GLE, ABD’de hükümete ait olmayan ve kayda değer kamu finansmanı taşımayan tek uranyum zenginleştirme sahası olarak tanımladığı Wilmington Test Loop tesisinde, Mayıs 2025’te başlattığı SILEX süreç gösterimini ilk aşamada başarıyla sonuçlandırdı. Şirket, 2025’in geri kalanında testlerin devam edeceğini, yüzlerce pound LEU üretiminin planlandığını ve bu üretimin yerli zenginleştirme kapasitesinin ölçeklenmesine katkı vereceğini bildirdi.
TEKNOLOJİNİN ÖZÜ SILEX
GLE, Lazer Uyarımıyla İzotopların Ayrılması (SILEX) yöntemiyle uranyum izotoplarını ayırıyor. Süreç, uranyumun florlanmış formundaki UF₆ içerisinden U-235 izotopik molekülünü seçici lazerlerle uyarmaya ve ayrıştırmaya dayanıyor. Böylece başlangıç hammaddesine göre U-235 derişimi yükseltilmiş bir ürün elde ediliyor. Şirket, bu teknolojiyle mevcut zenginleştirme yöntemlerine kıyasla kayda değer verimlilik kazanımı sağlandığını ve “üçüncü nesil” kategorisinde ticarileşmeye en yakın platformun SILEX olduğunu vurguluyor.
NEDEN ZENGİNLEŞTİRME GEREK?
Doğal uranyumda U-235 yaklaşık yüzde 0,7, U-238 ise yüzde 99,3 oranında bulunuyor. Reaktör yakıtı için U-235 derişimi tipik olarak yüzde 5 ve üzeri seviyelere çıkarılıyor. Tarihsel olarak gaz difüzyon yöntemi terk edildi; günümüzde ayrım çoğunlukla gaz santrifüj teknolojisiyle yapılıyor. Lazer tabanlı yöntemler ise izotopa seçici uyarma avantajıyla enerji ve altyapı ihtiyacını azaltma potansiyeli nedeniyle öne çıkıyor.
ARTAN ESNEKLİK İHTİYACI
Küçük modüler ve gelişmiş reaktörler (SMR/AR) ile yakıt tasarımları ve hedef zenginleştirme aralıkları çeşitleniyor. GLE’ye göre, farklı yakıt spesifikasyonlarına esnek yanıt verebilen zenginleştirme kabiliyeti, geleceğin yerel tedarik zincirleri için stratejik önem taşıyor. Test programı, “operasyonel olarak ilgili koşullarda” büyük ölçekli performansın kritik bir doğrulaması olarak görülüyor; elde edilen derslerin tam ölçekli sistem ve ekipman geliştirmesini hızlandırması bekleniyor.
ORTAKLIK VE SAHİPLİK YAPISI
GLE, 2007’de ABD’nin lazer tabanlı zenginleştirme kabiliyetini geliştirmek ve ticarileştirmek amacıyla kuruldu. Teknolojinin mucidi Silex Systems ile yakın çalışılıyor. Şirketin hisseleri Silex Systems Ltd. (yüzde 51) ve Cameco Corporation (yüzde 49) arasında paylaşılıyor.
STRATEJİK TEDARİK GÜVENCESİ
Şirket yönetimi, son beş ayda yürütülen zenginleştirme faaliyetlerinin GLE’yi ABD’nin bir sonraki uranyum zenginleştirme çözümü konumuna getirdiği değerlendirmesini yapıyor. Yönetim, ABD elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 20’sinin nükleerden geldiğine dikkat çekerek, GLE’nin yabancı hükümet kontrolündeki uranyum tedarikine bağımlılığı azaltabilecek bir yerli seçenek sunduğu görüşünde.
PADUCAH PROJESİ İLERLİYOR
GLE’nin Kentucky/Paducah Lazer Zenginleştirme Tesisi için Nükleer Düzenleme Komisyonu (NRC) lisans başvurusu incelemede. Lisanslandıktan sonra tesisin, ABD Enerji Bakanlığı’ndan alınan 200.000+ ton yüksek analizli tükenmiş uranyum kuyruğunu yeniden zenginleştirerek yılda 6 milyon SWU’ya kadar LEU üretmesi hedefleniyor. Bu proje, hem atık değer kazanımı hem de yerli yakıt sürekliliği açısından kritik bir halka olarak konumlanıyor.
KURULUM VE TİCARİLEŞME YOLU
GLE, gösteri kampanyasından edindiği sonuçları ölçeklendirme, üretim ve entegrasyon fazlarına aktarmayı planlıyor. Amaç, tam ölçekli tesis mimarisini netleştirmek, sermaye verimliliğini artırmak ve tedarik zinciri bileşenlerini yerelleştirerek seri üretime hazırlanmak. Bu rota, ABD’de SMR/AR yakıt talebinin devreye girmesiyle eş zamanlı ilerlemeyi hedefliyor.
