Türkiye İstatistik Kurumu ile Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulan geçici dış ticaret istatistiklerine göre, eylülde Türkiye'nin toplam ithalatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11,9 artarak 23 milyar 328 milyon dolar oldu. Bu tutarın 4 milyar 447 milyon 102 bin dolarlık kısmını, enerji ithalatı olarak özetlenen "mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar" oluşturdu. Geçen yılın eylül ayında bu rakam 2 milyar 683 milyon 865 bin dolar olarak kayıtlara geçmişti. Söz konusu dönemde, sanayi üretimindeki artış ve ekonomik aktivitelerdeki canlanma, ülkenin enerji ithalatı faturasına yüzde 65,7 artış olarak yansıdı. Öte yandan, ham petrol ithalatı eylülde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 16,6 azalarak 2 milyon 843 bin 451 tona geriledi.

27 Ekim 2021 Çarşamba

Gayrimenkul Yurt Dışı Tanıtım Derneği'nin (GİGDER) açıklamasına göre, dernek, AGS Global iş birliğiyle hazırladığı yabancıya konut satış endeksi GİGDEKS'in tanıtımını gerçekleştirdi. GİGDER üyelerinin satış fiyatından yöntemine ve güncel sektör beklentilerine kadar pek çok soruya verdikleri yanıtların düzenli olarak raporlanmasına ve gerçekçi bir eğilim ortaya koymasına dayanan çalışmanın, 3 ayda bir raporlanması amaçlanıyor. Tanıtım toplantısında konuşan GİGDER Başkanı Ömer Faruk Akbal, GİGDEKS araştırmasının, 30 üye firmanın, geride kalan üçüncü çeyrekteki yabancıya gayrimenkul satışlarının adet, ciro ve ortalama satış fiyatı bazında nabzını tuttuğunu bildirdi. Endeksin sektörün hedeflerine ulaşmasında bir denetleme görevi göreceğini kaydeden, "GİGDEKS, Türkiye'de yabancıya gayrimenkul satışının ortalama birim fiyatını ortaya çıkaran, fiyat beklentilerini ise gerçekçi biçimde ortaya koymayı mümkün kılacak, yabancıya satışın nabzını tutacak ve hedeflere ulaşıp ulaşmadığımızı test edebilmeye imkan verecek, eşsiz bir veri seti." ifadelerini kullandı. Akbal, ocakta yabancıya ortalama konut satış fiyatını 161 bin 500 dolar olarak tespit ettiklerini anımsatarak, "Bu fiyatı baz değer (100 puan) olarak kabul edersek, nisan-haziran döneminde 194 bin 602 dolarla 120,5 puana yükselen GİGDEKS, geride bıraktığımız çeyrekte yükselişini sürdürerek 196 bin 37 dolarla 121,4 baz puana ulaştı. Ortalama konut satış fiyatında yaşanan değer artışı eylülde yıl başına göre yüzde 21 oldu." açıklamasında bulundu. Satış değerini 2025'te 225 bin dolara yükseltmeyi hedeflediklerini kaydeden Akbal, hayata geçirdikleri uygulamalarla sektörde ne kadar yol aldıklarını 3 ayda bir yayınlayacakları GİGDEKS veri setleriyle takip edeceklerini bildirdi. "SATIŞLARINDA BANKA KREDİSİ KULLANDIRDIĞINI BELİRTENLERİN ORANI DÜŞÜŞTE" Ömer Faruk Akbal, üçüncü çeyrekte yabancıya konut satışlarında banka kredisi kullandırdığını belirtenlerin oranında anlamlı bir düşüş yaşandığını belirterek, "nisan-mayıs döneminde yüzde 30 olan oranın