HABER: FEDAİ YILDIRIM İngiltere’de 23 Haziran’da gerçekleştirilecek AB referandumunda halka, ‘Birleşik Krallık AB üyesi olarak kalmalı mı, yoksa AB’den ayrılmalı mı?’ sorusu yöneltilecek. Referandumdaki sonuçlar aynı gün açıklanacak. Halkın AB’den ayrılma yönünde karar vermesi halinde, İngiliz hükümetinin AB ile görüşmelerini Lizbon Anlaşması’nın ilgili maddesi uyarınca 2 yıl içinde tamamlaması gerekiyor. BELİRSİZLİK OLUR İngiltere’nin olası ‘ayrılık’ kararının hem Türkiye ile İngiltere arasındaki ticari ilişkilerde hem de AB içinde birçok belirsizliği de beraberinde getirmesi bekleniyor. Çünkü Türkiye 2015’te İngiltere’ye 10.5 milyar doların üzerinde ihracat gerçekleştirirken, 5.5 milyar doların üzerinde de ithalat yaptı. YENİ STA GEREK İngiltere’nin AB’den ayrılmasının, Türkiye’nin İngiltere’ye olan ihracatını da etkileyeceği kaydediliyor. Çünkü Türkiye’nin önemli ihracat pazarlarından olan İngiltere, Gümrük Birliği Anlaşması’nın da dışında kalacak. Bu durumda iki ülke arasında yeni bir Serbest Ticaret Anlaşması’nın (STA) müzakere edilmesinin de söz konusu olabileceği değerlendiriliyor. İstanbul Ticaret Gazetesi olarak konunun uzmanlarına referandum sonucunun iki ülke ilişkilerine olası etkilerini sorduk. TİCARET DEVAM EDER Alman Marshall Fonu Ankara Ofisi Direktörü Özgür Ünlühisarcıklı, referandumda ayrılık yönünde karar alınması durumunda, AB ile İngiltere arasında STA imzalanmasının muhtemel olacağını belirtti. Bu durumda Türkiye’nin, Gümrük Birliği kapsamında olması nedeniyle İngiltere ile ticarete devam edeceğine dikkat çeken Ünlühisarcıklı, “İngiltere’nin, AB’den ayrılmasının gerek kendi ekonomisinde, gerekse Avrupa ortak pazarındaki olumsuz etkileri, Türkiye’nin İngiltere’ye ve AB’ye yaptığı ihracatı da olumsuz etkileyebilir” dedi. EN ÖNEMLİ İKİNCİ PARTNER İngiltere, Almanya’nın ardından Türkiye’nin en önemli ikinci ticari partneri olurken, bu ülkeye ihraç edilen başlıca ürünler arasında hazır giyim ve konfeksiyon, taşıt araçları ve yan sanayi, elektrik-elektronik malzemeler, meyve ve sebze yer alıyor. TÜRKİYE’Yİ FAZLA ETKİLEMEZ İstanbul Ticaret Odası (İTO) Ekonomi Danışma Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Yülek, 23 Haziran’daki referandumdan çıkacak sonucun AB üzerinde olumsuz etkisi olabileceğini ancak ekonomik ya da siyasi olarak Türkiye’yi çok fazla etkilemeyeceğini savundu. Yülek, şunları söyledi: “AB’de ilk başta travma oluşturabilir. Piyasa göstergeleri de bu yönde. Ancak AB içindeki siyasi sıkıntı, ekonomik sıkıntıya dönüşürse bu Türkiye’yi de etkiler. Ardından finansal ve ekonomik daralma oluşursa bunun birinci etkisi finansal kanaldan, ikinci etkisi ise sermaye piyasaları üzerinden olur. Daha sonra talepte daralma olursa Türkiye’nin ihracatını da etkiler. Ancak tüm bu etkilerin çap olarak küçük ve kısa süreli olacağını düşünüyorum.” BOŞLAMAYA GELMEZ İTO Ekonomi Danışma Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mehmet Hüseyin Bilgin, “İngiltere AB’den ayrılırsa Türkiye ile de mutlaka bir STA anlaşması yapılır. İki ülke ekonomik açıdan birbirinden kopamayacağı için uzun vadede ticaretimiz olumsuz etkilenmez. Ayrıca Türkiye’nin de mutlaka bir ‘B’ planı vardır. Pazarı boşlamamak gerekiyor” dedi. KÜRESEL RİSK İŞTAHINI ETKİLER Ekonomi ve Dış Politika Araştırma Merkezi (EDAM) Başkanı Sinan Ülgen, İngiltere’nin AB’den çıkmasının kısa dönemde uluslararası piyasalardaki risk iştahını da etkileyebileceğine dikkat çekerek, “Risk iştahı azaldığı ölçüde bunun döviz üzerinde etkisi olacak. Daha çok doların Türk Lirası üzerinde baskısı olabilir. Bu daha kısa vadeli etkidir” diye konuştu. 16 MİLYAR DOLARLIK TİCARET HACMİ Türkiye ile İngiltere arasında geçen yıl itibarıyla 16 milyar doları aşan dış ticaret hacmi bulunuyor. Türkiye’nin İngiltere’ye ihracatı 10 yılda yaklaşık yüzde 55 artış gösterdi. İngiltere’ye ihracatımız geçen yıl 10 milyar 556 milyon 915 dolar olurken, ithalatımız 5 milyar 541 milyon 279 dolar düzeyinde kaldı. AYRILMA YANLILARI DAHA FAZLA Times Gazetesi’nin yaptırdığı ankette, katılımcıların yüzde 46’sı ‘Birlikten çıkalım’, yüzde 39’u ise ‘Birlikte kalalım’ dedi. Guardian Gazetesi’nin yaptırdığı ankette de ‘Ayrılalım’ diyenlerin oranı yüzde 53 oldu.

