Şirketlere faizsiz ve vadesiz finansman sunan Borsa İstanbul’da 2020 yılında 8 yeni halka arz işlemiyle yaklaşık 1 milyar 124 milyon lira kaynak sağlandı. Halka arzlarda dikkat çeken başka bir husus ise bu işlemlerde 1 milyon 22 bin yatırımcının pay alması oldu.

Borsa İstanbul, 1.9 milyona ulaşan yerli yatırımcı sayısıyla da tüm yılları geride bırakmayı başardı. İşlem gören şirketlerin toplam piyasa değeri ise 1 trilyon 909 milyar lira oldu. Yine 2020 yılında 377 hisse değer kazanırken, 19 hisse değer kaybetti.

HABER: ŞEREF KILIÇLI

Şirketlerin faizsiz ve vadesiz finansa erişim konusunda önemli alternatifleri arasında yer alan Borsa İstanbul, 2020 yılında hem BIST 100 endeksiyle hem de yatırımcı sayısındaki artışla rekorlar kırdı. Yerli yatırımcı sayısı 2020 başından itibaren her ay ortalama 62 bin artarak 1.9 milyon kişiye ulaşırken, 25 yaş altı yatırımcıların sayısının aynı dönemde yaklaşık 4 katına çıkması da dikkat çekti. Borsa İstanbul’da geçtiğimiz yıl 8 yeni halka arz işlemiyle şirketlere yaklaşık 1 milyar 124 milyon lira kaynak sağlandı. Yeni halka arz işlemlerinde 1 milyon 22 bin yatırımcının pay alması da ilgiyi gözler önüne serdi.

HİSSELER REKOR KIRDI

Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin toplam piyasa değeri 1 trilyon 909 milyar lira oldu. Hisse senedi fiyat değişimlerine bakıldığında, yine 2020 yılında 377 hisse değer kazanırken, 19 hisse değer kaybetti. İşlem gören 9 hisse, yüzde 1000’in üzerinde değer kazancı yaşarken, 105 hisse yüzde 100, 42 hisse yüzde 200, 30 hisse yüzde 300, 15 hisse yüzde 400, 15 hisse yüzde 500, 6 hisse yüzde 600, 17 hisse ise yüzde 700 ve daha fazla yükseldi.

KATILIM KRİTERLERİ

Şirketler, Borsa İstanbul’da, Yıldız Pazar, Ana Pazar ve Alt Pazar kategorilerinde işlem görebiliyor. Başvurunun kabul edilmesi için niteliksel ve niceliksel kriterler var. Niteliksel kriterler arasında finansal durum, faaliyetler ve hukuki durumla ilgili şartlar var. Niceliksel kriterlere bakıldığında ise halka açık kısmın piyasa değeri; Yıldız Pazar’da asgari 200 milyon lira, Ana Pazar’da asgari 50 milyon lira, Alt Pazar’da asgari 20 milyon lira olmalı. Halka açıklık oranı; Yıldız Pazar’da yüzde 15, Ana Pazar’da yüzde 20, Alt Pazar’da yüzde 25 olmalı. Dönem kârı konusunda her üç pazarda da son iki yıla bakılıyor. Özsermaye / sermaye oranı kriterinde ise Yıldız Pazar ve Ana Pazar’da 1’den büyük, Alt Pazar’da 1.25’ten büyük olma şartı aranıyor.

İŞTE O ŞİRKETLER

Borsa İstanbul’da 2020 yılında halka arzı yapılan 8 şirketin listesi şu şekilde: ARD Bilişim, Bayrak EBT Taban, Fade Gıda, Dinamik Isı Makina Yalıtım, Esenboğa Elektrik, Kontrolmatik Teknoloji,
Kervan Gıda, Arzum Ev Aletleri.

VERGİ İNDİRİMİ DE BAŞLADI

2020 yılında, halka açılmayı ve kurumsallaşmayı teşvik etmek amacıyla önemli bir kanuni düzenleme yapıldı. Düzenlemeye göre, payları Borsa İstanbul Pay Piyasası’nda ilk defa işlem görmek üzere en az yüzde 20 oranında halka arz edilen kurumlara, kurumlar vergisi 2 puan indirimli uygulanacak. Bu uygulama, payların ilk defa halka arz edildiği hesap döneminden başlamak üzere beş hesap dönemine ait kurum kazançları için geçerli olacak.

HALKA ARZ SÜRECİ NASIL İŞLİYOR?

