HABER: ŞEREF KILIÇLI

Anadolu zengin tarihi ve kültürüyle dünyanın sayılı çekim merkezlerinden biri. Bu coğrafyada medeniyetin filizlendiği antik kentler ise aynı zamanda ekonomi tarihinin de tanığı. Bu kentlerden biri de Muğla’nın Yatağan ilçesi Eskihisar köyünde bulunan üç bin yıllık Stratonikeia antik kenti. Stratonikeia’da yapılan kazılar son olarak bu bölgede enflasyonla mücadelenin ilk örneklerinden birini ortaya çıkardı.

DUVARDAKİ YAZIT

Antik çağda, ‘Gladyatörler Şehri’ olarak ünlenen Stratonikeia döneminin aynı zamanda bir ticaret merkezi olmuş. Öyle ki o zamanda önemli bir sorun olan enflasyona en kapsamlı çareler burada aranmış.

Prof.Dr. Bilal Söğüt başkanlığında 2008’den beri sürdürülen Stratonikeia kazısında tarihin ilk enflasyonla mücadele programına ilişkin ilginç bulgulara ulaşıldı. Kazıda bulunan dönemin meclis binasının (bouleuterion) duvarında ‘tavan fiyatı yazıtı’ iktisat tarihi açısından inanılmaz bir değere sahip.

ROMA’DA ENFLASYON

Prof. Dr. Bilal Söğüt kazıda elde edilen bulguları şöyle anlattı: “Dış cephedeki ‘Diocletian Tavan Fiyat Kararı’ olarak bilinen Latince yazıtın yapılan kazılarda önemli eksik parçalar da bulundu. MS 301 yıllarına ait olan yaklaşık 23 metrekarelik bu yazıt, o dönemde Stratonikeia’da satılan mallar ve bunların fiyatlarının yanı sıra ticari hayat ile ilgili önemli düzenlemeleri içeriyor. Çünkü bu dönemde Roma İmparatorluğu genelinde olduğu gibi burada da halk, yüksek enflasyon ile karşı karşıya kalmıştı”

HER ŞEYİN FİYATI YAZILI

Yazıt, bu dönemde Stratonikeia’da satılan mallar ve verilen hizmetler ile bunların fiyatlarının yanı sıra ticari hayat ile ilgili tüm düzenlemeleri içeriyor. Prof. Dr. Bilal Söğüt, yazıtta 200’den fazla ürünün adı olduğunu belirterek, şu bilgiyi verdi: “Bunların arasında tüm yiyecek, giyecek, eğitim ile verilen tüm hizmetlerin tek tek adları ve fiyatları var. Zeytinden sebzeye, etten giyim eşyalarına hatta ulaşım ve yük taşımaya kadar isimler ve fiyatlar sıralanmış.”

TARİHİ SÜBVANSİYON SİSTEMİ

Stratonikeia’daki yazıtlardan, çok ilginç bir sübvansiyon sisteminin bilgisine de ulaşılmış.
Prof. Dr. Bilal Söğüt bu sistem hakkında şu bilgileri verdi: “Burada yazılı olan ürünlerin ve hizmetlerin fiyatlarının dışında üretici ve tüketiciyi destekleme sistemi de bulunuyor. Örneğin bir zengin; belirli bir süre boyunca, antik kentte üreticinin 5 dinara getirdiği bir ürünün tüketiciye 3 dinara satılmasını istiyor ve aradaki 2 dinarı kendisi karşılıyordu. Bu yöntemle hem üretici, hem de tüketici desteklenmiş ve kentteki ticari hareketliğin sürekliliği sağlanmış oluyordu.”

MEDENİYETLERİN BULUŞMA NOKTASI

Stratonikeia’yı diğer antik kentlerden ayıran çok önemli bir özellik var. Hellenistik dönem ile Roma, Bizans, Anadolu Beylikleri, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinden yapılar bir arada ayakta duruyor. Öyle ki, Osmanlı Dönemine ait taş döşeli yolda yürürken bir an için durduğunuzda, yolun kenarında tarihi bir Osmanlı konağını, diğer tarafında Hellenistik dönemden bir antik yapıyı görmeniz mümkün.

14 Ocak 2019 Pazartesi

Etiketler : Gündem

Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF), önemli ekonomilerdeki zayıf performans nedeniyle küresel ekonomik büyümenin 2024'te yüzde 2,9'a gerileyeceğinin öngörüldüğünü bildirdi.

Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF), Küresel Görünüm Raporu'nu yayımladı.

Raporda, Orta Doğu'daki çatışmalar ve ABD-Çin ilişkileri de dahil olmak üzere jeopolitik gerginliklerin yüksek kalmaya devam ettiği belirtildi.

