Elon Musk'ın beyin çipi geliştiren şirketi Neuralink ile Bill Gates ve Jeff Bezos'un yatırımcıları olduğu Synchron'un çalışmalarıyla felçli hastaların düşünceleriyle aktiviteler yapmasını hedefleyen beyin çipi teknolojisinde yarış hızlanıyor.

Neuralink'in beyin çipi yerleştirilen felçli hasta Noland Arbaugh'un satranç oynadığı anları X'teki canlı yayınında paylaşmasıyla çip teknolojisinde gelinen son nokta, tüm dünyada geniş yankı uyandırdı.

Musk ve bir grup nörolog tarafından 2016'da kurulan Neuralink, beyne yerleştirilecek mikroçipler sayesinde felç ve körlük gibi nörolojik rahatsızlıkları tedavi etmeyi ve engelli kişilerin hayat kalitesini artırmayı hedefliyor.

NEURALİNK PROJESİ ADIM ADIM İLERLEDİ

Proje kapsamında şirket, insan beynine bir madeni para büyüklüğünde çip yerleştiriyor. Saç telinden 20 kat daha ince teller vasıtasıyla beyinle bağlantı kuran bu çiple beyinsel aktiviteler izlenerek araştırmacıların kullanabileceği bilgisayarlara aktarılabiliyor.

Neuralink çalışmalarında en büyük gelişmelerden biri 2020 yılında yaşandı. Musk, 2020 yılında sosyal medya adresinden yaptığı bir paylaşımda çipin Gertrude adı verilen bir domuzun beynine yerleştirildiğini söylemişti. Bu operasyon sonucunda Gertrude’un beyinsel aktiviteleri çip aracılığıyla takip edilebilmişti.

2021 yılında şirket, çalışmalarını bir adım daha öteye götürerek çiple Pager isimli bir maymun üzerinde deney yaptı. Pager beyin sinyalleri yardımıyla bilgisayar oyunu oynayarak tüm dünyanın ilgisini çekmeyi başarmıştı.

MUSK’IN ÇİPLERİ İLK DEFA İNSAN BEYNİNDE

Şirket için en büyük kırılmalardan biri de çiplerin insanlar üzerinde kullanımına izin veren onayın alınması oldu.

Neuralink, çiplerin 2023 yılında insanlar üzerinde denenmesine başlanması için ABD Gıda ve İlaç İdaresinden (FDA) onay aldığını duyurdu.

2024'ün mart ayına gelindiğinde ise insan deneylerinde bugüne kadarki en büyük gelişme yaşandı. 8 yıl önce kaza geçirdikten sonra elleri ve ayakları felç kalan Arbaugh, beynine yerleştirilen çip sayesinde satranç oynamayı başardı.

Neuralink, hastanın satranç oynadığı anları X sosyal medya platformundaki canlı yayınında paylaştı. Videoda, Arbaugh'un düşünce yoluyla dizüstü bilgisayarının imlecini hareket ettirdiği ve satranç oynadığı görülüyor.

BEYİN ÇİPLERİNE UZANAN GELİŞMELERİN TARİHÇESİ

Beyin-bilgisayar teknolojilerine dair gelişmeler son yıllarda hızını artırsa da bu alandaki çalışmalar geçmişe uzanıyor.

İtalyan fizikçi ve biyolog Luigi Galvani, 1780 yılında ölü kurbağaların kaslarının bir elektrik kıvılcımı kullanılarak uyarılabileceğini keşfetti. Alman nörolog Edward Hitzig ve Alman fizyolog Gustav Fritsch ise 1870’te bir köpeğin beyninin belirli bölümlerinin elektriksel olarak uyarılması yoluyla kas hareketlerine neden oldu.

1874’te de ABD’li doktor Roberts Bartholow, kafasında delik olan bir kadının beyninde elektriksel uyarıyla deneyler gerçekleştirdi.

1924 yılında ise önemli bir gelişme yaşandı ve Alman psikiyatr Hanns Berger ilk kez insan beynindeki elektriksel aktiviteyi kaydetmek için elektroensefalografiyi (EEG) kullandı. Berger’in geliştirdiği EEG, beyinde bulunan sinir hücrelerinin ürettiği elektriksel dalgaları kaydetti. Berger’in beyin dalgalarından alfa dalgasının da kaşifi olması nedeniyle bu dalga Berger Dalgası olarak da isimlendirildi.

FELÇLİ HASTALARIN HAYAT KALİTESİNİ YÜKSELTMEYİ HEDEFLİYOR

 1969 yılında ses hissini yeniden sağlamak ve sinirsel implantların olanaklarını ortaya koymak amacıyla ilk biyonik kulak uygulaması yapıldı.

1996'da felçli bir hastaya, bilgisayar imlecini kontrol etmesini sağlayan nörotrofik elektrotlar yerleştirildi. 2004 yılında beyin-bilgisayar teknolojilerinin geliştirilmesine odaklanan BrainGate araştırma programı kapsamında, felçli bir hastanın beynine yerleştirilen çip ile robot kolu hareket ettirmesi sağlandı.

