Türk savunma sanayinin öncü kuruluşu ASELSAN tarafından tamamen milli imkanlarla geliştirilen MURAD 100-A AESA (Aktif Elektronik Taramalı Anten Dizisi) Atış Kontrol Radarı, ardı ardına gelen başarılı testleriyle Türkiye’nin hava muharebe yeteneklerinde yeni bir dönemin kapısını araladı. Çok fonksiyonlu bu radar, hem insanlı hem de insansız hava araçları için stratejik bir bileşen haline geldi.
STRATEJİK PLATFORMLARDA
MURAD 100-A AESA radarı, en kritik testlerinden birini Bayraktar’ın insansız savaş uçağı KIZILELMA ile gerçekleştirdi. Radarın ilk uçuş testindeki üstün performansı Türkiye’nin milli insansız savaş uçağı vizyonunun hayata geçirilmesinde önemli bir dönüm noktası oldu. ASELSAN, bu başarıyı sosyal medya hesaplarından, “Bayraktar KIZILELMA, MURAD 100-A ile çok daha güçlü” ifadesiyle duyurdu. Daha önce de insansız hava aracı Bayraktar AKINCI TİHA platformuna entegre edilen radar, AKINCI’nın hava hakimiyeti yeteneklerini ve durumsal farkındalığını artırarak başarılı sonuçlar vermişti. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün de modern harp ortamında muharip uçakların AESA teknolojisine sahip radarlarla donatılmasının önemine dikkat çekti. Görgün, “MURAD 100-A, çevik elektronik hüzme yönlendirme kabiliyetine sahip ve eşzamanlı hava-hava/hava-yer angajman yetenekleri sunuyor” dedi.
KAAN’A ENTEGRASYON
MURAD 100-A, mevcut envanterdeki uçakları modernize etme görevini de üstleniyor. Radarın, ÖZGÜR modernizasyon projesi kapsamında Türk Hava Kuvvetleri envanterindeki F-16 savaş uçaklarına entegrasyonu, F-16’ları 4.5 nesil savaş uçağı seviyesine çıkarıyor. Radarın gelecek dönemde Türkiye’nin yerli savaş uçağı KAAN ve hafif taarruz uçağı HÜRJET gibi milli platformlarda da kullanılması planlanıyor. MURAD 100-A’nın KAAN’da yer alması, uçağın düşük görünürlük özellikleriyle 5. nesil savaş uçakları arasında konumlanmasında kritik bir adım olacak.
GÖZLER ÜZERİNDE
MURAD 100-A’nın ulaştığı teknolojik seviye, uluslararası savunma çevrelerinin de dikkatini çekti. Özellikle İsrail basınında yer alan haberler, radarın ABD’nin F-35 savaş uçaklarında kullanılan AN/APG-81 radarıyla rekabet edebilecek düzeyde olduğu yorumlarını içerdi. İsrail basını, bu teknolojinin Türkiye’nin Batı merkezli savunma düzenine meydan okuyan jeopolitik bir mesaj taşıdığını belirterek, “Türkiye’nin yüksek teknolojiye dayalı savunma kapasitesini artırma stratejisinin somut bir adımı” yorumunu yaptı.
5. NESİL SAVAŞ UÇAKLARININ YAPI TAŞI
İstanbul Ticaret Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Fatih Üstüner, radar konusunda ilk düzenli çalışmaların 1990’lı yılların başında ASELSAN’da başladığını hatırlattı. Savaş uçaklarında yer alan atış kontrol radarı konusunda ilk çalışmaların ise ÖZGÜR F-16 Blok 30 Modernizasyon projesi kapsamında başladığını belirten Prof. Dr. Üstüner, şu bilgileri verdi: “ASELSAN’ın MURAD radarı ilk bu kapsamda geliştirildi. MURAD radarı AESA radar teknolojisini kullanan bir radar. AESA radarlar, elektronik taramaya sahip aktif dizi anten kullanan yeni nesil radarlardır.
5. nesil savaş uçaklarının önemli bir yapı taşını oluştururlar. AESA radarların en büyük üstünlüğü, birden fazla hedefi aynı anda takip etme özelliği. Bunun için tipik bir AESA radar, 2000’den fazla ‘T/R Module’ olarak bilinen, her biri birer küçük alıcı/verici/anten olan modüller kullanır.” “MURAD radarı, tüm hava platformlarında atış kontrol için vazgeçilmez bir yetenek vadediyor” diyen Üstüner, sözlerini şöyle sürdürdü: “KAAN, bu platformlardan en önemlisini oluşturuyor. MURAD radarının geliştirilmesinde önemli bir motivasyon kaynağı. KAAN’ın 5. nesil bir uçak olabilmesi ancak MURAD gibi bir AESA radarının entegrasyonu ile mümkün.”
YENİ NESİL SAVAŞ UÇAKLARININ OLMAZSA OLMAZI
MURAD 100-A, dünyada sadece sayılı ülkenin sahip olduğu teknolojisiyle modern hava harplerinde ‘oyun değiştirici’ olarak nitelendiriliyor:
AESA mimarisi ve GaN güç yükselteç: Mekanik hareket olmaksızın elektronik hüzme yönlendirme ve Galyum Nitrür (GaN) teknolojisinin getirdiği yüksek performans, radarın elektronik karıştırmaya (ECM) karşı üstün dayanıklılığını garantiliyor.
Çok fonksiyonluluk: Eş zamanlı olarak hem hava-hava hem de hava-yer görevlerini yürütebilen radar, BVR (Görüş Ötesi) füze güdüm kabiliyeti, çoklu hedef takibi ve Akın tespiti gibi ileri hava-hava işlevlerine sahip.
Hava-yer hakimiyeti: Radar; Şerit ve Nokta SAR (Sentetik Açıklıklı Radar) görüntüleri, yer haritalama, hareketli yer hedefi tespiti ve takibi (GMTI/GMTT) ve deniz arama gibi yüksek çözünürlüklü istihbarat işlevlerini yerine getirebiliyor.
Dayanıklılık ve sinyal işleme: Sistemin Kademeli Performans Azalması özelliği, olası arızada dahi yüksek güvenilirlikle görev sürdürmeyi sağlarken, Sayısal Hüzme Oluşturma yeteneği hassas hedef yönetimi sunuyor.
