Litografi alanında çığır açacak bir buluşun peşinde olan Çinli mühendislerin, ASML’nin DUV litografi ekipmanını ‘kırmayı’ başardığı ve ardından sorunu çözmek için Hollandalı teknoloji devini aradığı bildirildi. Bu gelişme, yalnızca teknolojik değil, aynı zamanda diplomatik yankılar da yaratabilecek türden.
Çin’in yarı iletken endüstrisi, özellikle çip üretim kapasitesini artırma çabalarında ciddi bir darboğazla karşı karşıya. Bu durumun temel nedeni, fabrikalarda kullanılan gelişmiş litografi ekipmanlarının yetersizliği. Tedarik engelleri nedeniyle SMIC gibi büyük üreticiler, yıllardır üretimlerini sınırlı tutmak zorunda kaldı ve önemli bir büyüme ivmesi yakalayamadı.
TERSİNE MÜHENDİSLİK GİRİŞİMİ
The National Interest tarafından yayınlanan bir rapora göre, Çinli mühendisler, şirket içi alternatif teknolojiler geliştirme çabalarının yanı sıra, ASML’nin gelişmiş DUV makinelerini tersine mühendislikle çözme girişiminde bulundu. Bu bağlamda bazı mühendislerin, cihazları açarak iç yapıları incelemeye başladıkları ifade ediliyor.
Ancak bu süreç, planlandığı gibi gitmedi. Rapora göre Çinli ekip, DUV makinelerini parçaladıktan sonra çalışamaz hale getirdi ve çözüm için doğrudan ASML’yi aradı. Olayın ilginç tarafıysa, Hollandalı firmanın teknik ekibiyle iletişim kurulduktan sonra mühendislerin aslında ekipmanı analiz etmeye çalıştıkları gerçeğini fark etmesiydi. Şu ana kadar ASML, bu durumla ilgili resmi bir açıklamada bulunmadı.
CİHAZLAR ÇOK HASSAS
Bir DUV litografi makinesinin tersine mühendisliği, yalnızca teknik olarak karmaşık değil, aynı zamanda yüksek hassasiyetli alt sistemleri de içeren son derece detaylı bir süreci kapsar. ASML, litografi teknolojilerinde dünya lideri konumunda ve bu tür cihazların iç yapısı, sıradan mühendislik yöntemleriyle anlaşılabilecek türden değil.
Söz konusu makineler, yalnızca optik ve elektronik bileşenlerden oluşmuyor; aynı zamanda kalibrasyon taban çizgileri, test rutinleri ve yerleşik yedek parça sistemleri gibi çok katmanlı yazılım ve donanım yapıları içeriyor. Bu da ASML’yi bu makinelerin tek yetkili bakım ve destek sağlayıcısı haline getiriyor.
TEKNOLOJİK AÇLIK ARTIYOR
Raporda kaynak belirtilmemiş olsa da, Çin’in çip üretiminde bağımsızlık arzusu ve dışa bağımlılığı azaltma hedefi düşünüldüğünde bu tür agresif teknik hamleler şaşırtıcı bulunmuyor. Çinli mühendislerin, ASML makineleri üzerinde uyguladıkları girişimler, ülkenin bu alanda ne kadar yoğun bir baskı altında olduğunu ve hızlı ilerleme arzusu taşıdığını da gösteriyor.
HASSASİYETLE YÖNETİLMESİ GEREKEN SÜREÇ
Tüm bu yaşananlar, yarı iletken endüstrisinde karmaşık teknolojilerin ne kadar stratejik olduğunu bir kez daha ortaya koydu. Litografi, çip üretiminin en hayati aşamalarından biri olarak görülüyor ve bu alanda kullanılan ekipmanlar, yalnızca fiziksel mühendislikle değil, yazılım, optik, termal sistemler ve yapay zeka destekli kontrol altyapılarıyla yönetiliyor.
Uzmanlar, ASML’nin tepkisinin bu tür olaylara karşı nasıl şekilleneceğinin, önümüzdeki dönem Çin-Hollanda teknoloji ilişkileri üzerinde belirleyici etkiler oluşturabileceğine dikkat çekiyor.