üçüncü çeyrekte yüzde 10 olarak gerçekleştiğini aktardı. Satışlarında kredi kullandırmadığını belirtenlerin oranının yüzde 90 olduğunu kaydeden Akbal, İngiltere gibi pazarlarda bu oranın yarı yarıya olduğunu, kat edecekleri çok ciddi mesafe bulunduğunu anlattı. Akbal, bir önceki çeyreğe göre gelecekte yabancıya konut satışında artış bekleyenlerin oranında gerileme yaşandığını kaydederek, "Bir önceki çeyrekteki olumlu sektör beklentileri, son çeyrekte gelen olumlu verilerle realize oldu. Ancak son dönemde uygulamaya geçen otomatik değerleme sisteminin yabancıya gayrimenkul satışlarına olan olumsuz etkileri, sektörde yılın son çeyreğiyle ilgili beklentilerde çekimserliğe neden oldu." değerlendirmesinde bulundu. "OTOMATİK DEĞERLEME FİRMASI ATANMASIYLA 15 GÜNDE 478 MİLYON LİRALIK KAYIP VAR" GİGDER Başkanı Akbal, otomatik değerleme firması atanmasıyla yaşanan zararın 15 günde 478 milyon lira olarak gerçekleştiğini belirterek, şu bilgileri verdi: "Bugün Türkiye'de uluslararası yatırımcılara satılan her 100 gayrimenkulden yaklaşık 25'ini GİGDER'in gerçekleştirdiğini göz önüne aldığımızda, 478 milyon liralık bu kaybın tüm sektöre yansımasının tümevarımla 1,8 milyar lirayı rahatlıkla bulabileceği somut bir veri üzerinden görülüyor. Teminat amaçlı hazırlanan raporlardaki değerler ile gayrimenkulün piyasa fiyatı arasında yüzde 45'e kadar varabilen değer farklılıkları nedeniyle yabancı alıcıların güveninin kırılması, yaşanan maddi zararın boyutunu yükseltmekle kalmadı, aynı zamanda itibar kaybına da neden oldu. Çözüm noktasında acil bir hamle yapılmazsa, sektörün yaşadığı zarar katlanarak önümüzdeki 2-3 ay içinde satışlar hızla düşecektir. Bu durumda yıl sonunda 50 bin adetlik satış hedefimizin tutması çok zor görünmekle birlikte önümüzdeki yıl 30 bin adetleri dahi yakalamakta zorlanırız." Akbal, sektörün kanayan bu yarasını durdurabilmek için GİGDER olarak uygulamanın çıkış nedeni olan "hileli rapor düzenlenmesinin engellenmesi" adına alternatif yeni çözümler geliştirdiklerini, bunları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na sunduklarını kaydederek, "Görüşmemiz olumlu geçti, bakanımız Murat Kurum da konuyu yakından takip ediyor. Bu konuda olumlu gelişmeler kaydedebilirsek, kısa sürede kamuoyu ile paylaşmayı umuyoruz." ifadesini kullandı. AGS Global Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Güler ise GİGDEKS verilerinin bundan sonra düzenli olarak, ocak, nisan, temmuz ve ekim aylarının ilk haftasında yayınlanacağını bildirdi. Gayrimenkul sektörünün bilimsel dayanağa sahip araştırmalara ve veri bazlı analizlere artık daha çok ihtiyacının bulunduğunu aktaran Güler, "Ancak gerçekçi eğilimleri ortaya koymaya yarayan veriler geliştirerek sektöre ilişkin sağlıklı değerlendirmeler ve isabetli öngörüler yapabiliriz. GİGDEKS, bu açıdan yine sektörde önemli bir açığı dolduracak." değerlendirmesinde bulundu.