Şirketlerin halka arz sürecinde şu çalışmalar gerçekleştiriliyor:

* Bağımsız denetim raporu çalışmaları

* Aracı kuruluş seçiminin yapılması

* Genel kurul kararı ve esas sözleşme değişikliği

* Halka arz fiyatının belirlenmesi

* SPK ve Borsa’ya başvuru (Belgelerin ve izahnamenin hazırlanması)

FİRMALARA SAĞLADIĞI AVANTAJLAR

Halka arz şirketlere şu faydaları sağlıyor:

* Finansmana erişim: Şirketler kapasitelerini artırma, yenileme ve Ar-Ge yatırımları yapma, şirket satın alma, dış pazarlara açılma, markalaşma gibi iş planlarını hayata geçirmek için ihtiyaç duydukları kaynakları elde edebiliyorlar.

* Kurumsallaşma: Türkiye’de şirketlerin yaklaşık yüzde 95’ini aile şirketleri oluşturuyor. Yapılan araştırmalara göre, aile şirketlerinin ortalama yaşam süresi 25-27 yıl civarında. Aile şirketlerinin yüzde 30’u ikinci kuşağa, yüzde 3’ü de dördüncü kuşağa geçebiliyor. Halka arz suretiyle gerek şirket yönetim ve organizasyonunun gerekse şirket ortaklık yapısının kurumsallaşması da sağlanıyor.

* Likidite: Halka arz edilen payların organize bir pazarda, istenildiği anda, piyasa arz ve talebine göre oluşan fiyatlardan şeffaflık içerisinde alınıp satılmasının mümkün kılınması, paylara likidite kazandırıyor. Böylece şirketlerin mevcut ortakları ihtiyaç olması halinde kısa sürede nakde ulaşmada önemli bir imkan elde edebiliyor.

* Kredibilite: Şirketlerin paylarının halka arzı ve Borsa İstanbul’da işlem görmesi, şirketlerin bankacılık ve para piyasası nezdindeki kredibilitelerini de artırıyor. Daha kolay ve uygun maliyetlerle kredi bulma imkanı kazanmalarını sağlıyor.

* İkincil halka arz imkanı: Şirketler sadece birincil halka arz ile değil, payları Borsa İstanbul’da işlem görürken de yatırım ve diğer ihtiyaçları nedeniyle ortaya çıkan ek kaynak gereksinimlerini, mevcut ortaklarının rüçhan haklarını kısıtlamak suretiyle daha sonra da gerçekleştirebilecekleri bir ikincil halka arz ile karşılayarak yeniden finansman imkanı oluşturabiliyorlar.

* Tanıtım ve reklam: Payları Borsa İstanbul’da işlem gören şirketler hakkındaki çeşitli bilgiler, sermaye piyasalarının şeffaflık ve kamuyu aydınlatma işlevi çerçevesinde başta Kamuyu Aydınlatma Platformu olmak üzere çeşitli veri yayın kuruluşları, basın ve yayın kuruluşları ile diğer görsel yayın kuruluşları vasıtasıyla yurt içi ve yurt dışı yatırımcılara sürekli olarak ulaştırılıyor. Söz konusu bilgi dağıtımı, şirketlerin hem yurt içinde hem de yurt dışında tanınmalarını da sağlıyor.

* Globalleşme: Paylarının halka arzı ve Borsa İstanbul’da işlem görmeye başlaması ile birlikte şirketler, yabancı ülkelerde de kolayca sermaye piyasası aracı ihraç edebilir ve yabancı bir ülke de sermaye piyasası araçlarını kote ettirerek işlem görmesini sağlayabiliyorlar. Böylece yurt dışı piyasalara da ulaşabiliyorlar.

HALKA ARZIN ORTALAMA MALİYETİ NE KADAR?

Halka arzın maliyeti, toplam halka arz gelirinin ortalama yüzde 5’i seviyesinde. Halka açılmanın şirketlere maliyetinin başlıca unsurlarını 5 başlık altında toplamak mümkün.

* Aracı kuruluşa ödenen ücretler: İhraçcı kuruluş, halka arz tutarının büyüklüğüne, verilen aracılık hizmetinin türüne göre değişen oranlarda, halka arzın toplam tutarı üzerinden halka arza liderlik eden aracı kurum ile varsa diğer konsorsiyum üyesi aracı kurumlara aracılık komisyonu ödüyor. Söz konusu ücretler ihraççı kuruluş ile aracı kurum arasında yapılan aracılık sözleşmesi ile tespit ediliyor.