20 Haziran 2016 Pazartesi

Dünya Enerji İstatistikleri Raporu’na göre, geçen yıl dünyada toplam 13 milyar 147 milyon 300 bin ton petrol eşdeğeri enerji tüketildi. Bu enerji tüketimi içinde petrol yüzde 32.9’luk payla ilk sırada yer aldı. Dünyada petrol üretimi geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 3.2 artışla 4 milyar 361 milyon 900 bin ton oldu. Dünyadaki toplam petrol üretiminin yüzde 13’ünü Suudi Arabistan üstlenirken, en fazla tüketim de yüzde 19.7 ile ABD’de gerçekleşti. Petrol üretiminde dünyada ilk sırada yer alan Suudi Arabistan, üretim seviyesini geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 4.6 artırarak, 568 milyon 500 bin tona çıkardı. Suudi Arabistan’ı, 567 milyon 200 bin tonla ABD ve 540 milyon 700 bin tonla Rusya takip etti. Geçen yıl bir önceki yıla göre petrol üretimini en çok artıran ülke ise yüzde 22,9 ile Irak oldu. Ülkede üretim, 160 milyon 300 bin tondan 197 milyon tona çıktı. Türkiye’de ise petrol tüketimi geçen yıl bir önceki yıla kıyasla yüzde 12.5 artışla 38 milyon 800 bin tona ulaştı. Böylece dünyadaki petrol tüketiminin yüzde 0.9’u Türkiye’de gerçekleşti.

