Çin ekonomisi, yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,6 büyüdü.

Ulusal İstatistik Bürosu (UİB) verilerine göre, Çin'de Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH), Ocak-Eylül 2024 döneminde 94,97 trilyon yuana (13,34 trilyon dolar) ulaşırken üçüncü çeyrekte önceki çeyreğe göre yüzde 0,9, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 4,6 artış kaydetti.

İlk üç çeyrekteki büyüme yıllık 4,8'e ulaşırken hükümetin bu yıl için "yüzde 5 civarında" öngördüğü büyüme hedefinin yakalanıp yakalanamayacağına dair kuşkular arttı.

Çin ekonomisi ilk çeyrekte yıllık yüzde 5,3, ikinci çeyrekte yüzde 4,7 büyüme kaydetmişti.

Eylül ayı ekonomik verileri, üretim ve tüketimde ağustosa göre toparlanmaya işaret ederken, gayrimenkul yatırımlarındaki süregelen düşüşün ekonomik büyüme üzerindeki negatif etkisi devam etti.

ÜRETİM VE TÜKETİMDE TOPARLANMA

Yıllık cirosu 20 milyon yuanın (yaklaşık 2,74 milyon dolar) üzerindeki sanayi işletmelerinin üretim çıktılarının hesaplandığı sanayi üretimi, eylülde yıllık bazda yüzde 5,4 artarken, ağustostaki 4,5'lik atışın üzerine çıktı.

Tüketimin ölçüsü kabul edilen perakende satışlar ise eylülde yıllık yüzde 3,2 artarak ağustostaki yüzde 2,1'lik yükselişin üzerinde performans sergiledi.

Altyapı, taşınmazlar, makine ve donanım harcamalarını içeren sabit sermaye yatırımları, 9 ayda yıllık yüzde 3,4 artarak 8 aydaki artış oranını korudu.

GAYRİMENKUL YATIRIMLARINDAKİ DÜŞÜŞ SÜRÜYOR

Çin'de gayrimenkul sektörü ve konut piyasasında Kovid-19 salgını ile başlayan daralma, son 3 yıldır ülkede ekonomik büyümeyi olumsuz etkileyen faktörlerin de başında yer alıyor.

Gayrimenkul yatırımları ilk 9 ayda yüzde 10,1 azalarak son iki yıldaki düşüşünü sürdürdü.

Hükümetin, gayrimenkul sektöründe ve özel sektörde büyümeyi teşvik etmeye yönelik politikalarının henüz sonuç vermediği gözleniyor.

Öte yandan yatırımcı güvenin göstergesi olarak kabul edilen özel sektör yatırımları da Ocak-Eylül 2024 döneminde yüzde 0,2 azaldı.

İŞSİZLİK

Ağustosta yüzde 5,3 olan kentlerdeki genel işsizlik oranının eylülde yüzde 5,1'e gerilediği bildirildi.

Son üç yılda rekor seviyelere ulaştığı gözlenen genç işsizlik oranının detayları ise henüz açıklanmadı.

Çin hükümeti, martta yapılan Ulusal Halk Kongresinde bu yıl için "yüzde 5 civarında" büyüme belirlemişti.

EKONOMİ YÖNETİMİNDEN CANLANDIRMA ADIMLARI

Hükümet ve ekonomi yönetiminden sorumlu kurumlar yıllık büyüme hedefinin gerisinde seyreden büyümeyi canlandırmak üzere son haftalarda farklı politika adımlarını duyurmuştu.

Çin Merkez Bankası (PBoC), Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu (NDRC), Maliye Bakanlığı ve son olarak da Konut ve Kentsel-Kırsal Kalkınma Bakanlığı, düşüşteki gayrimenkul sektörünü canlandırmaya, yerel yönetimlerin borç problemlerini ve finansman sorunları çözmeye ve tüketici ile yatırımcı güvenini artırmaya yönelik aşamalı politika adımlarını açıklamıştı.