* Sermaye Piyasası Kurulu’na ödenen ücretler: Ortaklıklar ya da halka arz edenler, satışı yapılacak payların, nominal değerinden aşağı olmamak üzere, ihraç değerinin binde ikisi tutarında ücreti izahnamenin Kurulca onaylanarak ortaklığa veya halka arz edene teslimi öncesinde Kurul adına açılan hesaba yatırıyor. Ancak payların ilk halka arzında, payların halka arz fiyatı ile nominal değeri arasındaki farka ilişkin kısmı için hesaplanan Kurul ücreti binde bir olarak uygulanıyor. Yine payların ilk halka arzında, ayrıca ortaklığın satışı yapılmayacak paylarının nominal değeri üzerinden binde iki tutarında Kurul ücreti alınıyor.

* Borsa İstanbul’a ödenen ücretler: Payların ilk kotasyonunda Borsa İstanbul tarafından herhangi bir ücret alınmıyor. Borsa İstanbul’da işlem görmek üzere yapılacak başvurularda alınacak ücretlerin ise hesaplanacak ilk kotta kalma ücretinden mahsup edilmesi imkanı sağlanmış.

* Merkezi Kayıt Kuruluşu’na ödenen ücretler: Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş., halka açılan şirketlerden çıkarılmış / ödenmiş sermayenin binde biri (Yüzde 0.1, 2 bin TL’den az, 50 bin TL’den çok olmamak şartıyla) tutarında üyelik giriş aidatı alıyor.

* Diğer maliyet unsurları: İhraççı şirketin halka arz işlemleri sırasında yukarıda belirtilen ücretlere ek olarak, bağımsız denetim kuruluşuna bağımsız denetim raporları için ödenen ücretler ile yurt içi / yurt dışı tanıtım masrafları söz konusu olabiliyor.

04 Ocak 2021 Pazartesi

Etiketler : Gündem

Bakan Bolat, regülasyon görevlerinin yanı sıra denetimleri de ihmal etmeden yaptıklarını belirterek "Bakanlığımız iç ticaret birimlerince bu yılın ilk 8 ayında 127 bin gerçek ve tüzel kişiye 1 milyar 218 milyon lira idari para ceza kesilmiştir" dedi.

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde düzenlenen Balkan Rekabet Platformunun kuruluş toplantısında yaptığı konuşmada, toplantının, Balkan ülkeleri ile ortak platformda rekabet hukuku çalışmalarının koordinasyonunu sağlamayı ve tecrübe ile bilgi birikimini paylaşmayı amaçladığını kaydetti.

Yılbaşında Türk Devletler Teşkilatı üyesi ülkelerin rekabet otoriteleri arasında bir koordinasyon toplantısı yapıldığını ve bir teşkilat kurulduğunu anımsatan Bolat, rekabet hukukunun önemine işaret etti.

Bolat, rekabet hukukunun, mal ve hizmet piyasalarında rekabetin korunması amacına yönelik oluşturulan kurallar üzerine inşa edilmiş bir hukuk dalı olduğunu ifade ederek, rekabet kurallarının ticarete ve ekonomiye sağladığı katkıları anlattı.

Son yüzyılda teknolojik alanda yaşanan gelişmeler neticesinde dünya ülkelerinin birbirleriyle çok yakın iktisadi ve ticari ilişkilere girdiğini dile getiren Bolat, son yıllarda artan korumacılık hareketlerine ve bazı ülkelerde yükselen milliyetçilik dalgasına rağmen küresel düzeyde iktisadi ve ticari entegrasyonun devam ettiğini vurguladı.

Bolat, bu süreçte küresel düzeyde artan ticaret hacmine, yüksek seviyelere ulaşan portföy yatırımlarına ve artan göç hareketlerine ilave olarak doğrudan yatırımlardaki artış ve özellikle üretimin ülkeler arasındaki yatay entegrasyonunun çok önemli gelişmeleri de beraberinde getirdiğini anlattı.

İktisadi küreselleşmenin gelişiminin rekabet mekanizması ve hukuku bakımından küresel regülasyonlar ile standartları önemli ve zorunlu hale getirdiğini ifade eden Bolat, rekabet mekanizmasının daha verimli bir ekonomik ortamın oluşmasını ve bu şekilde toplumsal refah ve kalkınmanın da artmasını sağladığını kaydetti.

"ADİL REKABET İÇİN GÖREVİMİZİ TİTİZLİKLE YAPIYORUZ"

Ömer Bolat, Kovid-19, Rusya-Ukrayna Savaşı, Kızıldeniz'deki gemi saldırıları ve iklim değişikliği başta olmak üzere jeopolitik gerilimlerin ve bölgesel çatışmaların yol açtığı fiyat artışlarından ve lojistik ağlarda yaşanan sorunlardan bahsetti.

