YTÜ tarafından TÜBİTAK desteğiyle yürütülen, Antarktika'dan ilk kez izole edilen yeni bakteri türlerinin kullanılacağı projeyle, Türkiye ekonomisine ve enerji tasarrufu sağlayan yüksek katma değerli biyoteknolojik bir ürün kazandırılması amaçlanıyor.

TÜBİTAK'ın "KUTUP-1001" isimli çağrısı kapsamında desteklemeye karar verdiği projeler arasında "Horseshoe Adası'ndan İzole Edilen Yeni Bakteri Türlerinden Soğuk-Aktif Lipaz Enzimi Üretimi, Karakterizasyonu ve Heterolog Ekspresyonu" çalışması da yer alıyor.

YTÜ yürütücülüğündeki projede Bursa Uludağ Üniversitesinden araştırmacılar da yer alıyor. Mikrobiyolojik analizler, genomik, gen klonlama, kromatografik saflaştırma konularında çok sayıda çalışmaları olan proje ekibi, disiplinler arası özellik taşıyan projede mikrobiyoloji, moleküler biyoloji ve kimya uzmanlarının işbirliğiyle genomik ve rekombinant DNA teknolojisi gibi yöntemler kullanacak.

Projede, ekip tarafından Antarktika'dan ilk kez izole edilmiş olan yeni bakteri türleri, soğuk-aktif lipaz üretimi için çalışılacak. Elde edilmesi planlanan soğuk-aktif lipazın patent ve/veya ticari bir ürüne dönüşme potansiyelinin yüksek olduğu değerlendiriliyor.

Proje sonunda elde edilecek soğuk-aktif lipazın ticari bir ürüne dönüştürülmesine yönelik sanayi işbirlikli TÜBİTAK TEYDEB projesi hazırlanması planlanıyor.

Sonuç olarak, projeyle elde edilmesi hedeflenen "soğuk-aktif lipaz" enziminin uzun vadede Türkiye ekonomisi için katma değeri yüksek biyoteknolojik bir ürüne dönüşebileceği öngörülüyor.

ENERJİ TASARRUFU SAĞLAYACAK

YTÜ Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hilal Ay, "psikrofil" ve "psikrotolerant" mikroorganizmalar tarafından üretilen soğuk-aktif enzimlerin endüstriyel ve biyoteknolojik uygulamalar için büyük önem taşıdığını söyledi.

Bu tür enzimlerin düşük sıcaklıklarda daha yüksek aktiviteye sahip olmaları nedeniyle endüstriyel süreçlerde çok iyi performans gösterdiğini belirten Ay, şöyle devam etti: "Söz konusu enzimler deterjan, gıda, tarım, ilaç ve çevre gibi çeşitli sektörler için büyük bir ticari potansiyele sahip. Soğuk-aktif enzimlerle gıda işleme, kimyasal sentezi, biyoyakıt üretimi ve deterjan üretimine yüksek katkı sağlanabilecek. Bu sayede mesela deterjan kullanırken sıcak su elde etmeye gerek kalmayacak. Bunu Türkiye geneline vurduğumuzda ise başta hem temiz enerji olması hem de tasarruf sağlaması nedeniyle dünya, ekonomik anlamda da ülkemiz kazançlı çıkacak."

Ay, dünya enzim piyasasının 3'te 1'ini oluşturan lipazların büyük ölçekli üretimi için kullanılabilecek en uygun kaynakların, mikroorganizmalar olduğunun altını çizdi.

Bu projede ilgili lipazı kodlayan genin heterolog, yani başka bir mikroorganizma üzerinden daha kolay elde edilmesinin amaçlandığını da dile getiren Ay, "Bu projeyle Horseshoe Adası'ndan izole ettiğimiz ve birçoğu aktinobakteri olan yeni bakterilerin biyoteknolojik bir ürün olarak soğuk-aktif lipaz üretebilmeleri araştırılacak. Projemizin genelinde öncelikle bu lipazları saflaştıracağız. Daha sonra heterolog ekspresyon dediğimiz çalışmayı gerçekleştireceğiz. Daha sonra gerekli pH ve sıcaklık koşullarında organik çözücülerin ve deterjanların, saflaştırdığımız soğuk-aktif lipazın aktivitesine etkilerini test edeceğiz." diye konuştu.

PATENTİ ALINABİLİR

Ay, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yayınlanan Ulusal Kutup Bilimleri Programı'nda, Türk bilim insanlarının kutuplarla ilgili özgün bilimsel çalışmalar yaparak dünyada bu konuda öncü olan ülkeler arasında yer alması gerektiğinin vurgulandığını belirtti.

Bu bağlamda kutup bilimleriyle ilgili öncelikli tematik çalışma alanlarının belirlendiğini söyleyen Ay, şunları kaydetti: "Canlı bilimleri alanında özellikle kutup biyoçeşitliliği, biyokimya ve biyojeokimyasal döngüler, biyoteknoloji, ekoloji ve kirlilik alanlarında çalışmalar yapılmalı. Literatürde soğuk-aktif lipaz enzimleriyle ilgili bazı çalışmalar bulunmasına rağmen bu alanda yapılan çalışmalar hala oldukça sınırlı. Ayrıca, soğuk-aktif lipaz enzimi üretimi için kullanılacak olan izolatların ilk kez ekibimiz tarafından izole edilen yeni bakteri türlerinden oluşması, bu proje sonuçlarının patent ve/veya yeni ticari ürün geliştirilmesine konu olabilecek düzeyde özgünlük taşıdığını gösteriyor."

24 Şubat 2024 Cumartesi

Ulusal Yapay Zeka Stratejisi Eylem Planının uygulanmasına başlandı.

