Sanayinin yapısal dönüşümüne yönelik uzun vadeli planlar bir bir açıklanıyor. ‘Sanayi Alanları Master Planı’na göre, nüfus, deprem riski, su kaynakları, ulaşım imkanları gibi konular dikkate alınarak Anadolu’da yeni mega sanayi bölgeleri kurulacak. Bu kapsamda Samsun-Mersin hattının yanı sıra Sivas, Şırnak ve Trabzon’un da merkez noktaları olduğu yeni sanayi koridorları oluşturulacak. Bu dönüşümde İstanbul, ekonominin başkenti özelliğini korurken, Türkiye’nin üretim gücü yeni sanayi koridorlarıyla yurt geneline yayılarak artacak.
COĞRAFİ AVANTAJ ULAŞIMLA KATLANACAK
Küresel çalkantıların ve tedarik endişelerinin arttığı bu dönemde, Türkiye coğrafi pozisyonunun sağladığı avantajı, yeni sanayi planları ve ulaşım altyapısıyla yurt geneline yayarak katlayacak. Yeni kurulacak dört sanayi koridoru, onlarca ilde yeni organize sanayi bölgeleri ulaşım altyapısı ve modern sosyal imkanlarıyla daha sağlıklı kentleşme ve daha nitelikli üretim gücünün tesis edilmesini sağlayacak. Mevcut ve 2053 yılına kadar yapılması planlanan ulaşım altyapıları da sanayinin üretim gücünün, uluslararası ticarette değerlendirilmesi için adeta atardamarlar olacak.
Planlar kapsamında oluşturulacak mega endüstri bölgeleri, yüksek teknolojiye, ithal ikamesine ve katma değerli üretime odaklanan yapısıyla ihracatı artıracak, cari açığı düşürecek. Öte yandan, Türkiye’nin enerji kaynakları için art arda attığı adımlarla da sanayi projelerinin sürdürülebilirliği garanti altına alınacak. Yeni sanayi planları gerçekleştikçe, öncelikli ürünler ve ithalata bağımlılığı azaltacak yatırımlarla kalıcı cari fazla hedefine ulaşılacak.
13 İLDE 16 YATIRIM ALANI
Yeni koridorlar hakkında bazı bilgileri paylaşan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, sanayideki yapısal dönüşümün bütün sektörlere ilaç olacağını belirtti. Kacır, “Planlı sanayi alanlarımızın büyüklüğünü 5 yıl içinde 155 bin hektardan 350 bin hektara yükselteceğiz. Anadolu’da 4 yeni sanayi koridoru inşa edeceğiz. Master Planın ilk faz çalışmaları kapsamında, Samsun-Mersin hattında 13 ilde 16 yeni yatırım alanı belirledik. Bu alanlarda Mega Endüstriyel Bölgeler inşa edeceğiz” dedi.
YENİ DETAYLAR AÇIKLANACAK
Bakan Kacır’ın, detaylarını önümüzdeki günlerde açıklayacağı yeni sanayi koridorlarının ana aksları şöyle olacak:
Samsun-Mersin
Mersin-Şırnak
Sivas-Iğdır
Trabzon-Şırnak
BÜTÇEDE ANADOLU VURGUSU
OSB’lerde ve endüstri bölgelerinde gerçekleşen yatırımlara bir üst bölge illerinde uygulanan teşvikler sağlanıyor, böylece planlı sanayileşme teşvik ediliyor. Ancak yeni dönemde yatırım yerleri daha planlı, yatırım konuları daha seçici olacak. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 2026 bütçe planına göre, kaynaklar katma değerli alanlara yönlendirilecek. Bu kapsamda kapasite fazlası olan sektörlerde verimli olmayacak yatırımlar teşvik kapsamından çıkarıldı. Bütçe planına göre sanayi tesislerinin özellikle Marmara Bölgesi’nden, diğer Anadolu şehirlerine taşınması hedefleniyor. 1. bölgeden 4., 5. veya 6. bölgeye taşınan yatırımlar da istihdam teşvikleri kapsamına alındı.
GÜÇLÜ DEMİRYOLU AĞI
Diğer yandan, yeni planlar kapsamında dört koridorda onlarca ilde yer alacak Mega Endüstri Bölgeleri için ulaşım altyapısı da planlandı. Bu bölgeler, demiryolu, liman ve otoyol bağlantılarıyla üreticiye lojistik maliyet avantajı sunan, stratejik merkezler haline getirilecek. Böylece demiryolu bağlantısına sahip OSB’lerin sayısı 17’den 31’e çıkarılacak. Ayrıca diğer OSB’lerin demiryolları ve limanlara bağlantısı sağlanarak, entegrasyon genişletilecek.
