Kahramanmaraş ve Hatay merkezli depremler, bölgedeki imalat sanayisi iş yerlerinin vasıflı iş gücü kapasitesinde önemli kayıplara yol açtı.

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığınca hazırlanan "2023 Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu"ndan yaptığı derlemeye göre, 2022'de toplam 254,2 milyar dolar olan ülke ihracatının yüzde 8,6'sına karşılık gelen 21,9 milyar dolarlık kısmı deprem bölgesindeki illerden sağlandı.

2021'de bölge illerindeki imalat sanayisinin ülkenin gayri safi yurt içi hasılası (GSYH) içindeki payı yüzde 11,5 olarak hesaplanırken, Adana'da kimya, tekstil ve gıda, Gaziantep'te kimya, gıda ve yaş meyve, tekstil, makine ve mobilya, Hatay ve Osmaniye'de demir-çelik ve yaş meyve, Kahramanmaraş'ta tekstil-giyim bölgede 300 milyon doların üzerinde ihracatı olan sektörler olarak öne çıktı.

Deprem bölgesinde 314'ü büyük, 779'u orta, 3 bin 769'u küçük ve 42 bin 719'u mikro ölçekli olmak üzere 47 bin 581 imalat sanayisi firması yer alırken, afet öncesi bölgede 38 organize sanayi bölgesinin (OSB) hizmet verdiği ve buralarda faaliyet gösteren 4 bin 997 firmanın yaklaşık 550 bin kişiye istihdam sağladığı tespiti yapıldı.

Bölgedeki OSB'lerdeki istihdam, ülke genelindeki tüm OSB'lerdeki istihdamın yaklaşık yüzde 22'sine karşılık gelirken, 116 küçük sanayi sitesinde de (KSS) 31 bin 127 iş yerinin yer aldığı belirlendi.

İlk değerlendirmelere göre deprem, bölgedeki planlı sanayi alanlarında (OSB ve KSS) önemli bir hasara yol açmadı. Ancak enerji ve ulaştırma-haberleşme altyapısında oluşan hasar veya iş gücü eksikliği nedeniyle bazı tesislerde üretimin bir süre aksayabileceği öngörülüyor.

Depremin imalat sanayisi iş yerleri üzerindeki en önemli ve telafisi güç olan etkisi, vasıflı iş gücünde ortaya çıkan kayıp oldu. Bazı tesislerde kilit personel kaybı ve personel koşullarından kaynaklanan zorluklar nedeniyle operasyonlarda kesintilerin olması bekleniyor.

İhracata yönelik üretim yapan bazı kuruluşlarla bu kuruşlara ara malı üreten tesislerin deprem hasarları nedeniyle üretimdeki ve teslimattaki aksamalar sonucunda ihracatın olumsuz yönde etkileneceği tahmin ediliyor. Üretime ara verilmesi nedeniyle bazı ürünlerde oluşacak talep açığı ithalatla karşılanabilir.

8 BİN 599 FİRMAYLA GÖRÜŞÜLDÜ

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca gerçekleştirilen anket ve saha çalışmasında 11 ilde 2 bin 398'i ile yüz yüze, 6 bin 201'i ile telefon yoluyla olmak üzere toplam 8 bin 599 firmayla görüşüldü.

Bakanlığın yaptığı bu çalışmaya göre, 8 bin 599 firma için imalat sanayisinde toplam hasarın 81 milyar 155 milyon lira olması bekleniyor. Bu hasarın 31 milyar 117 milyon lirasını bina, 24 milyar 852 milyon lirasını makine ve 15 milyar 126 milyon lirasını ise stok hasarı oluşturdu.

Deprem sonrası yapılan ilk tespitlere göre sanayi tesislerinde bina ve makine-teçhizat bağlamında ciddi bir problem bulunmazken esas sorunun insan kaynağında yaşanması bekleniyor. Firmaların, bu konuda sorunlar yaşayacağı ve bu durumun da üretim süreçlerini etkileyeceği değerlendiriliyor. Bu sebeple iş gücü kaybına ve ihtiyacına yönelik kapsamlı çalışma yapılması gerekiyor.

Bina, makine-teçhizat ve insan kaynağında oluşan zarar tespit çalışmaları devam ederken ortaya çıkacak maliyete göre gerekli düzenlemeler yapılacak.