Çin'de piyasalar açıklanan bazı tedbirlere olumlu yanıt verirken bazı tedbirlerin ise piyasaların beklentilerini karşılamadığı gözleniyor.

18 Ekim 2024 Cuma

Avrupalı şirketler, durgun ekonomik görünüm ortamında işten çıkarmalarda yılın ikinci yarısında da hız kesmedi.

Avrupa'da, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın ekonomiler üzerindeki etkilerinin sürmesinin yanı sıra zayıf ekonomik veriler, Almanya'daki yapısal sorunlar ve yüksek enflasyona karşı uygulanan sıkı para politikası nedeniyle tüketici talebinin zayıflamasına bağlı olarak, maliyetlerin düşürülmesi amacıyla işten çıkarma kararları alınıyor.

Salgın öncesine göre yüksek seyreden enflasyon hane halkının satın alma gücünü düşürürken, enflasyonu düşürmek için faizin artırılması da şirketlerin yatırım için kredi maliyetlerini yükseltti.

Ortaya çıkan ekonomik durgunluk, Avrupa'nın önde gelen şirketlerinin birçoğunun satış ve karında yaşadığı düşüş de şirketlerin istihdam kararlarına yansıyor.

Otomotiv, mühendislik, kimya, bankacılık, imalat, teknoloji ve petrol başta olmak üzere neredeyse tüm sektörlere yayılan işten çıkarmalar, bu yılın ikinci yarısı itibarıyla da hız kesmedi. Buna son olarak, Fransa merkezli havacılık ve uçak üretim şirketi Airbus’ın Savunma ve Uzay bölümünde 2026 ortasına kadar 2 bin 500'e kadar pozisyonu azaltma kararı eklendi.

Bu yılın temmuz başından itibaren işten çıkarma kararları alan büyük çaplı Avrupalı şirketler ve sektörlere göre dağılımı şu şekilde:

MÜHENDİSLİK, HAVACILIK VE SAVUNMA

İsveç merkezli batarya üreticisi Northvolt, geçen ay yaptığı açıklamada, Skelleftea bölgesindeki Northvolt Ett fabrikasındaki 1000 pozisyon dahil 1600 çalışanını işten çıkarmayı planladığını duyurdu. Şirketin açıklamasında, zorlu makroekonomik koşullar karşısında fabrikadaki üretim kapasitesinin artırılması için bazı maliyet düşürücü önlemlerin alınacağı belirtilerek, bu önlemlerin işten çıkarmalarla sonuçlanmasının beklendiği bildirildi.

Fransa merkezli havacılık ve uçak üretim şirketi Airbus bu hafta Savunma ve Uzay bölümünde 2026 ortasına kadar 2500'e kadar pozisyonu azaltma kararını açıkladı.

DEMİR YOLU, TELEKOM VE ÇİP

Alman demir yolu operatörü Deutsche Bahn, temmuzda, toplam istihdamının yaklaşık yüzde 9'una karşılık gelen 30 bin çalışanını işten çıkaracağını açıkladı.

İsveçli telekom operatörü Telia da bu yıl içinde yaklaşık 3 bin çalışanıyla yollarını ayıracağını bildirerek, istihdamını azaltma kararı alan diğer Avrupalı şirketler arasına katıldı.

Alman çip üreticisi Infineon ağustosta dünya çapında 1400 pozisyonu azaltacaklarını ve bu pozisyonları işçilik maliyetlerinin daha düşük olduğu ülkelere taşıyacaklarını duyurdu.

Polonya'nın en büyük yük taşıma şirketi PKP Cargo, temmuzda personelinin yüzde 30'unun işine son vermeyi planladığını açıkladı.

Finlandiya merkezli bilgi teknolojileri ve telekomünikasyon şirketi Nokia'nın da maliyetleri düşürme çabası kapsamında Avrupa'da 350 kişiyi işten çıkarmayı planladığı haberleri uluslararası medyada yer aldı. Şirketin ayrıca Çin'de de istihdamını 2 bin kişi azaltmayı planlıyor.

