Küresel otomotiv endüstrisi, elektrikli araç üretiminin en kritik hammaddesi olan nadir toprak elementlerinde arz güvenliğini sağlamak için kapsamlı bir dönüşüm sürecine girdi. Üreticiler, Çin'in pazar hakimiyetine karşı iki ana strateji izliyor: Çin dışı tedarik zincirleri oluşturmak veya teknolojiyi değiştirerek bu elementlere olan ihtiyacı tamamen ortadan kaldırmak.
GM'DEN TEDARİK ZİNCİRİ HAMLESİ
General Motors (GM), nadir toprak elementlerini güvence altına alma stratejisinin en net örneğini sergiliyor. Şirket, Kaliforniya'da maden işleten ve Teksas'ta rafineri kuran MP Materials ile uzun vadeli bir anlaşma imzaladı.
Bu stratejik ortaklık, Cadillac ve Chevrolet modelleri için mıknatıs tedarikini garanti altına alırken, GM'nin Çin ihracatına olan bağımlılığını azaltıyor. Ancak uzmanlar, küresel arzın gevşemesi ve fiyatların düşmesi durumunda, bu tür uzun vadeli kontratların spot piyasaya göre maliyet dezavantajı yaratabileceği uyarısında bulunuyor. GM Başkanı Mark Reuss ise nihai hedefin, piller ve mıknatıslar dahil olmak üzere nadir elementlere olan bağımlılığı tamamen bitirmek olduğunu vurguluyor.
BMW'DEN 'MIKNATISSIZ' MOTOR DEVRİMİ
Alman devi BMW, nadir toprak elementi içermeyen motor teknolojilerinde rakiplerinden daha ileri bir konumda bulunuyor. Şirketin iX modeli gibi araçlarında, neodimyum bazlı kalıcı mıknatıslar yerine elektrik akımıyla manyetik alan üreten motorlar kullanılıyor.
BMW mühendisleri, 2011'den beri süren Ar-Ge çalışmalarıyla, mıknatıssız motorların ağırlık ve verimlilik dezavantajlarını ortadan kaldırdı. BMW mühendisi Stefan Ortmann, yeni nesil motorların hassas ayarlanabilir rotor alanı sayesinde yüksek verimlilik ve daha kolay termal yönetim sağladığını belirtti. Bu teknoloji, önümüzdeki yaz ABD pazarında satışa sunulacak ve şarj başına 640 kilometre menzil sunması beklenen iX3 modeline de güç verecek.
GİRİŞİMLERDEN YENİLİKÇİ ÇÖZÜMLER
Silikon Vadisi merkezli Conifer gibi girişimler ise eksenel akı motorları üzerinde çalışıyor. Şirketin geliştirdiği motorlar, pahalı nadir toprak elementleri yerine bol bulunan ve ucuz ferrit mıknatıslarla çalışabiliyor. Özellikle motosiklet ve scooter pazarı için ideal olan bu kompakt tasarımın, ilerleyen yıllarda tam boyutlu otomobillere de entegre edilmesi hedefleniyor.
METEORİTLERDEN İLHAM ALAN MALZEME: TETRATAENİT
Malzeme bilimcileri de laboratuvar ortamında yeni manyetik bileşikler üzerinde çalışıyor. Northeastern Üniversitesi'nden Prof. Dr. Laura Lewis liderliğindeki bir ekip, göktaşlarında (meteoritlerde) bulunan ve milyonlarca yılda oluşan 'tetrataenite' benzeri bir yapıyı haftalar içinde üretmeyi başardı. Bu yeni malzemenin, gelecekte nadir toprak mıknatıslarını tamamlayıcı bir rol oynaması bekleniyor.
