Para piyasalarındaki fiyatlamalar, bankanın ilk faiz indirimine son çeyrekte gidebileceği öngörülerini desteklerken, haziran ve temmuz aylarındaki toplantılarda Fed’in politika faizini sabit tutacağı tahmin ediliyor.

ABD Merkez Bankasının (Fed) enflasyonla mücadele kapsamında son 23 yılın zirvesine çıkardığı politika faizini yılın son çeyreğinde indirebileceği ihtimali öne çıkarken, Fed yetklililerinin temkinli açıklamaları ve makroekonomik verilerden alınan sinyaller belirsizliğin devam etmesine neden oluyor.

Dünya genelinde merkez bankalarının enflasyonla mücadelesi devam ederken, ABD ekonomisi yavaş yavaş soğuma sinyalleri verse de Fed’in yol haritasının henüz belirginleşmediği görülüyor.

Ülkede iş gücü piyasasının sıkı kaldığına yönelik veriler, Fed’in politika alanını daraltan başlıca etken olarak dikkati çekerken, ülke ekonomisinin “yumuşak iniş” yapabileceği ihtimali de faiz indirimi için aceleci olunmayacağı söylemlerini destekliyor.

Buna göre, ülkede işsizlik oranı yüzde 3,9 ile hala tarihi düşük seviyelere yakın seyrederken, nisanda yüzde 3,4 artan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Fed’in yüzde 2’lik hedefinin üzerinde bulunmayı sürdürüyor.

Öte yandan, ABD’de geçen hafta açıklanan verilere göre, Gayrisafi Yurt içi Hasıla (GSYH) yılın ilk çeyreğinde yüzde 1,3 arttı. Böylelikle 2022’nin ikinci çeyreğinden bu yana en düşük büyüme kaydedilirken, nisanda yayınlanan öncü GSYH’ye göre, ülke ekonomisinin yılın ilk çeyreğinde yüzde 1,6 büyüdüğü öngörülmüştü.

Ülkede kişisel tüketim harcamaları da nisanda aylık bazda yüzde 0,2 ile beklentilerin altında artış kaydetti.

Fed’in enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı gıda ve enerji kalemlerinin hesaplama dışı tutulduğu çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi de nisanda aylık bazda yüzde 0,2 ile beklentilerin altında ve yıllık bazda yüzde 2,8 ile öngörülere paralel artış kaydetti. Çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi martta aylık yüzde 0,3 ve yıllık yüzde 2,8 artmıştı.

Analistler, söz konusu verilerde yumuşama olmasına karşın Fed’in enflasyonla mücadele kapsamında attığı şahin adımların etkisinin hala istenilen düzeyde olmadığını belirtti.

İLK FAİZ İNDİRİMİ İÇİN YILIN SON ÇEYREĞİ ÖNE ÇIKIYOR

Enflasyonun istenilen hızda yavaşlamadığı ülkede, Fed yetkilileri tarafından zamanından önce politika faizini düşürmenin olası riskleri tartışılmaya devam ediliyor.

Bu durum, para piyasalarındaki fiyatlamalarda bankanın ilk faiz indirimine son çeyrekte gidebileceği öngörülerini desteklerken, haziran ve temmuz aylarındaki toplantılarda Fed'in politika faizini sabit tutacağı tahmin ediliyor.

Bununla birlikte eylül toplantısında politika faizinin indirilmesi ya da sabit bırakılması konusunda kararsızlık öne çıkarken, fiyatlamalar yüzde 60 ihtimalle politika faizinin düşürüleceği, yüzde 40 ihtimalle sabit bırakılacağının beklendiğini gösteriyor.

Öte yandan, bankanın kasım toplantısında yüzde 87 ihtimalle ilk faiz indirimine gideceği fiyatlanırken, aralıkta yüzde 57 ihtimalle kasımdaki olası indirimin ardından politika faizinin sabit bırakılacağı tahmin ediliyor.

Cuma günü açıklanacak istihdam raporu verilerinin söz konusu beklentiler üzerinde etkili olması beklenirken, özellikle tarım dışı istihdam verisinden alınacak sinyaller yakından takip ediliyor.

FED YETKİLİLERİ "TEMKİNLİ" DURUŞLARINI KORUYOR

Ülkede açıklanan makroekonomik veriler enflasyonist baskıların hala etkili olabileceğini işaret etmeyi sürdürürken, bu durum Fed yetkililerinin faiz indirimi konusunda temkinli duruşlarını korumalarında etkili oluyor.

Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari, enflasyonun kontrol altına alınmadan önce borçlanma maliyetlerini düşürmenin, ülke refahının temellerini riske atacağını kaydederek, faizlerin “uzun” bir süre sabit kalması gerektiğini söyledi. Kashkari, bir önceki açıklamasında da fiyat baskılarının yeniden artması durumunda daha fazla faiz artırımı ihtimalini göz ardı etmeyeceğini ifade etmişti.

Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic de enflasyonunun yüzde 2 hedefine düşürülmesi için daha fazla faiz artırımına gerek olacağını düşünmediğini aktardı. Görünümün enflasyonun çok yavaş düşeceği yönünde olduğunu belirten Bostic, Fed’in kısıtlayıcı bir duruş sergilemesi gerektiğini vurguladı.

New York Fed Başkanı John Williams ise enflasyonun bu yılın ikinci yarısında da düşmeye devam etmesini beklediğini belirterek, yüksek borçlanma maliyetlerinin ekonomiyi kısıtladığını ifade etti. Williams, enflasyonun hala çok yüksek olmasına rağmen Fed’in politikasının iyi konumlandığını ve arz ile talep arasındaki dengesizliklerin hafiflediğini kaydetti.

PİYASALAR SİNYAL BEKLİYOR

Makroekonomik verilerden alınan sinyaller, Fed yetkililerinin temkinli duruşunu koruması ve bankanın politikalarına ilişkin belirsizlikler, varlık fiyatlarının sınırlı bir bantta hareket etmesine neden oluyor.

Buna göre, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi bir süredir yüzde 4,35-4,70 bandında hareket ederken, dolar endeksi 15 Mayıs'tan bu yana 104,2-105,2 seviyeleri arasında seyrediyor.

Altının ons fiyatı ise 5 Nisan'dan bu yana 2 bin 280 ile 2 bin 430 dolar arasından alıcı buluyor.

Analistler, özellikle tarım dışı istihdam verisinden alınacak sinyallerin varlık fiyatlarının yönü üzerinde etkili olmasının beklendiğini ifade etti.

03 Haziran 2024 Pazartesi

Avrupalı şirketler, durgun ekonomik görünüm ortamında işten çıkarmalarda yılın ikinci yarısında da hız kesmedi.

Avrupa'da, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın ekonomiler üzerindeki etkilerinin sürmesinin yanı sıra zayıf ekonomik veriler, Almanya'daki yapısal sorunlar ve yüksek enflasyona karşı uygulanan sıkı para politikası nedeniyle tüketici talebinin zayıflamasına bağlı olarak, maliyetlerin düşürülmesi amacıyla işten çıkarma kararları alınıyor.

Salgın öncesine göre yüksek seyreden enflasyon hane halkının satın alma gücünü düşürürken, enflasyonu düşürmek için faizin artırılması da şirketlerin yatırım için kredi maliyetlerini yükseltti.

Ortaya çıkan ekonomik durgunluk, Avrupa'nın önde gelen şirketlerinin birçoğunun satış ve karında yaşadığı düşüş de şirketlerin istihdam kararlarına yansıyor.

Otomotiv, mühendislik, kimya, bankacılık, imalat, teknoloji ve petrol başta olmak üzere neredeyse tüm sektörlere yayılan işten çıkarmalar, bu yılın ikinci yarısı itibarıyla da hız kesmedi. Buna son olarak, Fransa merkezli havacılık ve uçak üretim şirketi Airbus’ın Savunma ve Uzay bölümünde 2026 ortasına kadar 2 bin 500'e kadar pozisyonu azaltma kararı eklendi.

Bu yılın temmuz başından itibaren işten çıkarma kararları alan büyük çaplı Avrupalı şirketler ve sektörlere göre dağılımı şu şekilde:

MÜHENDİSLİK, HAVACILIK VE SAVUNMA

İsveç merkezli batarya üreticisi Northvolt, geçen ay yaptığı açıklamada, Skelleftea bölgesindeki Northvolt Ett fabrikasındaki 1000 pozisyon dahil 1600 çalışanını işten çıkarmayı planladığını duyurdu. Şirketin açıklamasında, zorlu makroekonomik koşullar karşısında fabrikadaki üretim kapasitesinin artırılması için bazı maliyet düşürücü önlemlerin alınacağı belirtilerek, bu önlemlerin işten çıkarmalarla sonuçlanmasının beklendiği bildirildi.