BANKACILIK

Norveç merkezli DNB bankası, eylülde yaptığı duyuruda 6 ay içinde tam zamanlı 500 çalışanının işine son vereceğini bildirdi.

İtalyan banka UniCredit, 17 Ekim'de işçi sendikasıyla 1000 kişinin gönüllü şekilde işten çıkarılması ve 500 yeni istihdam oluşturulması konusunda anlaşmaya vardığını açıkladı.

PERAKENDE VE TÜKETİM MALLARI

Ev aletleri üreticisi Dyson, temmuzda küresel yeniden yapılanma planı kapsamında İngiltere'de yaklaşık 1000 kişiyi işten çıkarma kararı aldı.

Tüketim ürünleri şirketi Unilever de temmuzda 2025 sonuna kadar Avrupa'daki tüm ofis pozisyonlarını üçte bir azaltmayı planladığını duyurdu.

ENERJİ, İLAÇ, MEDYA VE DİĞER SEKTÖRLER

Enerji şirketi Shell'in petrol ve doğal gaz arama alanındaki istihdamını yüzde 20 azaltmayı planladığına ilişkin haberler uluslararası medyaya yansıdı.

İlaç üreticisi Indivior, temmuzda 130 kişiyi işten çıkaracağını duyururken, Norveçli gübre üreticisi bu hafta yaptığı açıklamada Belçika'daki tesisinde planlanan üretim değişikliklerinin yaklaşık 115 çalışanın işten çıkarılmasıyla sonuçlanabileceğini açıkladı.

Finlandiyalı orman ürünleri grubu da geçen hafta Fibres Finland tesisinde yaklaşık 110 çalışanıyla yollarını ayırabileceğini bildirdi. Şirket ağustosta Almanya'daki fabrikasının kapanmasıyla 338 kişinin, biokompozit tesisinin kapatılmasıyla da Finlandiya ve Almanya'da 59 kişinin işten çıkarılacağını açıklamıştı.

İsviçreli medya şirketi Tamedia ağustosta iki matbaasını kapatacağını ve yaklaşık 300 çalışanının işine son vereceğini duyurdu.

İngiliz medya devi BBC bu hafta 155 kişinin işten çıkarılacağını açıkladı. Yılda 700 milyon sterlin tasarruf sağlama planı kapsamında pozisyonlarını azaltmaya karar veren BBC'nin, söz konusu işten çıkarmalarla maliyetini 24 milyon sterlin düşüreceği bildirildi. 

İngiliz Premier Lig kulübü Manchester United'ın da kulüp çapında bir işten çıkarma programının parçası olarak yaklaşık 250 kişiyi işten çıkarmayı planladığına yönelik haberler medyada yer aldı.

18 Ekim 2024 Cuma

Küresel piyasalarda, ABD'de açıklanan makroekonomik veriler ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) faiz indirimi kararı sonrası artan risk iştahıyla pozitif bir seyir izleniyor.

ABD'de ekonominin "yumuşak iniş" yapacağına ilişkin beklentiler güçlü kalmaya devam ederken, yoğunlaşan şirket bilançoları da hisse ve sektör bazlı oynaklığı artırıyor.

Dün ABD'de açıklanan verilere göre, perakende satışlar eylülde bir önceki aya kıyasla yüzde 0,4 arttı ve 714,4 milyar dolar olarak hesaplandı.

Analistler, perakende satışlarda yaşanan artışın ekonominin üçüncü çeyrekte büyüme hızını koruduğu görüşünü desteklediğini belirtti.

ABD'de Philadelphia Fed İmalat Endeksi de ekimde 10,3 değerine yükselerek sektördeki büyümenin sinyalini verdi.

Öte yandan, ülkede ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı 12 Ekim ile biten haftada 241 bine düşerek piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti.