Söz konusu olumsuz gelişmelerin rekabet kurallarını ihlal eden ve piyasa yapısını bozucu faaliyetleri doğuran bir ortam yarattığını vurgulayan Bolat, bunlara ek olarak ekonomide gözlenen durgunluğun ve yüksek enflasyon dalgasının bütün dünyada fiyatlama davranışlarını bozduğunu ve piyasa mekanizmasının işleyişinde büyük aksamalara yol açtığını söyledi.

Uluslararası ticaret alanında rekabeti sınırlayan ve yerli sanayilere zarar veren haksız ticari uygulamaların arttığını belirten Bolat, sözlerini şöyle sürdürdü: "Rekabet kurallarını ihlal eden ve adil piyasa yapısı faaliyetleri doğuran bu ortam rekabet hukukunun ve mekanizmasının işlerliğine yönelik regülasyonların ve düzenlemelerin önemini de açıkça ortaya koymuştur. Bu durum, aynı zamanda ilgili kamu kurumları ile rekabet otoritelerinin son yıllarda önem, etki ve iş yüklerini büyük ölçüde artırmıştır. Ülkemizde gerek Ticaret Bakanlığımız gerekse bağımsız bir kurul olan Rekabet Kurumu, adil rekabet ve adil piyasa oluşumu için yetkili ve sorumlu kuruluşlardır ve görevlerini titizlikle yapmaktadırlar. Ticaret Bakanlığı olarak, bu süreçte adil ve etkin işleyen bir piyasa mekanizmasının tesisi için hem düzenlemeler hem de denetim anlamında yoğun çabalar göstermekteyiz."

REKABET KURUMUNDAN 8 AYDA 4,8 MİLYAR LİRA CEZA

Ticaret Bakanı Bolat, rekabeti sınırlayıcı ve piyasa yapısını bozucu faaliyetleri engellemek için çok önemli mevzuat değişiklikleri gerçekleştirdiklerini belirterek, bu çerçevede motorlu kara taşıtları ve meyve-sebze ticareti ile lisanslı depoculuk ve emlak ilan sektörüne yönelik hayata geçirilen düzenlemelere değindi.

Bu alanda yaptıkları diğer yeniliklere ilişkin bilgiler veren Bolat, fahiş fiyat ve stokçuluğun cezasının artırıldığını bildirdi. Bolat, şu değerlendirmelerde bulundu: "Regülasyon düzenleme görevimiz kapsamında yaptığımız mevzuat değişikliklerinin yanında denetim görevimizi de ihmal etmeden yapıyoruz. Bu kapsamda Ticaret Bakanlığımız iç ticaret birimlerince 2023 yılında 55 bin 772 gerçek ve tüzel kişiye 1,5 milyar lira idari para cezası kesilmiştir. Bu yılın ilk 8 ayında ise 127 bin gerçek ve tüzel kişiye 1 milyar 218 milyon lira idari para ceza kesilmiştir. Rekabet Kurumumuz da rekabeti sınırlayıcı ve piyasa yapısını bozucu faaliyetlere karşı yoğun denetimlerde bulunmaktadır. Rekabet Kurumunun gerek kartel oluşumu gerekse rekabet bozucu eylemlere ve hakim durumu kötüye kullanma çabalarına karşı önleyici yetkileri vardır. Kurumun sektörlere yönelik denetimleri sonucunda 2023'te 166 firmaya toplam 2,7 milyar lira, bu yılın ilk 8 ayında ise 142 firmaya 4 milyar 840 milyon lira idari para cezası kesmiş bulunmaktadır."

"BU PLATFORMLA HERKESE FAYDA SAĞLAYACAK ADİL PAZARLAR OLUŞTURMAYI HEDEFLEMEKTEYİZ"

Ömer Bolat, artan dijitalleşme ve yapay zeka teknolojisindeki gelişmelerin rekabet hukuku alanında ortak standartların geliştirilmesini çok daha önemli hale getirdiğini vurguladı.

Küresel düzeyde rekabet konusunda yürütülecek iş birliklerinin önemine işaret eden Bolat, bu iş birliklerinin karşılıklı anlayış ve dayanışmanın gelişmesini, ortak bir akılla uyuşmazlıkların çözülmesini ve kriz dönemlerinden en az zararla geçilmesini sağlamaya yönelik olması gerektiğini söyledi.

