırken hükümetin bu yıl için "yüzde 5 civarında" öngördüğü büyüme hedefini yakalanıp yakalanamayacağına dair kuşkuları artırmıştı.

Büyüme performansının hükümetin hedefinin altında kalmasına rağmen Çin'de piyasaların Pan'ın güçlü makro destek vurgusuna olumlu tepki verdiği gözlendi.

Açıklamaların ardından Hong Kong borsasının Hang Seng endeksi yüzde 3,7 ve Şanghay bileşik endeksi yüzde 2,9 değer kazandı.

ZORUNLU KARŞILIKLAR DÜŞÜRÜLECEK

Zorunlu karşılıklar bankaların ve kredi kuruluşlarının kredi olarak verdikleri miktarlara karşılık rezerv olarak tutması zorunlu olan nakit miktarını ifade ediyor. Zorunlu karşılıkların düşürülmesi, bu kuruluşların kredi olarak verebileceği daha fazla nakit varlığı piyasaya aktarabilmesini sağlıyor.

Çin Merkez Bankası, zorunlu karşılık oranlarında bu yıl 5 Şubat'ta ve 27 Eylül'de 50 baz puanlık indirimlere gitmişti. Banka, 2022 ve 2023'te de ikişer kez 25 baz puanlık indirimler yapmıştı.

Merkez Bankası Başkanı Pan Gongşıng, 24 Eylül'de düzenlediği basın toplantısında, ters repo faizinde indirimden zorunlu karşılık oranlarının azaltılmasına ve mortgage faizleri ile asgari teminat ödemlerinin düşürülmesine dek politika adımlarını duyurmuştu.

Tedbirler kapsamında zorunlu karşılık oranlarının 50 baz puan düşürüleceğini belirten Pan, ayrıca, piyasadaki likidite durumuna bağlı olarak yıl içinde zorunlu karşılık oranlarında 25 ila 50 baz puanlık ilave indirime gidebileceklerini de vurgulamıştı.

18 Ekim 2024 Cuma

Avrupalı şirketler, durgun ekonomik görünüm ortamında işten çıkarmalarda yılın ikinci yarısında da hız kesmedi.

Avrupa'da, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın ekonomiler üzerindeki etkilerinin sürmesinin yanı sıra zayıf ekonomik veriler, Almanya'daki yapısal sorunlar ve yüksek enflasyona karşı uygulanan sıkı para politikası nedeniyle tüketici talebinin zayıflamasına bağlı olarak, maliyetlerin düşürülmesi amacıyla işten çıkarma kararları alınıyor.

Salgın öncesine göre yüksek seyreden enflasyon hane halkının satın alma gücünü düşürürken, enflasyonu düşürmek için faizin artırılması da şirketlerin yatırım için kredi maliyetlerini yükseltti.

Ortaya çıkan ekonomik durgunluk, Avrupa'nın önde gelen şirketlerinin birçoğunun satış ve karında yaşadığı düşüş de şirketlerin istihdam kararlarına yansıyor.

Otomotiv, mühendislik, kimya, bankacılık, imalat, teknoloji ve petrol başta olmak üzere neredeyse tüm sektörlere yayılan işten çıkarmalar, bu yılın ikinci yarısı itibarıyla da hız kesmedi. Buna son olarak, Fransa merkezli havacılık ve uçak üretim şirketi Airbus’ın Savunma ve Uzay bölümünde 2026 ortasına kadar 2 bin 500'e kadar pozisyonu azaltma kararı eklendi.

Bu yılın temmuz başından itibaren işten çıkarma kararları alan büyük çaplı Avrupalı şirketler ve sektörlere göre dağılımı şu şekilde:

MÜHENDİSLİK, HAVACILIK VE SAVUNMA

İsveç merkezli batarya üreticisi Northvolt, geçen ay yaptığı açıklamada, Skelleftea bölgesindeki Northvolt Ett fabrikasındaki 1000 pozisyon dahil 1600 çalışanını işten çıkarmayı planladığını duyurdu. Şirketin açıklamasında, zorlu makroekonomik koşullar karşısında fabrikadaki üretim kapasitesinin artırılması için bazı maliyet düşürücü önlemlerin alınacağı belirtilerek, bu önlemlerin işten çıkarmalarla sonuçlanmasının beklendiği bildirildi.

