Teknopark İstanbul’da ikinci yaşını kutlayan SİGMA A.Ş., petrolde dışa bağımlılığın azaltılmasına katkıda bulunabilecek yarı endüstriyel reaktör prototipini geliştirerek atıktan yakıt üretimini sağlayan yerli bir katalizör üretti.

HABER: ÖMÜR KIRBAŞLI

Teknopark İstanbul’da iki yıl önce kurulan SİGMA A.Ş., büyük ölçekli, karmaşık sorunlara çözüm sunan yazılım ve teknoloji tabanlı ürünler geliştiriyor. Endüstriyel otomasyon, yapay zeka ile veri analitiği alanlarında özelleştirilmiş çözümler üreten şirket, ülkemizin ilk yarı endüstriyel reaktör prototipini geliştirerek, atıktan yakıt üretimini sağlayan yerli bir katalizör üretti. Bu yerli ve milli katalizör, petrolde dışa bağımlılığın azaltılmasına önemli katkı sağlayabilecek. Müşteri memnuniyetini odak noktası olarak belirleyen teknoloji alanındaki gelişmeleri yakından takip edip müşterilerine en güncel ve etkili çözümleri sunmayı hedefleyen SİGMA’yı, kurucusu kadın girişimci Gülşen Soyhan, İstanbul Ticaret’e anlattı.

PETROLDE DIŞA BAĞIMLILIĞI AZALTIR

* Geliştirdiğiniz ürün ya da hizmetler hakkında bilgi verir misiniz? 

SİGMA, ülkemizin ilk yarı endüstriyel reaktör prototipini geliştirerek, atıktan yakıt üretimini sağlayan yerli bir katalizör geliştirdi. Bu katalizör, düşük sıcaklıklarda yakıt elde edilmesini sağlayan FCC (Fluid Catalytic Cracking) teknolojisinde kullanılmış ve önemli bir başarıya imza attı. SİGMA’nın geliştirdiği katalizör ile yapılan verimlilik hesaplamalarına göre, ilk çevrimde hammadde olarak kullanılan 10 kg’dan 5 kg destilat elde edildi ve verim yüzde 50 olarak hesaplandı. İkinci çevrimde, kalan hammadde miktarından 2.25 kg destilat elde edildi ve verim yüzde 47.4 olarak bulundu. Toplamda, hammadde miktarının yüzde 72.5’i destilat olarak kazanıldı. Bu, petrolde dışa bağımlılığın azaltılmasına önemli bir katkı sağlıyor.

YIPRANMAYA KARŞI DİRENÇLİ

* SİGMA’nın geliştirdiği FCC katalizörleri hangi özelliklere sahip?

Geliştirdiğimiz FCC katalizörlerinde şu özellikler bulunuyor:

Yüksek stabilite ve ısı dayanımı: Katalizör, yüksek sıcaklıklarda stabil kalabilir ve uzun süreli kullanıma uygun olabilir.

Yüksek proses verimi: Katalizör, proses verimini artırıcı etkilere sahip. Böylece daha fazla ürün elde ediliyor. 

Maksimum gözenek yapısı: Katalizörün gözenek yapısı, etkin katalitik dönüşümleri ve ürün çeşitliliğini maksimize ediyor.

Minimum koklaşma ve koklaştırma: Katalizör, istenmeyen yan ürünlerin oluşumunu minimumda tutuyor.

Yıpranmaya karşı yüksek direnç: Katalizör, uzun süreli kullanımda performansını koruyor ve yıpranmaya karşı direnç sağlıyor. 

YAPAY ZEKAYLA YÜKSEK VERİM

* Yapay zeka ya da ileri teknolojiden yararlanıyor musunuz?

Devam eden projelerimizde FCC teknolojisinde yapay zeka ve ileri teknolojilerin kullanımı sağlanarak, süreçlerin izlenmesi, kontrol edilmesi ve optimize edilmesinde önemli faydalar sağlamayı hedefliyoruz. Özetle planladığımız adımları şöyle sıralayabiliriz:

* Proses izleme ve analiz: Yapay zeka algoritmaları, FCC reaktöründeki süreçleri sürekli olarak izler ve veri toplar. Bu veriler, reaksiyon sıcaklığı, basınç, akış hızları gibi parametreler. Bu verilerin analizi, süreçte olası problemlerin önceden belirlenmesini ve operatörlere uyarılar gönderilmesini sağlar.

* Tahmin ve öngörü: Yapay zeka modelleri ile FCC reaktöründeki değişkenleri analiz ederek gelecekteki performansı tahmin edebilir. 

* Optimizasyon: Yapay zeka ile FCC işlem parametreleri optimize edilerek, en iyi ürün verimini elde etmek için reaksiyon sıcaklığı, basınç, katalizör akış hızı gibi parametrelerin ayarlanması sağlanır. Yapay zeka, süreçteki değişkenlere anlık olarak adapte edilecek ve en iyi sonuçları elde etmek için sürekli olarak ayarlamalar yapılır.

