Avrupa Birliği (AB) Komisyonu verileri, İngiltere ve ABD’de karkas et fiyatlarının son bir yılda yüzde 25 civarında arttığını, Avrupa genelinde ise yükselişin yüzde 30’u aştığını ortaya koyuyor. Arz sıkıntısı, ticaret akışlarının değişmesi ve güçlü talep, fiyatları yukarı yönlü baskılamayı sürdürüyor.
KIRMIZI ETTE KÜRESEL FİYAT FARKLARI ARTIYOR
AB Komisyonu’nun verilerine göre 100 kilogram karkas et fiyatı İngiltere’de 745,3 avro ile zirvede yer aldı. Bir yıl önce 600 avronun altında olan fiyatlar, yaz aylarında 800 avroyu aşarak rekor kırdı. ABD’de ise aynı miktardaki etin fiyatı ekim itibarıyla 727,5 avro oldu.
ABD’de et fiyatları bir yılda yüzde 25 artarken, AB genelinde 100 kilogram karkas et 669,8 avroya çıktı. Avrupa’da 2022’nin başında 500 avro civarında seyreden fiyatlar, iki yılda yüzde 30’dan fazla yükseldi.
Avustralya’da et fiyatları 431,7 avroya ulaşarak bir yılda yüzde 13,7 artarken, dünyanın en büyük ihracatçısı Brezilya’da 310,3 avro seviyesinde nispeten istikrarlı kaldı.
ARZ KISITLARI VE TİCARET AKIŞLARINDA KAYMA
Kırmızı et fiyatlarındaki artışın temel nedeni arz tarafındaki sıkışma. ABD’de sığır varlığı yaklaşık 86 milyon başla son 75 yılın en düşük seviyesine geriledi. Ülkede üretimin yeniden artmasının ancak 2027-2028 döneminde mümkün olacağı öngörülüyor.
ABD Tarım Bakanı Brooke Rollins, Başkan Donald Trump yönetiminin otlak alanlarını genişletme ve kritik sığır limanlarını yeniden açma planını açıkladı. Hedef, kırmızı et fiyatlarını 2026 boyunca düşük seviyede tutmak.
Brezilya’da ise ABD tarifeleri nedeniyle ihracat yönünü Asya pazarlarına çevirdi. Bu kayma, ihracat fiyatlarında yılın ilk yarısında yüzde 20’yi aşan artışa neden oldu. Kuraklık, yem maliyetleri ve iklim şokları da sığır varlığındaki azalışı hızlandırdı.
ÇİN VE ABD’NİN TALEBİ FİYATLARI DESTEKLİYOR
ABD’nin iç talebi ve Çin’in ithalatındaki artış, küresel fiyatları yüksek tutan en önemli unsurlar arasında. Çin’in sığır eti ithalatı 2024’ün ilk yarısında yüzde 24 arttı. Uzmanlar, fiyatların geleceğinde sürü yenileme eğilimleri, ticaret akışları ve tüketici davranışlarının belirleyici olacağını vurguluyor.
TÜRKİYE’DE FİYAT ARTIŞI AVRUPA’NIN GERİSİNDE
Türkiye’de kırmızı et piyasası Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yakından izleniyor. Et ve Süt Kurumu verilerine göre, birçok ülkede fiyatlar artarken Türkiye’de avro bazında gerileme görüldü.
Mart ayında kilogramı ortalama 10,88 avro olan karkas et kasımda yüzde 11,2 düşüşle 9,66 avroya indi. Türkiye’de son tüketiciye sunulan kuşbaşı fiyatı 13,13 avro ile Avrupa ortalamasının (16,13 avro) altında kaldı.
Uzmanlar, küresel tedarik sıkışıklığının sürmesi halinde et fiyatlarının 2025 boyunca yüksek seviyelerde kalabileceğini, Türkiye’de ise fiyat artış hızının Avrupa’ya kıyasla daha sınırlı seyredeceğini belirtiyor.