Yılmaz, 2024-2025 dönemini kapsayan Ulusal Yapay Zeka Stratejisi Eylem Planı'nın, bugün itibarıyla yayımlanıp uygulanmaya başlandığını belirtti.

 Cevdet Yılmaz, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Milli Teknoloji Hamlesi ve Dijital Türkiye hedefleri doğrultusunda hazırladıkları Ulusal Yapay Zeka Stratejisi'nin (UYZS) 2024-2025 dönemini kapsayan eylem planını, tüm bakanlıklar ile ilgili kurum ve kuruluşların, özel sektör ve STK'lerin geniş katılımıyla güncellediklerini ifade etti.

UYZS Eylem Planımız, Türkçe büyük dil modelinin geliştirilmesi, küresel firmalarla bilgi ve tecrübe paylaşımına yönelik işbirliklerinin ilerletilmesi, yapay zeka girişim ekosisteminin geliştirilmesi, yapay zeka alanında yetkin işgücünün artırılması, yerli yapay zeka uygulamalarının çoğaltılması, Türkiye'yi küresel oyuncu haline getirecek işlemci altyapısının geliştirilmesi gibi önemli eylemler içeriyor."

Yılmaz, bir yandan bu eylemlerin en hızlı ve etkili şekilde hayata geçirilmesini takip ederken, bir yandan da yapay zeka teknolojisindeki gelişmeleri izleyerek tüm paydaşlarla birlikte dinamik bir şekilde eylemleri güncellemeye devam edeceklerini vurguladı.

Türkiye'nin yapay zeka atılımına katkı veren Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi başta olmak üzere emeği geçen tüm kurum ve kuruluşlara, görüş ve önerileri ile katkı sunan STK'lere teşekkür eden Yılmaz, eylem planının ülkeye ve millete hayırlı olmasını diledi.

24 Temmuz 2024 Çarşamba

Teknopark İstanbul bünyesi ile Türkiye’nin ilk ve en büyük, dünyanın sayılı kuluçka merkezi Cube Incubation’ın desteğiyle yapılan Cubeforward Programı içinde , ArVis Teknoloji ve Roket Akademi Teknoloji işbirliğiyle hazırlanan ‘CubeForward | ArVis Deeptech AI’24 Yapay Zeka Staj Programı’ başladı.

Cube Incubation Cubeforward Programı kapsamında her sene düzenlenen yapay zeka staj programı ArVis DeepTech/AI’ye 63 farklı şehir, 138 farklı üniversite, 62 farklı bölümden 926 öğrenci başvurdu. 16 Temmuz’da başlayan program, 27 Ağustos’a kadar sürecek. 

DERİN TEKNOLOJİ

Yapay zeka konusunun tüm yönleriyle çalışılacağı 6 hafta sürecek program sonunda, 29 Ağustos tarihinde tüm projelerin çıktılarının proje grupları bazında sunulacağı Büyük Final Demo Day Etkinliği gerçekleştirilecek. CubeForward | ArVis Deeptech AI’24 Yapay Zeka Staj Programı, üniversitelerin zorunlu staj kapsamındaki ihtiyacı ve süreci karşılıyor. 

Staj programının ilk adımında, farklı kategorilerde derin teknoloji ve yapay zeka çalışmaları içeren proje çalışma grupları oluşturulacak. Stajyerlere, görüntü işleme ağırlıklı konular başta olmak üzere yapay zeka alanında seçilecek proje konusu üzerinde problemi tanımlama, problemi çözme, veri işleme, temel makina öğrenmesi, derin öğrenme teknikleri ile proje çalışması yapılması, model geliştirme, sunucu-pc donanım bazlı veya gömülü sistem uygulamalarında kullanabilme, süreç ve proje yönetme gibi temel Ar-Ge yetkinliklerinin kazandırılması hedefleniyor.

SEKTÖREL EĞİTİM

Yine program kapsamında yapılacak çalışmaların gerçek hayatta uygulanabilirliği üzerine ürün geliştirme aşamaları da örneklemeler ile stajyerlere aktarılacak. Yapay zeka ile ilgili akademik ve sektörel eğitimler, seminerler ile kariyer yönetimi, CV hazırlama eğitimleri alanında değerli uzmanlar tarafından verilecek. Programı başarıyla tamamlayan stajyerlere sertifika verilecek. Program ayrıca erken dönem staj başvurularında elenmiş, seçilememiş ve stajını tamamlayamayacak olan tüm Türkiye’deki üniversite öğrencilerine geç dönem zorunlu staj başvurusu ile fırsat eşitliği sunuyor.

GELECEĞE YATIRIM

Teknopark İstanbul Genel Müdürü Fatih Özsoy, öne çıkan yapay zeka konusunda özellikle gençleri kapsayan çalışmaların içinde yer almaktan mutluluk duyduklarını belirtti. Özsoy, 2021’de başlayan ve bu yıl 4’üncüsü düzenlenen programla yapay zeka alanına ilgi duyan üniversite öğrencilerinin teknolojik gelişimini destekleyerek dünya gençleriyle yarışabilir seviyeye getirmeyi amaçladıklarını vurgulayarak, şunları söyledi: ”Yeni nesil teknolojilerde yapay zeka ve siber güvenlik odağında yenilikçi yaklaşımların ortaya çıkmasına katkı sağlamanın ülkemizin geleceğine yapılan en büyük yatırım olduğuna inanıyoruz. Katılımcı sayısının her geçen yıl artması umudumuzu artırıyor. Programın bir başka artı yanı da zorunlu staj ihtiyacı olan üniversite öğrencisi gençlerin proje bazlı staj ve eğitim programıyla mezuniyetlerine destek olmasıdır.”

23 Temmuz 2024 Salı