17 Haziran 2016 Cuma

Dünya nüfusunun yüzde 83'ü, ışık kirliliğinden olumsuz etkileniyor. Science Advances dergisinde yayımlanan çalışma, dünya nüfusunun dörtte üçünden fazlasının geceleri doğal halinden 10 kat daha fazla aydınlık bir gökyüzü altında yaşadığını ortaya çıkardı. Araştırmacılar, uydu verilerini ve dünyanın çeşitli bölgelerindeki yaklaşık 21 bin yerleşim biriminden sağlanan Gökyüzü Kalitesi Ölçümleri'ni kullanarak geceleri yapay ışıklarla aydınlanan dünyanın haritasını çıkardı. AFRİKA AZ ETKİLENİYOR Işık kirliliğinin özellikle gelişmiş ülkelerde giderek artan bir sorun haline geldiğini vurgulayan araştırmacılar, en fazla ışık kirliliğinin Avrupa ve ABD'de yaşandığını belirledi. Haritaya göre, Avrupa ve ABD’de yaşayanların yüzde 99’u ışık kirliliğine maruz kalıyor. Geceleri en parlak gökyüzü Singapur, Kuveyt ve Katar'da gözlemlenirken Çad, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Madakaskar’da yaşayanlar ise ışık kirliliğinden en az etkilenenler oldu. GÜNDÜZ GÖRÜŞÜ Almanya’nın Potsdam kentinde bulunan Yer Bilimleri Araştırma Merkezi’nden Dr. Christopher Kyba, dünya nüfusunun yüzde 14’ünün yapay ışıklar nedeniyle gece görüşünü kullanamadığına dikkati çekti. Kyba, “Sokak lambaları, reklam panoları, arabaların farları, evlerin ve iş yerlerin pencerelerinden yayılan ışık kirliliğe yol açıyor. İnsanlar, artık gece çok parlak olduğu için gökyüzüne bakarken de renkli gündüz görüşünü kullanıyor. Geceler en fazla alacakaranlık oluyor. Işık kirliliği uyku bozukluklarına, fiziksel ve ruhsal hastalıklara davetiye çıkarıyor” dedi. Işık kirliliği hayvanlar arasında en çok böcekler, kuşlar ve deniz kaplumbağalarını etkiliyor. Yumurtadan çıkan kaplumbağalar yapay ışıklar yüzünden yollarını şaşırıp ölüyor.

16 Haziran 2016 Perşembe

Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) uzay robotları üzerinde çalışma yapan birimi JPL (Jet Propulsion Laboratory) kapılarını iki günlüğüne halka açtı. Pasadena şehrindeki yerleşkesinde halka açık ücretsiz etkinlikte NASA’nın çalışma alanları tanıtıldı. Ziyaretçiler, JPL tarafından üretilen robotlar, uzay araçları, NASA’nın yer yörünge uyduları ve JPL robotik uzay araçlarını yakından gördü. En büyük ilgiyi 5 yıl süren uzun yolculuğun ardından 4 Temmuz’da Jüpiter’e ulaşması beklenen Juno uzay aracının yerleşkede sergilenen modeli gördü.

15 Haziran 2016 Çarşamba

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Avrupa İstatistik Ofisi’nden (Eurostat) derlenen verilere göre, Türkiye ekonomisi, yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 4.8 ile beklentilerin üzerinde büyüme kaydetti. Aynı dönemde, 28 üyeli Avrupa Birliği (AB) ve 19 üyeli Avro Bölgesi’nde ortalama büyüme sırasıyla yüzde 1.8 ve yüzde 1.7 düzeyinde gerçekleşti. AVRUPA’YI GERİDE BIRAKTIK Böylece Türk ekonomisi, küresel büyüme ve ticarete ilişkin tedirginliklerin sürdüğü son dönemde büyümesini sürdürerek, tüm Avrupa ülkelerini geride bıraktı. Bu sonuçla Türk ekonomisi, ilk çeyrekteAB ülkeleri arasında henüz sonuçları açıklanmayan Malta dışındaki 27 ülkenin tamamından da daha iyi bir büyüme performansı sergilemiş oldu. İSVEÇ’E FARK ATTIK Türkiye, kendisinden sonra en hızlıbüyüyen İsveç ve Romanya’ya da 0.6 puanlık fark attı.Yılın ilk çeyreğinde İsveç ve Romanya, yüzde 4.2 ile Avrupa’nın en iyi büyüme performansını sergileyen ülkeler olarak kayıtlara geçti. Söz konusu ülkeleri yüzde 3.7 ileSlovakya,yüzde 3.4 ile İspanya ve yüzde 3 ile deÇek Cumhuriyeti takip etti. ALMANYA, İLK ÇEYREK YÜZDE 1.6 BÜYÜDÜ Avrupa’nın en büyük ekonomisi olan Almanya, bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 1.6 büyürken, GSYH artışı İngiltere’de yüzde 2, Fransa’da yüzde 1.4 düzeyinde gerçekleşti. Bu dönemde Yunanistan ise yüzde 1.4 daralarak Avrupa’nın tek küçülen ekonomisi oldu.

10 Haziran 2016 Cuma