27 Ekim 2021 Çarşamba

Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanan 2022 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'nda, 2019'da başlayan Kovid-19 salgını sürecine ilişkin veriler yer aldı. Salgın nedeniyle 2020'de dünya genelinde uluslararası turist sayısı bir önceki yıla göre yüzde 72,6 azalarak 402 milyon kişiye, turizm gelirleri ise yüzde 63,6 azalarak 533 milyar dolara geriledi. Türkiye'de ise 2019'daki rekor seviyedeki turist girişinin ardından 2020'de salgın sürecinde ülke sınırlarının kapanması, hava yolu seferlerinin durdurulması ve seyahatin kısıtlanması gibi nedenlerle büyük daralma yaşandı. TÜRKİYE, TURİST GİRİŞİ İLE ULUSLARARASI TURİZM PAZARINDAN 2020'DE YÜZDE 4 PAY ALDI Türkiye'ye gelen turist sayısı 2020'de bir önceki yıla göre yüzde 69 azalarak 15,9 milyon kişiye, turizm geliri ise yüzde 65,1 azalarak 12,1 milyar dolara geriledi. Bu rakamlara göre Türkiye, turist girişi ile uluslararası turizm pazarından yüzde 4, Avrupa turizm pazarından yüzde 6,7 pay aldı. Türkiye'nin dünya turizm gelirinden aldığı pay yüzde 2,3, Avrupa pazarından aldığı pay yüzde 5,2 olarak gerçekleşti. Türkiye'ye 2020'de gelen 12,7 milyon yabancı ziyaretçinin yüzde 30,2'si OECD, yüzde 34,2'si ise Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerinden oldu. Aynı dönemde Türkiye'ye en çok ziyaretçi gönderen ülkeler sıralamasında yüzde 16,7 ile Rusya birinci, yüzde 9,8 ile Bulgaristan ikinci, yüzde 8,8'le Almanya üçüncü sırada yer aldı. OCAK- HAZİRAN DÖNEMİNDE TÜRKİYE'NİN TURİZM GELİRİNDE YÜZDE 33 ARTIŞ YAŞANDI Ocak-Ağustos 2021 döneminde Türkiye'ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 93,9 artışla 14,1 milyon kişi oldu. Ocak- Haziran 2021 döneminde ise Türkiye'nin turizm geliri, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 33 artışla 5,5 milyar dolara ulaştı. TURİZMDE 2022 HEDEFLERİ Türkiye'ye gelen yabancı ziyaretçi sayısının bu yıl sonu itibarıyla bir önceki yıla göre yüzde 82,2 artarak 23,2 milyon kişiye, turizm gelirinin ise yüzde 82,4 artarak 22 milyar dolara ulaşması öngörülüyor. Turizm gelirinin 30,4 milyara çıkması beklenen 2022'de, 32,3 milyon yabancı turistin de Türkiye'yi ziyaret etmesi bekleniyor. Gelecek yıl ziyaretçi başına ortalama harcama miktarının 800 dolara, ortalama konaklama süresinin 11 geceye ve ziyaretçi başına gecelik gelirin de 72,7 dolara ulaşması hedefleniyor. KONAKLAMA TESİSLERİNİN SERTİFİKA ALMASI ZORUNLU HALE GETİRİLDİ Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kovid-19'la mücadelede kontrollü normalleşme sürecine geçilmesiyle turizm faaliyetlerinin güvenli şekilde gerçekleştirilmesi amacıyla 2020'de Güvenli Turizm Sertifikası uygulamasını başlattı. Bu kapsamda ulaşımdan konaklamaya, tesis çalışanlarından yolcuların sağlık durumuna kadar uzanan geniş yelpazede yeni tedbirler alındı. Bu çerçevede, 1 Ocak 2021 itibarıyla 30 oda ve üzeri kapasitedeki tüm konaklama tesislerinin sertifika alması zorunlu hale getirildi. Sertifikanın uygulamaya alındığı tarihten Ağustos sonuna kadar toplamda 11 bin 330 tesis ve araca Güvenli Turizm Sertifikası verildi.