Söz konusu gelişmelerin eş zamanlı olarak gerçekleştiği ve belirsizliğe katkıda bulunduğu belirtilen raporda, böylesine değişken bir ortamda siyasi olayların daha da önem kazandığı ve kasım ayındaki ABD başkanlık seçimlerinin küresel ölçekte yılın en önemli siyasi olayı olarak öne çıktığı ifade edildi. Raporda, ABD'deki seçimlerin küresel ekonomi ve ticaret politikalarını önemli ölçüde etkileyebileceği vurgulandı.

Küresel ekonomik faaliyetin yavaşlamasının beklendiğine işaret edilen raporda, küresel ekonomik büyümenin ABD ve Çin gibi önemli ekonomilerdeki zayıf performans nedeniyle 2023'teki yüzde 3,1 seviyesinden 2024'te ve 2025'te yüzde 2,9'a gerileyeceğinin öngörüldüğü bilgisi verildi.

Raporda, ABD'de ABD Merkez Bankasının (Fed) geçmişteki agresif parasal sıkılaştırmasının etkilerinin işe alımlarda yavaşlamaya, hane halkı gelir büyümesini baskılamaya ve tüketici harcamalarını kısıtlamaya yol açmasının beklendiği belirtilerek, benzer şekilde Çin'in ekonomik ivmesinin de zayıfladığı ve son verilerin temel sektörlerde geniş tabanlı bir yavaşlamaya işaret ettiği aktarıldı.

ABD ekonomisinin bu yıl yüzde 2,4 büyümesinin beklendiği kaydedilen raporda, Çin ekonomisinin de bu yıl yüzde 4,7 büyüyeceğinin öngörüldüğü belirtildi.

Raporda, Avro Bölgesi'nin ekonomik görünümünün de zorlu olmaya devam ettiğine işaret edilerek, bölge ekonomisinin ekonomik büyüme hızının geçen yıla benzer şekilde yüzde 0,5 civarında düşük kalmasının beklendiği kaydedildi.

IIF'nin raporunda, Türkiye ekonomisinin ise 2024'te yüzde 2,7 büyüyeceğinin öngörüldüğü bildirildi.

Öte yandan, Fed'in 2024 yılında faiz oranlarını 100 baz puan düşürmesinin beklendiği ve bu durumun küresel finans piyasalarını etkileyeceği belirtilerek, gelişmekte olan piyasaların, riskler bölgeye göre değişse de ABD'deki daha düşük faiz oranlarından faydalanabileceği ifade edildi.

Raporda, 2025 yılına ilişkin ekonomik görünümün ise jeopolitik istikrara ve teknolojik ilerlemeye bağlı olduğu kaydedildi.

19 Eylül 2024 Perşembe

Etiketler : büyüme

Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 2.06 değer kazanarak 9.975,61 puandan tamamladı. BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 201,12 puan artarken, toplam işlem hacmi 84,6 milyar lira oldu.

Bankacılık endeksi yüzde 3,08, holding endeksi yüzde 2,50 değer kazandı.

Sektör endeksleri arasında en çok kazandıran bankacılık, tek kaybettiren yüzde 0,63 ile ticaret oldu.

Küresel piyasalarda, ABD Merkez Bankasının (Fed) 50 baz puanlık faiz indiriminin ardından pozitif bir seyir izleniyor.

Öte yandan TCMB Para Politikası Kurulu (PPK), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını değiştirmeyerek yüzde 50'de tuttu.

PPK duyurusunda, "Temel mal enflasyonu sınırlı bir artışla düşük seyretmeye devam ederken, hizmet enflasyonundaki iyileşmenin son çeyrekte gerçekleşmesi beklenmektedir. Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda ise para politikası araçları etkili şekilde kullanılacaktır." ifadelerine yer verildi.

Kararın ardından BIST 100 endeksindeki yükseliş hızlanırken, Türkiye'nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS) ise 256,5 baz puanla Şubat 2020'den bu yana görülen en düşük seviyeye yaklaştı.

Analistler, TCMB'nin karar metninden alınan sinyallerin enflasyonla mücadelenin ciddi şekilde devam edeceği şeklinde yorumlandığını kaydederek, bu durumun Türk lirası varlıklara olan talebi destekleyebileceğini belirtti.

Yarın yurt içinde tüketici güven endeksi, yurt dışında ise Japonya Merkez Bankası (BoJ) faiz kararı, Japonya'da enflasyon, Almanya'da Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), Avro Bölgesinde tüketici güven endeksinin öne çıkacağını dile getiren analistler, BoJ'un yarınki açıklamasında faiz oranının yüzde 0,25'te sabit tutmasının beklendiğini söyledi.

Banka politika faizini 31 Temmuz 2024'te 15 baz puan artışla yüzde 0,25'e yükseltirken, devlet tahvil alımlarının ise azaltılmasına karar vermişti.

Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.000 ve 10.100 seviyelerinin direnç, 9.800 ve 9.700 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.

19 Eylül 2024 Perşembe

Etiketler : BIST100 borsa