* Bakım tahmin ve planlama: Yapay zeka, FCC reaktöründeki ekipmanın bakım ihtiyaçlarını öngörecek, sensör verilerini analiz ederek, ekipmanın potansiyel arızalarını belirleyerek bakım zamanlamasını optimize eder.

* Öğrenme ve gelişme: Yapay zeka, süreci sürekli olarak izleyerek ve veri toplayarak, zamanla daha iyi performans göstermemizi sağlar. Örneğin, daha etkili katalizör formülasyonları geliştirebilecek veya işletme koşullarına uygun yeni reaksiyon yöntemleri önerilebilir.

Bu şekilde, yapay zeka ve ileri teknolojilerin kullanımı, FCC teknoloji-sinde verimliliği artırır, ürün kalitesini iyileştirir, maliyetlerin düşmesini ve sürecin daha güvenli ve sürdürülebilir olmasını sağlar. Böylece enerji sektöründe önemli bir rekabet avantajı elde edilir.

HEDEF 36 ÜLKEYLE İŞBİRLİĞİ

* Hedefte başka projeler var mı? Farklı alanlarda yer alacak mısınız?

Edindiğimiz kazanımların farklı sektörlerde de uygulanması için yeni projeler üzerine çalışıyoruz. Özellikle yeşil yakıtlar ve e-yakıtlar, geleceğimizin alternatif yakıtları olarak dikkat çekiyor. Bu bağlamda SİGMA A.Ş. ve Team-San Ltd. Şti., AB COST projelerinde yakın işbirliği yapıyoruz ve yeni pazarlar kurulmasına dair faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. Yine bir Teknokent şirketi olan Team-San Ltd. Şti., yıllardır sektörde kazandığı deneyimle SİGMA A.Ş.’nin uluslararası pazara açılmasında ve geliştirdiği teknolojinin yeni sektörlere uygulanmasında danışmanlık hizmeti sunuyor. CYPHER isimli AB projesinde sağlanan işbirliği ile hali hazırda Belçika, Macaristan ve Yunanistan’da bulunan kuruluşlarla işbirliği altyapısı kuran SİGMA, bu işbirliğini 36 ülkeye yaymak için çalışmalarını sürdürüyor.

ÜRÜNLER ÖNCE PROTOTİPTE GELİŞTİRİLİYOR

* Yeni ürünleri prototipte geliştirmek avantajlı mı?

Firmamızda kurulu olan proje çıktısı rafineri prototipi yeni ürün geliştirme amacıyla dünya çapında yaygın kullanılıyor. Burada geliştirilen yeni ürünler performansları yeterli olursa gerçek üretim koşullarında üretiliyor. Bu bağlamda yeni yakıt geliştirme faaliyetlerinde ürettiğimiz prototip rafinerinin know how’ı da önemli bir çıktı olarak satılabiliyor.

FCC KATALİZÖRLERİ HANGİ FAYDALARI SAĞLIYOR

* Reaksiyon sıcaklığını düşürür: Katalizör, reaksiyon sıcaklığını düşürerek proses verimini artırıyor.

* Proses verimi artar: Katalizör, oluşan yeni hafif ürünlerin miktarını artırarak proses verimini artırıyor.

* Aktivasyon enerjisini düşürür: Katalizör, reaksiyon için gerekli aktivasyon enerjisini azaltarak verimi artırır.

* Birim maliyeti düşer: Katalizör, proses maliyetlerini azaltarak ekonomik verimliliği artırıyor. 

* Geri kazanım oranlarının artışı: Katalizör, geri kazanım oranlarını artırarak kaynakların daha verimli kullanılmasını sağlıyor. 

* Reaksiyon süresinde düşüş sağlama: Katalizör, reaksiyon süresini kısaltarak prosesi hızlandırıyor. 

* Hafif ürünlerin kalitesinde artış: Katalizör, üretilen hafif ürünlerin kalitesini artırarak daha değerli ürünler elde edilmesini sağlıyor. 

* Gözenek yapıları, tanecik büyüklükleri ve yığın yoğunlukları: Katalizör, optimize edilmiş gözenek yapısı, tanecik büyüklüğü ve yığın yoğunluğu ile prosesin etkinliğini artırıyor. 

29 Nisan 2024 Pazartesi

ABD İşgücü İstatistikleri Kurumu, yaptığı çalışmayla 2022-2032 yılları arasında bugünkü mesleklerin değişim yapısını gözler önüne serdi.

NECMİ UYSAL

2022 yılında yapay zeka uygulaması ChatGPT’nin duyurulmasından sonra mevcut meslek gruplarının yapay zeka uygulamalarından nasıl etkileneceği gündem maddesi olmaya başladı. 

YENİ FIRSATLAR VE İŞ ALANLARI DA YARATIYOR

Diğer taraftan bu tür uygulamaların, konuşulan olumsuz etkilerinin yanında yeni fırsatlar ve iş alanları yarattığı da bir gerçek. 