İMALAT SANAYİSİ İÇİN ÖNERİLER

Öte yandan raporda kısa vadede, hasar tespitlerinin ve kontrollerin en kısa zamanda yapılması ve kullanılır durumdaki sanayi tesislerinde ivedilikle üretime geçilmesi adına şu önerilerde bulunuldu:

- Bölgede faaliyet gösteren firmaların üretime geçişlerini hızlandırmak amacıyla yıllık amortisman ihtiyacını karşılayacak düzeyde destek verilmesi

- İhracat pazarlarının kaybedilmemesi için, özellikle hazır giyim sanayisinde hasara uğrayan firmalara ait ihracat bağlantılarının başka firmalara kaydırılması ve fason üretim yaptırılması

- Depremden hasar gören araçları kapsamak üzere, ticari araç ve tarım traktörü satın alımlarında kredi ve vergi kolaylıkları getirilmesi

- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca OSB ve KSS'lere kullandırılan kredi oranlarının sektör ve bölge düzeyinde iyileştirilmesi

- OSB ve KSS kredilerinde itfa planına göre geri ödemelerine başlamış veya başlayacak olan OSB ve KSS'lerin hasar durumlarına göre itfa ertelemelerinin yapılması

- OSB ve KSS hak edişlerinde bölgeye öncelik tanınması

- Üretim faaliyetleri deprem yüzünden kesintiye uğrayan küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ) kapsamındaki işletmelerden yatırım ve/veya işletme kredisi kullananlar için 1 yıl borç ertelemesi uygulamasına gidilmesi ve yatırım kredilerinde uygulanan ödemesiz dönemin 1 yıl uzatılması

- KOBİ tanımına uyan sınai tesislerinde bina, makine, teçhizat onarımı ve yeni makine alımı için kredi destek limitlerinin artırılması, bölgeye öncelik tanınması

- Depremde hasar gören teçhizatlarını yenileyecek işletmelerde makina ve teçhizat alımları için bir kereye mahsus olmak üzere katma değer vergisi (KDV) ve gümrük vergisi istisnası sağlanması."

Raporda, orta vadede, deprem tahribatı nedeniyle trafik kayıtları silinen motorlu taşıt aracının sahibi kişi ve kuruluşla bunların hayattaki mirasçıları için yeniden motorlu taşıt aracı temininde, yerli ürün olmak ve belirli bir süre içinde devir ya da satışı yapılması önerildi.

Kendi ilinde kayıt ve tescili yapılmak şartıyla, ticari araç satın alacak şoför esnafı için Halk Bankası, tarım traktörü satın alacak çiftçiler için Ziraat Bankasından kolay ve düşük maliyette kredi sağlanması ve deprem bölgesinde motorlu taşıt aracı veya tarım traktörü satın almak üzere kullanılacak tüketici kredilerinde vergi kolaylıklarının sağlanması tavsiye edilen raporda, mevcut ve yeni inşa edilecek OSB ve KSS'lerde faaliyet gösteren işletmelerde deprem sigortası uygulamasının en kısa zamanda hayata geçirilebilmesi için düzenlemelerin yapılması önerisinde de bulunuldu.

Sanayi tesislerinin, uzun vadede, deprem bölgesi olan Marmara Bölgesi'nden diğer bölgelere taşınması, bu şekilde hem oluşması muhtemel deprem zararının hem de plansız şehirleşmeden kaynaklanan diğer ekonomik ve çevresel problemlerin azaltılması önerilen raporda, deprem bölgesindeki illerin ve ilçelerin hasarlarının gözden geçirilerek mevcut teşviklerin revize edilmesi ve sanayi tesislerinin, çelik konstrüksiyon olmak üzere, depreme daha dayanıklı yapılar şeklinde inşasının sağlanması gerektiğine işaret edildi.

19 Mart 2023 Pazar

20 Mayıs 2024 Tarihli ve 32551 Sayılı Resmî Gazete

YÜRÜTME VE İDARE BÖLÜMÜ

YÖNETMELİKLER

–– Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Karaelmas Siber Güvenlik Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetmeliği

–– Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Kariyer Planlama Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetmeliği

–– Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Maden Makinaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetmeliği

–– Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Medeniyet Araştırmaları ve Değerler Eğitimi Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetmeliği

–– Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Obezite ve Diyabet Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetmeliği

–– Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Okul Öncesi Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetmeliği

–– Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Özel Eğitim Hizmetleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetmeliği

–– Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Psikolojik Danışma ve Rehberlik Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetmeliği

–– Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Roman Kültürü Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetmeliği

–– Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Sakine-Şevki Yurtbay Gıda Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetmeliği

TEBLİĞLER

–– 2024 Yılı Nisan Ayına Ait Dahilde İşleme İzin Belgelerinin (D1) Listesi

–– 2024 Yılı Nisan Ayına Ait Yurt İçi Satış ve Teslim Belgelerinin (D3) Listesi

–– 2024 Yılı Nisan Ayına Ait Hariçte İşleme İzin Belgelerinin (H1) Listesi

–– 2024 Yılı Nisan Ayına Ait Firma Talebine İstinaden İptal Edilen Dahilde İşleme İzin Belgeleri Listesi

–– 2024 Yılı Nisan Ayına Ait Resen İptal Edilen Dahilde İşleme İzin Belgeleri Listesi

YARGI BÖLÜMÜ

ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI

–– Anayasa Mahkemesinin 1/2/2024 Tarihli ve E: 2023/177, K: 2024/30 Sayılı Kararı