Fransa merkezli havacılık ve uçak üretim şirketi Airbus bu hafta Savunma ve Uzay bölümünde 2026 ortasına kadar 2500'e kadar pozisyonu azaltma kararını açıkladı.

DEMİR YOLU, TELEKOM VE ÇİP

Alman demir yolu operatörü Deutsche Bahn, temmuzda, toplam istihdamının yaklaşık yüzde 9'una karşılık gelen 30 bin çalışanını işten çıkaracağını açıkladı.

İsveçli telekom operatörü Telia da bu yıl içinde yaklaşık 3 bin çalışanıyla yollarını ayıracağını bildirerek, istihdamını azaltma kararı alan diğer Avrupalı şirketler arasına katıldı.

Alman çip üreticisi Infineon ağustosta dünya çapında 1400 pozisyonu azaltacaklarını ve bu pozisyonları işçilik maliyetlerinin daha düşük olduğu ülkelere taşıyacaklarını duyurdu.

Polonya'nın en büyük yük taşıma şirketi PKP Cargo, temmuzda personelinin yüzde 30'unun işine son vermeyi planladığını açıkladı.

Finlandiya merkezli bilgi teknolojileri ve telekomünikasyon şirketi Nokia'nın da maliyetleri düşürme çabası kapsamında Avrupa'da 350 kişiyi işten çıkarmayı planladığı haberleri uluslararası medyada yer aldı. Şirketin ayrıca Çin'de de istihdamını 2 bin kişi azaltmayı planlıyor.

BANKACILIK

Norveç merkezli DNB bankası, eylülde yaptığı duyuruda 6 ay içinde tam zamanlı 500 çalışanının işine son vereceğini bildirdi.

İtalyan banka UniCredit, 17 Ekim'de işçi sendikasıyla 1000 kişinin gönüllü şekilde işten çıkarılması ve 500 yeni istihdam oluşturulması konusunda anlaşmaya vardığını açıkladı.

PERAKENDE VE TÜKETİM MALLARI

Ev aletleri üreticisi Dyson, temmuzda küresel yeniden yapılanma planı kapsamında İngiltere'de yaklaşık 1000 kişiyi işten çıkarma kararı aldı.

Tüketim ürünleri şirketi Unilever de temmuzda 2025 sonuna kadar Avrupa'daki tüm ofis pozisyonlarını üçte bir azaltmayı planladığını duyurdu.

ENERJİ, İLAÇ, MEDYA VE DİĞER SEKTÖRLER

Enerji şirketi Shell'in petrol ve doğal gaz arama alanındaki istihdamını yüzde 20 azaltmayı planladığına ilişkin haberler uluslararası medyaya yansıdı.

İlaç üreticisi Indivior, temmuzda 130 kişiyi işten çıkaracağını duyururken, Norveçli gübre üreticisi bu hafta yaptığı açıklamada Belçika'daki tesisinde planlanan üretim değişikliklerinin yaklaşık 115 çalışanın işten çıkarılmasıyla sonuçlanabileceğini açıkladı.

Finlandiyalı orman ürünleri grubu da geçen hafta Fibres Finland tesisinde yaklaşık 110 çalışanıyla yollarını ayırabileceğini bildirdi. Şirket ağustosta Almanya'daki fabrikasının kapanmasıyla 338 kişinin, biokompozit tesisinin kapatılmasıyla da Finlandiya ve Almanya'da 59 kişinin işten çıkarılacağını açıklamıştı.

İsviçreli medya şirketi Tamedia ağustosta iki matbaasını kapatacağını ve yaklaşık 300 çalışanının işine son vereceğini duyurdu.

İngiliz medya devi BBC bu hafta 155 kişinin işten çıkarılacağını açıkladı. Yılda 700 milyon sterlin tasarruf sağlama planı kapsamında pozisyonlarını azaltmaya karar veren BBC'nin, söz konusu işten çıkarmalarla maliyetini 24 milyon sterlin düşüreceği bildirildi. 