Balkan coğrafyasının stratejik ve coğrafi önemine dikkati çeken Bolat, şöyle devam etti: "Bu coğrafya günümüzde de dünyanın üretim üssü konumunda olan Asya ile en büyük küresel pazarlar durumunda olan Batı dünyası arasında hem siyasi hem de ticaret yolları ve lojistik kanalları bakımından adeta bir köprü vazifesi görmektedir. Balkan coğrafyasının bu önemli jeostratejik konumu birçok alanda olduğu gibi rekabet düzenlemeleri ve hukuki alanında da bölge arasındaki işbirliğinin çok önemli hale getirmektedir. Bu çerçevede bölge ülkelerinin birbirleriyle olan ticaret ilişkilerinde rekabet hukuku ve kuralları konusunda belirli standartların oluşması, bölge dışındaki aktörler ile bu alandaki ilişkilerin daha sağlam zeminde yürütülmesine büyük katkılar sağlayacaktır. Bu anlayışla 9 Balkan ülkesi arasında tesis edilen Balkan Rekabet Platformu ile hem bölgesel hem de küresel ekonomi ve rekabet politikalarının gelişimine katkıda bulunmayı ve herkese fayda sağlayacak açık ve adil pazarlar oluşturmayı hedeflemekteyiz."

"REKABETTE KARŞILAŞILAN SORUNLARIN ÇÖZÜLMESİNİ AMAÇLIYORUZ"

Ticaret Bakanı Bolat, bu işbirliği mekanizmasıyla rekabet hukuku ve politikalarına dair farkındalığın artırılmasını, Balkan bölgesinde güçlü bir rekabet kültürünün yaygınlaştırılmasını ve sahip olunan tecrübelerin karşılıklı paylaşılmasıyla rekabette karşılaşılan sorunların çözülmesini amaçladıklarını dile getirdi.

Geleneksel alanların dışında halihazırda önemi gittikçe artan yeşil ekonomi, sürdürülebilirlik ve dijitalleşme gibi alanlardaki faaliyetlerin de rekabet hukuku ve kurallarına uyumlu hale getirilmesi için çalışmaların yürütüleceğini belirten Bolat, şunları kaydetti: "Ayrıca, rekabet alanında akademik ve bilimsel çalışmaların artırılmasını ve bu alandaki entelektüel seviyenin bölgemizde de artırılmasına yönelik çalışmaların teşvik edilmesini arzuluyoruz. Adil bir rekabet mekanizmasının olmadığı bir yerde piyasa mekanizması asla sağlıklı işlemez. Piyasa mekanizmasının sağlıklı işlemediği bir yerde ise ne sürdürülebilir büyüme teşhis edilebilir ne de toplumsal barış ve refah artışı sağlanabilir. Bütün bu nedenlerle bugün bir araya gelmemize vesile olan bu Balkan Rekabet Platformu çok kıymetlidir. Rekabet ortamının korunması için yürüttüğümüz bu çalışmaların sadece bugünün değil, geleceğin de adil ve rekabetçi bir piyasa düzenine sahip olmasını sağlayacağına inanıyorum."

Bolat, adil ve sağlıklı bir piyasa mekanizmasının oluşmasını sağlayacak rekabet hukuku düzenlemelerini ve gerekli regülasyonlar ile denetimleri yapmaya kararlılıkla devam edeceklerini sözlerine ekledi.

30 Eylül 2024 Pazartesi

Borsa haftaya düşüşle başladı.

Açılışta BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 29,79 puan ve yüzde 0,30 azalışla 9.747,67 puana geriledi.

Bankacılık endeksi yüzde 0,43 ve holding endeksi yüzde 0,37 değer kaybetti. Sektör endekslerinden en çok kazandıran yüzde 1,07 ile spor, en çok kaybettiren yüzde 0,68 ile iletişim oldu.

Cuma günü, satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,53 değer kaybederek 9.777,46 puandan tamamladı.

Küresel piyasalar, başta ABD'deki istihdam raporu olmak üzere yoğun makroekonomik veri takviminin takip edileceği haftaya temkinli başladı.

Dünya genelinde enflasyonla mücadelenin resesyonla sonuçlanıp sonuçlanmayacağına ilişkin soru işaretleri ve Orta Doğu'daki çatışmaların ortaya koyduğu endişeler varlığını korusa da son dönemde açıklanan makroekonomik veriler piyasalarda endişelerin sınırlı kalmasına yardımcı oluyor.

Analistler, bugün yurt içinde Hizmet Üretici Fiyat Endeksi (H-ÜFE) ve aylık para ve banka istatistikleri, yurt dışında ise Almanya'da enflasyon ve ABD'de Dallas Fed imalat sanayi endeksinin yanı sıra ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ın ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde'ın yapacağı konuşmaların takip edileceğini belirterek, BIST 100 endeksinde 9.700 ve 9.600 puanın destek, 10.050 ve 10.200 seviyelerinin direnç konumunda olduğunu kaydetti.

30 Eylül 2024 Pazartesi

Etiketler : #Borsaİstanbul #BIST100