–– Anayasa Mahkemesinin 1/2/2024 Tarihli ve E: 2023/95, K: 2024/34 Sayılı Kararı

–– Anayasa Mahkemesinin 21/12/2023 Tarihli ve 2019/8609 Başvuru Numaralı Kararı

–– Anayasa Mahkemesinin 21/12/2023 Tarihli ve 2020/21347 Başvuru Numaralı Kararı

–– Anayasa Mahkemesinin 1/11/2023 Tarihli ve 2017/33865 Başvuru Numaralı Kararı

–– Anayasa Mahkemesinin 14/12/2023 Tarihli ve 2019/1693 Başvuru Numaralı Kararı

–– Anayasa Mahkemesinin 14/12/2023 Tarihli ve 2020/35096 Başvuru Numaralı Kararı

–– Anayasa Mahkemesinin 14/12/2023 Tarihli ve 2021/18914 Başvuru Numaralı Kararı

–– Anayasa Mahkemesinin 14/12/2023 Tarihli ve 2021/44260 Başvuru Numaralı Kararı

–– Anayasa Mahkemesinin 19/12/2023 Tarihli ve 2018/11198 Başvuru Numaralı Kararı

–– Anayasa Mahkemesinin 19/12/2023 Tarihli ve 2019/5202 Başvuru Numaralı Kararı

–– Anayasa Mahkemesinin 19/12/2023 Tarihli ve 2021/28076 Başvuru Numaralı Kararı

–– Anayasa Mahkemesinin 20/12/2023 Tarihli ve 2021/24447 Başvuru Numaralı Kararı

–– Anayasa Mahkemesinin 10/1/2024 Tarihli ve 2020/38027 Başvuru Numaralı Kararı

–– Anayasa Mahkemesinin 10/1/2024 Tarihli ve 2021/13103 Başvuru Numaralı Kararı

–– Anayasa Mahkemesinin 25/1/2024 Tarihli ve 2020/12032 Başvuru Numaralı Kararı

–– Anayasa Mahkemesinin 14/2/2024 Tarihli ve 2021/26780 Başvuru Numaralı Kararı

–– Anayasa Mahkemesinin 14/2/2024 Tarihli ve 2021/62060 Başvuru Numaralı Kararı

İLÂN BÖLÜMÜ

a - Yargı İlânları

b - Artırma, Eksiltme ve İhale İlânları

c - Çeşitli İlânlar

– T.C. Merkez Bankasınca Belirlenen Devlet İç Borçlanma Senetlerinin Günlük Değerleri

20 Mayıs 2024 Pazartesi

20 Mayıs 2024 günü Türkiye ve dünyadaki ekonomi, finans, diplomasi, kültür ve sanat programını takip edin…

- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi'nde 26. Dönem Adli Yargı ve 16. Dönem İdari Yargı Kura Töreni'ne katılacak, ardından Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Kabine Toplantısı'na başkanlık edecek. (Ankara/14.00/15.30)

1- TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev tarafından kabul edilecek, Kazakistan Meclisi Başkanı Yerlan Koşanov ve Kazakistan Senatosu Başkanı Maulen Aşimbayev ile ayrı ayrı görüşecek. (Astana)

2- CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Atakum Belediyesine ziyarette bulunacak, partisinin Merkez Yönetim Kurulu Toplantısı'na başkanlık edecek. (Samsun/10.00/11.00)

YASAMA YÜRÜTME SİYASET

1- Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Adli Yargı Hakim ve Cumhuriyet Savcıları ile İdari Yargı Hakimleri Kura Töreni'ne katılacak. (Ankara/14.00)

2- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, Yenilikçi Güçlendirme ve Enerji Verimliliği Mühendislik Yaklaşımları seminerine iştirak edecek. (Ankara/09.00)

EKONOMİ FİNANS

1- Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Karayolları Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulan Karayolları 100. Yıl Kütüphanesi'nin Açılış Töreni'ne katılacak. (Ankara/10.00)

2- Türkiye İstatistik Kurumu, nisan ayı yurt dışı üretici fiyat endeksini açıklayacak. (Ankara/10.00)

3- Hazine ve Maliye Bakanlığı, 4 yıl (1456 gün) vadeli, 3 ayda bir kupon ödemeli, TLREF'e endeksli devlet tahvilinin ilk ihracını yapacak. (Ankara)

DÜNYA DİPLOMASİ

1- Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Pakistan Dışişleri Bakanı Muhammed İshak Dar ile ortak basın toplantısı düzenleyecek. (İslamabad)

2- İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ve bazı yetkililerin helikopter kazası geçirmesiyle ilgili gelişmeler takip ediliyor. (Tahran)

3- İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki saldırılarını karadan Refah kentine genişletmesi ve bölgedeki insani krizin yansımaları izleniyor. (Gazze/Kudüs)

GÜNCEL

1- Yükseköğretim Kurulu Başkanı Erol Özvar, Düzce Üniversitesi Arıcılık Araştırma Geliştirme ve Uygulama Merkezi'nde Dünya Arı Günü etkinliklerine, Konuralp Yerleşkesi'nde Süs ve Tıbbi Bitkiler Botanik Bahçesi ile X-R Laboratuvarı açılışına katılacak. (Düzce/10.30/12.30/13.00)

20 Mayıs 2024 Pazartesi