HANGİ ALANDA YEN FIRSATLAR DOĞACAK?

Örneğin e-ticaretin artması ile birlikte tezgâhtarlık türü işlerde daralmaya yol açarken, taşımacılık ve depolama hizmetlerinde yeni iş imkânları yaratılmasına neden oldu.

ABD İşgücü İstatistikleri Kurumu tarafından yapılan çalışmaya göre 2022-2032 yılları arasında taşımacılık ve depolama hizmetleri sektörünün yıllık yüzde 8.6 büyümesi bekleniyor. 

SAĞLIK VE SOSYAL BAKIM HİZMETLERİ SEKTÖRÜNDE İSTİHDAM ARTACAK

Bunun yanında istihdamın en fazla artacağı sektör ise yüzde 9.7 ile sağlık ve sosyal bakım hizmetleri sektörü olacağı belirtiliyor. 

Teknolojik gelişmeden bağımsız olarak artan yaşlı nüfus nedeniyle 2032 yılı itibariyle ABD’de 2.1 milyon yeni işgücü yaratması bekleniyor. 

YAZILIM GELİŞTİRME VE RESTORAN AŞÇILIĞI

Meslek grupları açısından 2022-2032 arasında 804 bin 600 yeni işgücü ile evde bakım ve kişisel bakım birinci sırada geliyor. 

Onu 410 bin yeni iş ile yazılım geliştirme ve 277 bin 600 yeni iş ile de restoran aşçılığı takip ediyor. 

Listenin dokuzuncu sırasında ise hafif kamyon şoförlüğü 133 bin yeni iş imkânı ile yer alıyor. 

15 Mayıs 2024 Çarşamba

TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, "2024 yılının ilk çeyreğinde ön kuluçka aşamasında en fazla yatırım yapılan ülke Türkiye." dedi.

Anadolu Ajansının global iletişim ortağı olduğu, Mimar ve Mühendisler Grubu (MMG) tarafından düzenlenen "EURITECH Avrasya AR-GE, İnovasyon & Teknoloji Zirve ve Sergisi", İstanbul Teknik Üniversitesinde (İTÜ) başladı.

"Girişim Ekosistemimizde Birlikte Başaracağız" başlıklı panelin oturum başkanlığını yapan Mandal, "2024 yılının ilk çeyreğinde ön kuluçka aşamasında en fazla yatırım yapılan ülke Türkiye. Bu gerçekten ülkemizdeki girişim eko sisteminin canlılığının heyecanını gösteriyor. Bu anlamda çok kıymetli olduğunu düşünüyorum. Daha yani çok bir hafta içerisinde paylaşılan bir bilgiydi. Dolayısıyla onu bir paylaşmak istedim." açıklamasında bulundu.

Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi ve RS Research Kurucu Ortağı Prof. Dr. Rana Sanyal ise laboratuvarda bir şeyleri karıştıran yeni malzeme yapan organik kimyager olduğunu söyledi.

Sanyal, "Bu yaptığım yeni malzemeleri de hep ilaç alanında çalıştım. İlaç ve insanlığın da insan hayatına bir fark oluştursun diye uğraştık. Kimyasal molekülün en sonunda ilaca gitmesi için gerekli adımları yapmak için gerekiyordu. Bunları yapmayı başardım. Ekosistemin içerisinde olmayan bir takım parçaları bir araya getirmeyi başardım. Bunlar olmasaydı şu anda yaptığımız şeyler mümkün olmazdı." yorumunu yaptı.

Eskişehir Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Entekno Firma Kurucusu Prof. Dr. Ender Suvacı da "Tek müşteriniz varsa ve o müşteri ürün almayı durdurursa zor durumda kalırsınız bizim de başımıza bu geldi. Siemens ürettiğimiz prototiplerden memnun ama dedi ki; 'biz bunu daha sonra pazara açarız'. Tabii zor günler başladı." diye konuştu.

Suvacı, ilk yatırımı Siemens'ten aldıklarını ancak perdenin arkasındaki diğer yatırımcılarının TÜBİTAK olduğunu söyledi.

Procenne Teknoloji A.Ş Kurucu ve CTO'su Mehmet Selçuk Yayan, Procenne olarak 2022 yılında 9 milyon dolar yatırım aldıklarını bildirdi.

Yayan, "Yeni yatırım turlarımız için görüşmelerimiz devam ediyor. Dolayısıyla geldiğimiz nokta bir nebze anlamında gideceğimiz yolun farkındayız teknoloji olarak da Faz-1'i tamamladık." dedi.

Küresel Uzay Sektörünün Geleceği panelinin oturum başkanlığını Türkiye Uzay Ajansı (TUA) Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Kıraç yaptı.

Oturuma TUA Yönetim Kurulu Üyesi ve Deltav Üst Yöneticisi (CEO) Doç Dr. Arif Karabeyoğlu, İTÜ Bilgisayar Bölümü Başkanı Prof. Dr. Burak Berk Üstündağ katıldı.

15 Mayıs 2024 Çarşamba