Fransa merkezli havacılık ve uçak üretim şirketi Airbus bu hafta Savunma ve Uzay bölümünde 2026 ortasına kadar 2500'e kadar pozisyonu azaltma kararını açıkladı.

DEMİR YOLU, TELEKOM VE ÇİP

Alman demir yolu operatörü Deutsche Bahn, temmuzda, toplam istihdamının yaklaşık yüzde 9'una karşılık gelen 30 bin çalışanını işten çıkaracağını açıkladı.

İsveçli telekom operatörü Telia da bu yıl içinde yaklaşık 3 bin çalışanıyla yollarını ayıracağını bildirerek, istihdamını azaltma kararı alan diğer Avrupalı şirketler arasına katıldı.

Alman çip üreticisi Infineon ağustosta dünya çapında 1400 pozisyonu azaltacaklarını ve bu pozisyonları işçilik maliyetlerinin daha düşük olduğu ülkelere taşıyacaklarını duyurdu.

Polonya'nın en büyük yük taşıma şirketi PKP Cargo, temmuzda personelinin yüzde 30'unun işine son vermeyi planladığını açıkladı.

Finlandiya merkezli bilgi teknolojileri ve telekomünikasyon şirketi Nokia'nın da maliyetleri düşürme çabası kapsamında Avrupa'da 350 kişiyi işten çıkarmayı planladığı haberleri uluslararası medyada yer aldı. Şirketin ayrıca Çin'de de istihdamını 2 bin kişi azaltmayı planlıyor.

BANKACILIK

Norveç merkezli DNB bankası, eylülde yaptığı duyuruda 6 ay içinde tam zamanlı 500 çalışanının işine son vereceğini bildirdi.

İtalyan banka UniCredit, 17 Ekim'de işçi sendikasıyla 1000 kişinin gönüllü şekilde işten çıkarılması ve 500 yeni istihdam oluşturulması konusunda anlaşmaya vardığını açıkladı.

PERAKENDE VE TÜKETİM MALLARI

Ev aletleri üreticisi Dyson, temmuzda küresel yeniden yapılanma planı kapsamında İngiltere'de yaklaşık 1000 kişiyi işten çıkarma kararı aldı.

Tüketim ürünleri şirketi Unilever de temmuzda 2025 sonuna kadar Avrupa'daki tüm ofis pozisyonlarını üçte bir azaltmayı planladığını duyurdu.

ENERJİ, İLAÇ, MEDYA VE DİĞER SEKTÖRLER

Enerji şirketi Shell'in petrol ve doğal gaz arama alanındaki istihdamını yüzde 20 azaltmayı planladığına ilişkin haberler uluslararası medyaya yansıdı.

İlaç üreticisi Indivior, temmuzda 130 kişiyi işten çıkaracağını duyururken, Norveçli gübre üreticisi bu hafta yaptığı açıklamada Belçika'daki tesisinde planlanan üretim değişikliklerinin yaklaşık 115 çalışanın işten çıkarılmasıyla sonuçlanabileceğini açıkladı.

Finlandiyalı orman ürünleri grubu da geçen hafta Fibres Finland tesisinde yaklaşık 110 çalışanıyla yollarını ayırabileceğini bildirdi. Şirket ağustosta Almanya'daki fabrikasının kapanmasıyla 338 kişinin, biokompozit tesisinin kapatılmasıyla da Finlandiya ve Almanya'da 59 kişinin işten çıkarılacağını açıklamıştı.

İsviçreli medya şirketi Tamedia ağustosta iki matbaasını kapatacağını ve yaklaşık 300 çalışanının işine son vereceğini duyurdu.

İngiliz medya devi BBC bu hafta 155 kişinin işten çıkarılacağını açıkladı. Yılda 700 milyon sterlin tasarruf sağlama planı kapsamında pozisyonlarını azaltmaya karar veren BBC'nin, söz konusu işten çıkarmalarla maliyetini 24 milyon sterlin düşüreceği bildirildi. 

İngiliz Premier Lig kulübü Manchester United'ın da kulüp çapında bir işten çıkarma programının parçası olarak yaklaşık 250 kişiyi işten çıkarmayı planladığına yönelik haberler medyada yer aldı.

18 Ekim 2024 Cuma