Düşüşe rağmen işsizlik maaşı başvuru sayılarının yılın başlarında görülen ortalamaların üzerinde kalmayı sürdürdüğünü kaydeden analistler, bu durumun ABD iş gücü piyasasında pandemi sonrası görülen zirveden bu yana bir yumuşama olduğunu gösterdiğini söyledi.

ABD'de sanayi üretimi ise eylülde aylık bazda yüzde 0,3 ile piyasa beklentilerinin üzerinde düşüş kaydetti. Ülkede kapasite kullanım oranı ise aynı dönemde 0,3 puan azalışla yüzde 77,5'e geriledi.

Para piyasalarındaki fiyatlamalarda ABD Merkez Bankasının (Fed) gelecek ay politika faizini 25 baz puan indireceğine kesin gözüyle bakılmaya devam edilirken, bankanın yıl sonuna kadar yapılacak iki toplantıda da toplamda 50 baz puanlık indirim yapması bekleniyor.

Kurumsal tarafta ise üçüncü çeyrekte net karında yüzde 54 artış bildiren Tayvan merkezli çip üreticisi TSMC'nin hisseleri yüzde 10'a yakın artış kaydetti.

Nvidia'nın hisse fiyatı gün içinde 140,89 dolarla rekor tazelerken, günü yaklaşık yüzde 1 kazançla 136,93 dolardan tamamladı. Diğer çip şirketlerinden Broadcom'un hisseleri de yüzde 2,7 artış gösterdi.

Bugün ise, P&G ve American Express'in finansal sonuçları yatırımcılar tarafından yakından takip ediliyor.

Söz konusu gelişmelerin ardından ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi şu sıralarda yüzde 4,10'dan, dolar endeksi de güne 103,7 seviyesinden başladı.

Altının ons fiyatı ise ECB'nin gevşeme sürecine devam etmesi ve jeopolitik risklerle yükseliş eğilimini sürdürerek rekor tazelerken, yeni günde yükseliş eğilimini üst üste dördüncü işlem gününe taşıyarak 2 bin 713 dolara çıktı.

Brent petrolün varil fiyatı dün yüzde 0,1 düşüşle 74,2 dolardan kapanırken, bugün ise yüzde 0,1 artışla 74,3 dolar seviyelerinde bulunuyor.

New York Borsası'nda dün Dow Jones endeksi yüzde 0,37 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,04 değer kazanırken, S&P 500 endeksi yüzde 0,02 değer kaybetti. Dow Jones endeksi kapanışta rekor tazeledi. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif seyirle başladı.

Avrupa borsalarında dün Avrupa Merkez Bankasının (ECB) faiz kararı sonrasında pozitif bir seyir hakim oldu.

ECB, dün gerçekleştirdiği para politikası toplantısında piyasa beklentileri doğrultusunda üç temel politika faizini 25 baz puan düşürürken, söz konusu indirim bu yılki üçüncü faiz indirim kararı oldu.

Bankadan yapılan açıklamaya göre mevduat faizi yüzde 3,50’den yüzde 3,25’e düşürülürken, refinansman faizi ve marjinal borçlanma faizini de sırasıyla yüzde 3,40 ve yüzde 3,65’e çekti.

ECB Başkanı Christine Lagarde, karar sonrası düzenlenen basın toplantısında, Avro Bölgesi’nde ekonomik faaliyetlerin beklenenden biraz daha zayıf olduğunu belirterek, "Son veriler durgun büyümeye işaret ediyor." dedi.

Bugün 3 temel politika faizini 25 baz puan düşürme kararının "oy birliğiyle" alındığını vurgulayan Lagarde, ECB kararlarının verilere dayalı olarak ve toplantıdan toplantıya alındığını tekrarladı.