İngiliz Premier Lig kulübü Manchester United'ın da kulüp çapında bir işten çıkarma programının parçası olarak yaklaşık 250 kişiyi işten çıkarmayı planladığına yönelik haberler medyada yer aldı.

18 Ekim 2024 Cuma

Çin ekonomisi, yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,6 büyüdü.

Ulusal İstatistik Bürosu (UİB) verilerine göre, Çin'de Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH), Ocak-Eylül 2024 döneminde 94,97 trilyon yuana (13,34 trilyon dolar) ulaşırken üçüncü çeyrekte önceki çeyreğe göre yüzde 0,9, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 4,6 artış kaydetti.

İlk üç çeyrekteki büyüme yıllık 4,8'e ulaşırken hükümetin bu yıl için "yüzde 5 civarında" öngördüğü büyüme hedefinin yakalanıp yakalanamayacağına dair kuşkular arttı.

Çin ekonomisi ilk çeyrekte yıllık yüzde 5,3, ikinci çeyrekte yüzde 4,7 büyüme kaydetmişti.

Eylül ayı ekonomik verileri, üretim ve tüketimde ağustosa göre toparlanmaya işaret ederken, gayrimenkul yatırımlarındaki süregelen düşüşün ekonomik büyüme üzerindeki negatif etkisi devam etti.

ÜRETİM VE TÜKETİMDE TOPARLANMA

Yıllık cirosu 20 milyon yuanın (yaklaşık 2,74 milyon dolar) üzerindeki sanayi işletmelerinin üretim çıktılarının hesaplandığı sanayi üretimi, eylülde yıllık bazda yüzde 5,4 artarken, ağustostaki 4,5'lik atışın üzerine çıktı.

Tüketimin ölçüsü kabul edilen perakende satışlar ise eylülde yıllık yüzde 3,2 artarak ağustostaki yüzde 2,1'lik yükselişin üzerinde performans sergiledi.

Altyapı, taşınmazlar, makine ve donanım harcamalarını içeren sabit sermaye yatırımları, 9 ayda yıllık yüzde 3,4 artarak 8 aydaki artış oranını korudu.

GAYRİMENKUL YATIRIMLARINDAKİ DÜŞÜŞ SÜRÜYOR

Çin'de gayrimenkul sektörü ve konut piyasasında Kovid-19 salgını ile başlayan daralma, son 3 yıldır ülkede ekonomik büyümeyi olumsuz etkileyen faktörlerin de başında yer alıyor.

Gayrimenkul yatırımları ilk 9 ayda yüzde 10,1 azalarak son iki yıldaki düşüşünü sürdürdü.

Hükümetin, gayrimenkul sektöründe ve özel sektörde büyümeyi teşvik etmeye yönelik politikalarının henüz sonuç vermediği gözleniyor.

Öte yandan yatırımcı güvenin göstergesi olarak kabul edilen özel sektör yatırımları da Ocak-Eylül 2024 döneminde yüzde 0,2 azaldı.

İŞSİZLİK

Ağustosta yüzde 5,3 olan kentlerdeki genel işsizlik oranının eylülde yüzde 5,1'e gerilediği bildirildi.

Son üç yılda rekor seviyelere ulaştığı gözlenen genç işsizlik oranının detayları ise henüz açıklanmadı.

Çin hükümeti, martta yapılan Ulusal Halk Kongresinde bu yıl için "yüzde 5 civarında" büyüme belirlemişti.

EKONOMİ YÖNETİMİNDEN CANLANDIRMA ADIMLARI

Hükümet ve ekonomi yönetiminden sorumlu kurumlar yıllık büyüme hedefinin gerisinde seyreden büyümeyi canlandırmak üzere son haftalarda farklı politika adımlarını duyurmuştu.

Çin Merkez Bankası (PBoC), Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu (NDRC), Maliye Bakanlığı ve son olarak da Konut ve Kentsel-Kırsal Kalkınma Bakanlığı, düşüşteki gayrimenkul sektörünü canlandırmaya, yerel yönetimlerin borç problemlerini ve finansman sorunları çözmeye ve tüketici ile yatırımcı güvenini artırmaya yönelik aşamalı politika adımlarını açıklamıştı.

Çin'de piyasalar açıklanan bazı tedbirlere olumlu yanıt verirken bazı tedbirlerin ise piyasaların beklentilerini karşılamadığı gözleniyor.

18 Ekim 2024 Cuma