27 Ekim 2021 Çarşamba

2022 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'na göre, kamu maliyesinin güçlü ve sürdürülebilir yapısının korunması amacıyla yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla mücadele kapsamında etkin bir şekilde kullanılan maliye politikası, program döneminde ekonomik toparlanmayı destekleyecek. Maliye politikası para politikası hedefleriyle uyumu da gözetecek şekilde Türkiye'nin büyüme potansiyelinin artırılmasına, ekonomik refahın kapsayıcı ve sürdürülebilir biçimde bölüşümüne, cari açığın sürdürülebilir seviyede tutulmasına, yurt içi tasarrufların ve yatırımların teşvikine katkı verecek şekilde uygulanacak. Program döneminde yatırımların ve harcama programlarının etkinliği artırılacak, kamu gelir kalitesi iyileştirilecek ve kamu borcunun milli gelire oranı sürdürülebilir düzeylerde tutulacak. Kamu mali yönetiminde harcamaların sürdürülebilir ve sağlıklı gelir kaynaklarıyla finanse edilmesini teminen vergilemede adalet, eşitlik, öngörülebilirlik ve şeffaflık ilkeleri gözetilerek vergi mevzuatının gözden geçirilmesi, verginin tabana yayılması, gönüllü uyumun artırılması ve mükellef hizmetlerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar sürdürülecek. VERİMSİZ HARCAMA ALANLARI TASFİYE EDİLECEK Programda, bu kapsamda belirlenen politika ve tedbirlere de yer verildi. Buna göre, kamu harcamalarının değerlendirilmesi, önceliklendirilmesi ve kaynakların etkin kullanımının gözetilmesi, kamu kurumlarının performansının değerlendirilmesi ve sağlıklı mali sıkılaştırma uygulamalarının yürütülmesine yönelik olarak harcama gözden geçirmeleri yapılacak, harcama programlarının uygulama süreçlerinde etkinlik artırılacak ve harcamalar kontrol altında tutulacak. Harcama gözden geçirmeleri sonucunda verimsiz harcama alanları tasfiye edilecek, bu yolla oluşturulacak mali alanın öncelikli harcama alanlarına tahsis edilmesi sağlanacak. DÖNER SERMAYELER VE ÖZEL HESAPLAR AZALTILACAK Mali disipline katkı sağlamak üzere döner sermayeler ve özel hesaplar azaltılarak merkezi yönetim bütçe kapsamı genişletilecek. Döner sermayeli işletmelerin 2022 yılından başlamak üzere aşamalı olarak merkezi yönetim bütçesine dahil edilmesine ilişkin çalışmalar yürütülecek. ETKİN OLMAYAN TEŞVİKLER KALDIRILACAK Teşvik, destek ve sosyal yardım uygulamaları gözden geçirilerek etkin olmayan uygulamalar kaldırılacak, plan öncelikleri çerçevesinde yapısal düzenlemeler yapılacak. Vergisel teşvikler tüm iktisadi ve sosyal etkileriyle birlikte değerlendirilecek, vergi harcaması nitelikli düzenlemeler gözden geçirilerek etkin olmayanlar kademeli kaldırılacak. Vergisel teşvikler gözden geçirilerek vergi harcaması nitelikli olanlar ve vergisel etkileri tespit edilecek. KAYIT DIŞI EKONOMİ İLE MÜCADELE EYLEM PLANI 2022'DE HAZIRLANACAK Vergi adaletinin güçlendirilmesi, vergi tabanının genişletilmesi ve vergi hasılasının artırılmasını sağlayacak şekilde vergi sisteminde revizyonlar yapılacak. Gayrimenkul sahipliği üzerinden alınan vergiler, diğer tasarruf araçlarının vergilendirilmesi dikkate alınmak suretiyle yeniden değerlendirilecek. Söz konusu vergiler, tasarrufun teşviki ve üretken alanlara yönlendirilmesini esas alacak şekilde gözden geçirilecek. Vergi kayıp, kaçağı ve kayıt dışı ekonomik faaliyetlerle etkin mücadeleye yönelik araştırma, risk analizi, değerlendirme ve koordinasyon faaliyetleri yürütülecek. Bu kapsamda, 2023-2025 dönemini kapsayan Kayıt Dışı Ekonomi ile Mücadele Eylem Planı, 2022 yılı içerisinde hazırlanacak. 2020-2021 yıllarına ilişkin makro ve sektörel düzeyde kayıt dışı ekonominin boyutu ölçülecek. Vergi kayıp ve kaçağı ile kayıt dışı ekonomik faaliyetlerin önlenmesine yönelik olarak Risk Analizi Değerlendirme ve Araştırma (RADAR) Sistemi'nin kapasite ve kabiliyetleri, belirlenecek sektörlere ilişkin sektörel risk analizi yapılmasına imkan sağlayacak şekilde geliştirilecek. Yerel yönetimlerin mali yapılarını güçlendirmek amacıyla öz gelirleri artırılacak. GAYRİMENKUL ALIM SATIM DEĞERİNİN BELİRLENMESİNDE YENİ SİSTEM Gayrimenkullerin vergilendirilmesinde esas alınan alım satım değerinin belirlenmesi ve beyanına ilişkin yeni bir sistem devreye sokulmak suretiyle vergide adalet pekiştirilecek ve vergileme etkinleştirilecek. Bu çerçevede ilgili bakanlıklar sistemin tasarımı ve uygulamasına ilişkin düzenlemeler ile gerekli altyapıyı birlikte oluşturacak. Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi'ne entegre bir gayrimenkul değer bilgi merkezi kurulacak ve taşınmazların değerlerine yönelik veriler mülkiyet bilgileri ile tutulacak. Bütünleşik Kamu Mali Yönetim Bilişim Sistemi Projesi tamamlanacak. Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri için e-belge, e-imza, e- arşiv, e-fatura gibi yeni teknolojik imkanlara sahip, muhasebe odaklı bir bilişim sistemi altyapısı oluşturulacak.