Lagarde, para politikası kararları için "mevcut fiyat baskıları, enflasyon görünümü ve reel ekonomi üzerindeki etkisi" gibi üç karar kriterine bir kez daha atıfta bulunarak, ECB’nin eylül toplantısından bu yana kısa vadeli piyasa faiz oranlarının düştüğünü belirtti.

Bu gelişmelerle, Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 0,77, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,22, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,67 ve İtalya'da FTSE MIB endeksi yüzde 1,09 yükseldi. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar yeni güne de karışık seyirle başladı.

Asya tarafında yeni işlem gününde Güney Kore hariç pozitif bir seyir izlenirken, bölgedeki yoğun veri akışı piyasaların yönü üzerinde etkili oluyor.

Bugün açıklanan verilere göre Japonya'da eylül ayına ilişkin Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) aylık yüzde 0,3 azalış kaydederken, yıllık bazda ise yüzde 2,5 ile beklentilere paralel gerçekleşti.

Çin'de ekonomisi ise yılın üçüncü çeyreğinde yıllık bazda yüzde 4,6 büyüme kaydederek, beklentileri geride bıraktı.

Eylül'de Çin'de sanayi üretimi yıllık bazda yüzde 5,4 artarak öngörülerin üzerinde gerçekleşirken, söz konusu döneme ait perakende satışlar geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,2 artarak tahminleri geride bıraktı.

Bunun yanı sıra ülkede açıklanan eylül ayı yeni konut fiyatları yıllık bazda yüzde 0,7 azalışla Haziran 2023'ten beri devam eden düşüş serisini sürdürürken, aynı döneme ait ikinci el konut fiyatları da yüzde 0,9 azaldı.

Analistler, hükümetin gayrimenkul sektöründe iyileşmeyi sağlamak için attığı teşvik adımlarının etkili olup olmayacağının gelecek dönemde sektörden gelecek veri akışı sonrası belli olacağını belirterek, gayrimenkul sektöründeki sorunun ülkenin ana ekonomik gündemlerinden biri olmayı sürdürdüğünü söyledi.

Öte yandan, Çin'de eylül işsizlik oranı yüzde 5,1 ile öngörülerin altında gerçekleşti.

Kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,2, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,9 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi ise yüzde 1,8 yükselirken, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,6 düştü.

Yurt içinde dün alıcılı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü önceki kapanışa göre yüzde 0,52 değer kazanarak 9.002,34 puandan tamamladı.

Öte yandan, dün Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını değiştirmeyerek yüzde 50'de tuttu.

Bankadan yapılana açıklamada, enflasyondaki iyileşmenin hızına dair belirsizliklerin ise son dönemdeki veri akışı ile arttığı kaydedilirken, üçüncü çeyreğe ilişkin göstergelerin yurt içi talebin yavaşlamaya devam ederek enflasyondaki düşüşü destekleyici seviyelere yaklaştığını ima ettiği ifade edildi.

Dolar/TL dün yüzde 0,1 düşüşle 34,1295'ten kapanırken, bugün bankalararası piyasada önceki kapanışın yüzde 0,2 üzerinde 34,2050'den işlem görüyor.

Analistler, bugün yurt içinde uluslararası yatırım pozisyonu, yurt dışında ise İngiltere'de perakende satışlar, Avro Bölgesi'nde cari işlemler dengesi ve ABD'de inşaat izinleri ve konut başlangıçları verilerinin takip edileceğini dile getirerek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.100 ve 9.200 seviyelerinin direnç, 8.850 ve 8.710 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.

PİYASALARDA BUGÜN TAKİP EDİLECEK VERİLER ŞÖYLE

09.00 İngiltere, eylül ayı perakende satışlar

10.00 Türkiye, ağustos ayı uluslararası yatırım pozisyonu

11.00 Avro Bölgesi, ağustos ayı cari işlemler dengesi

15.30 ABD, eylül ayı inşaat izinleri

15.30 ABD, eylül ayı konut başlangıçları

18 Ekim 2024 Cuma