Beyin çipleriyle ilgili çalışmalar, Elon Musk'ın 2016'da Neuralink'i kurmasıyla daha fazla gündeme gelmeye başladı.

Felçli Noland Arbaugh'un beyin çipiyle çeşitli aktiviteler yapmasını sağlayan Neuralink, bu alandaki çalışmalarını hızla devam ettiriyor.

GATES VE BEZOS'UN DESTEKLEDİĞİ ŞİRKET ÇALIŞMALARINI SÜRDÜRÜYOR

Teknolojinin diğer alanlarındaki rekabet, beyin-bilgisayar teknolojilerinde de yaşanıyor. Microsoft'un kurucusu Bill Gates ile Amazon'un kurucusu Jeff Bezos'un yatırımcıları arasında yer aldığı ABD merkezli Synchron şirketi de nöroteknoloji alanında çalışmalar yürütüyor.

Synchron, düşünceyle çeşitli aktivitelerin yapılmasını sağlamak amacıyla geliştirdiği beyin implantlarını birçok hastaya yerleştirdi. Şirket, geniş çaplı bir deney için hazırlıklarını sürdürüyor.

Uzmanların bir kısmı bu alanda yapılan çalışmaların ileri seviyede olmasa da önemli olduğunu belirtirken, bazı uzmanlar ise geliştirilen beyin çiplerinin uygulanmasında yaşanacak problemlere işaret ederek şirketlerin bu alanda nihai bir ürün ortaya koymaktan uzak olduğunu ifade ediyor.

20 Nisan 2024 Cumartesi

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, "Meyve atıklarından çevre dostu ekstraksiyon teknolojileri kullanılarak uçucu yağ, çevreye duyarlı yenilikçi üretim teknikleri kullanılarak pektin elde ediliyor." ifadesini kullandı.

Kacır, sosyal medya hesabından projeye ilişkin paylaşım yaptı.

Tarımsal atıklardan katma değerli ürünlerin elde edilmesiyle hem israfın önüne geçileceğini hem de ekonomik getiri sağlanarak yeni ürünler elde edileceğini belirten Kacır, "Türkiye'ye değer katmak için çalışan araştırmacılarımızı destekliyoruz. TÜBİTAK MAM tarafından yürütülen projeyle, tarımsal atıklar çevre dostu teknolojilerle katma değerli ürünlere dönüştürülüyor. Projenin farklı bileşenleriyle meyve atıklarından, çevre dostu ekstraksiyon teknolojileri kullanılarak uçucu yağ, çevreye duyarlı yenilikçi üretim teknikleri kullanılarak pektin elde ediliyor. Ayrıca tarımsal atıkların biyogaz oluşum potansiyelinin artırılması ve toprak iyileştirici olarak değerlendirilmesi amaçlanıyor." değerlendirmesinde bulundu.

TİCARİLEŞMENİN ÖNÜ AÇILACAK

Kacır, Türkiye'nin, sahip olduğu iklim koşullarından dolayı farklı meyve türlerinin yetiştiriciliği için uygun olduğuna işaret eden ederek, şunları kaydetti:

"Ayrıca Erciyes Üniversitesi yürütücülüğünde gerçekleştirilecek Meyve Islahı Projesi ile etkileşim sağlanması, elde edilecek katma değerli ürünlerin ticarileştirilmesinin önünün açılması hedefleniyor. Daha yeşil bir gelecek adına, hayatın her alanında sıfır atık hedefiyle çalışmaya devam edeceğiz."

05 Mayıs 2024 Pazar

TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü (UME), Azerbaycan Metroloji Enstitüsü (AzMI) bünyesinde, anahtar teslim, 12 metroloji laboratuvarı kuracak.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Türkiye ile Azerbaycan'ın işbirliği her alanda olduğu gibi sanayide de artarak devam ediyor.

Geçen yıl sonunda imzalanan sözleşmeyle yürürlüğe giren proje kapsamında TÜBİTAK UME, Azerbaycan Metroloji Enstitüsü bünyesinde boyutsal, dalga boyu, elektromanyetik, empedans, fotometri, hacim yoğunluk ve viskozite, kuvvet, medikal metroloji, nem, RF ve mikrodalga, sertlik ve zaman-frekans alanlarında 12 yeni metroloji laboratuvarının kurulumunu gerçekleştirecek.

Cihaz satın alma süreçlerinin tamamlanma aşamasına geldiği projede Azerbaycan Metroloji Enstitüsü teknik personelinin eğitimlerine de başlandı.

Azerbaycan'ın metroloji dünyasına entegrasyonuna önemli bir ivme kazandıracak olan projenin 18 ay içinde tamamlanması hedefleniyor.

Projenin ikinci fazında 15 yeni laboratuvarın daha kurulması planlanıyor.

02 Mayıs 2024 Perşembe