27 Ekim 2021 Çarşamba

2022 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'na göre, ödemeler dengesinde iyileşme sağlanması için ihracat potansiyelinin daha yüksek seviyelere çekilmesi, salgın sonrası dönemin getirdiği değişimleri gözeten ve yeşil dönüşüm yaklaşımını da dikkate alan ihracatı artırmaya yönelik destek ve teşvik uygulamalarının hayata geçirilmesi amaçlanıyor. Bu kapsamda, ihracata hazırlık aşamasındaki firmaların ihtiyaç duyacağı eğitim ve danışmanlık hizmetleri desteklenecek. Hizmet ihracatına yönelik devlet destekleri kapsamında, firmaların eğitim ve danışmanlık faaliyetleri, yurt dışı şirket alımlarına yönelik danışmanlık çalışmaları, şirketlerin uluslararası rekabetçiliklerini geliştirecek danışmanlık ve eğitim işlerinin desteklenmesi sürdürülecek. İhracat destekleri kapsamında, tasarım ve markalaşma faaliyetlerine yönelik kurumsal kapasite geliştirilecek. Fuar katılımları, ofis ve mağaza açma, markalaşma ve Turquality destekleri devam edecek. Sektörel ve ülke bakımından önem taşıyan fuarlara firmaların katılımı özendirilecek. İthalat bağımlılığının azaltılmasına yönelik yerli üretimin rekabet gücü artırılacak. İthalatın yerli üretim üzerinde neden olduğu zarar ve tehditlere karşı uluslararası yükümlülükleri çerçevesinde yerli üretimin korunması sağlanacak. İthalatta haksız rekabetin önlenmesi ve ithalatta korunma önlemleri hakkında mevzuatlar kapsamında yürütülecek soruşturmalar sonucu yerli üretim üzerinde zarara neden olan ve haksız rekabet yaratan ithalata karşı korunma önlemleri ve dampinge karşı önlemler yürürlüğe konulacak. Ticari kalite denetimlerinin etkin şekilde yürütülmesiyle tarım ürünlerinin ihraç pazarlarındaki kaliteli imajı korunacak ve uluslararası kalite standartlarını karşılaması sağlanacak. Bu amaçla, konjonktürel gelişmeler de dikkate alınarak Ticaret Bakanlığı tarafından geleneksel tarım ürünleri ihracatına yönelik gerçekleştirilen ticari kalite denetim sıklıkları artırılarak, daha etkin denetim sağlanacak. YABANCI ÜLKELERLE DİYALOG GÜÇLENDİRİLECEK Firmaların pazarlara erişim imkanlarının iyileştirilmesi ve adil rekabet ortamında çalışmalarının sağlanması amacıyla ikili, bölgesel, çoklu ve çok taraflı platformlarda yabancı ülkelerle diyalog güçlendirilecek. Makroekonomik hedefleri destekleyici yeni serbest ticaret anlaşmaları müzakere edilecek ve yürürlükteki serbest ticaret anlaşmalarının kapsamı genişletilecek. Bu kapsamda, Japonya, Tayland, Ukrayna ile serbest ticaret anlaşması (STA) müzakereleri sürdürülecek. Afrika açılımı çerçevesinde kıta ülkeleriyle olan diplomatik, ekonomik, ticari ve kültürel ilişkiler daha da güçlendirilecek. Türkiye ile bölge ülkeleri arasında dış ticaret hacmi artırılacak. Gana, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Nijer ve Gambiya ile karma ekonomik komisyon (KEK) toplantısı yapılacak. Orta Doğu bölgesinde yer alan ülkelerle ekonomik ve ticari ilişkiler ilerletilecek. İsrail ve Filistin STA ortak komite toplantıları yapılacak. Irak, Cezayir, Libya, Birleşik Arap Emirlikleri, Ürdün ve Umman ile KEK toplantıları gerçekleştirilecek. İran ile Tercihli Ticaret Anlaşması'nın genişletilmesine ilişkin müzakereler tamamlanacak. Türk cumhuriyetleri ve Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleriyle mevcut diplomatik, ekonomik, ticari ve kültürel ilişkiler güçlendirilecek. Bölge ülkeleriyle dış ticaret hacmi artırılacak. Rusya, Ukrayna, Moldova, Belarus, Kazakistan, Azerbaycan, Türkmenistan, Gürcistan, Tacikistan, Kırgızistan, Özbekistan ile KEK toplantıları, KKTC ile ortak komite toplantısı gerçekleştirilecek. Rusya, Azerbaycan, Kırgızistan ve Kazakistan ile ticaret ve yatırım çalışma grubu toplantıları yapılacak. İmalat sanayisinde yüksek katma değer oluşturan komple yeni yatırımların ülkeye çekilmesi için aktif tanıtım, müzakere ve özelleştirilmiş teşvik mekanizmaları hayata geçirilecek. Türkiye Uluslararası Doğrudan Yatırım Stratejisi doğrultusunda aktif tanıtım faaliyetleri planlanacak, teşvik mevzuatında gerekli değişikliklerin yapılması sağlanacak.

27 Ekim 2021 Çarşamba