Kritik sektörlerde üretim kabiliyetini geliştirecek ve cari dengeyi destekleyecek projelere özel teşvik ve finansman imkanlarıyla yeni yatırımların önünü açan Türkiye, katma değeri, yüksek teknolojili üretimle artıracak. Bu kapsamda yüksek teknolojili sektörlerdeki yatırımlara, Ar-Ge’den seri üretime, uçtan uca destek sunan teknoloji odaklı programlar da yeni sanayi koridorlarında daha güçlü şekilde hayata geçirilecek.
SOSYAL HUZURU DESTEKLEYECEK
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Sefa Çakır, İstanbul Ticaret Gazetesi’ne sanayi koridorları projesini değerlendirdi. Başkan Çakır, “Karadeniz’den Akdeniz’e, Çukurova’dan Güney Doğu ve Doğu Anadolu’ya üretim anlamında yeni birer Marmara Bölgesi olacak potansiyele sahip bölgeler var. Bu bütünsel planlama, projedeki iller için kaliteli ve katma değerli üretim demek, Anadolu kentlerinin, Türkiye ekonomisine daha çok katkı sunması demek. Bu proje, Marmara Bölgesi’nin ekonomisinde kayıp oluşturacak bir proje değil. Türkiye’nin diğer bölgelerinde üretim ve ihracat gücü anlamında yeni Marmaralar nasıl oluşturabiliriz, bunun çabasıdır” diye konuştu.
Bu noktada; Filyos-Mersin bağlantısının da Batı Karadeniz ve Mersin aksında bir potansiyel olduğunu ifade eden Çakır, şunları söyledi: “Gerek üretim gücü, gerek Avrupa’dan Basra’ya kadar bölgeye olan etkin lojistik kolaylığı göz önünde tutulduğunda Filyos-Mersin hattı en potansiyel ve verimli bir başlangıç noktası görünüyor. Bakanlığımızın bunu da göz önünde tutacağına inanıyoruz. Sadece Suriye ve Irak sınırımızın hemen ötesindeki bölgede İstanbul nüfusundan daha çok insan yaşıyor, bize ihtiyaçları var. Yanı başımızda büyük bir pazar bizi bekliyor. İsmi üstünde bu bir koridor projesi; yani konu koridora ismini veren iki kentle sınırlı değil. Bu iki kentin arasındaki tüm iller bu projenin ana parçası olacaktır. Projeyle bu bölgelerin ekonomisi güçlenecek, insanları yerlerinde istihdam edilecek. Bu tam bir sosyal huzur konusudur. Türkiye adına iç barışın temelidir.”
AYIN İLK PAZARTESİ GÜNÜ PARSEL BAŞVURU GÜNÜ
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerine göre, OSB’lerde boş bulunan sanayi parselleri her ayın ilk pazartesi günü internet üzerinden yatırım başvurularına açılıyor. 14 aydır devam eden bu uygulama dahilinde 194 OSB’de 2 bin 46 yatırım yerine 5 bin 507 sanayici tahsis için başvurdu. Başvurulan bu yerlerin toplam büyüklüğü 23 milyon metrekare. Ön tahsisler de belli oluyor. Buna göre 62 OSB’de 37 milyon metrekare alan için bin 178 sanayiciye ön tahsis yapıldı. Aralık ayı başında ise 137 OSB’de bin 357 yatırım yeri tahsis başvurularına, 39 OSB’de 13 milyon metrekare alan da ön tahsis başvurularına açıldı. Sistemde yeni başvuruların 5 Ocak günü açılması bekleniyor.
ŞEHRİN AVANTAJINA GÖRE MESLEKİ EĞİTİM
Mevcut OSB’ler bünyesinde kurulan 81 meslek lisesi ve 26 meslek yüksekokuluyla sanayicinin ihtiyaç duyduğu alanlarda nitelikli teknik personel yetiştiriliyor. Buna paralel olarak OSB’ler içinde ve çevresinde mesleki eğitimin sanayiyle entegrasyonunu daha da güçlendirecek, sanayi ve teknoloji kolejleri kurulacak. Bu kampüslerde dijital üretim, yapay zeka, siber güvenlik, yenilenebilir enerji, robotik gibi çağın ruhuna uygun becerilere odaklanılacak. Sektörel yetkinlik haritaları oluşturarak her ilin ve bölgenin öncelikli sektörlerine göre özelleşmiş eğitim programları hazırlanacak.
