DR. VEYSİ SEVİĞ
Gelir Vergisi Kanunu’nun 61’inci maddesinde ücretin tanımı yapılmış olup bu tanımlamadan anlaşılacağı üzere ‘ücret’, işverene tabi belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (mali sorumluluk tazminatı) tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmemektedir.
Ayrıca; aynı kanunun 23’üncü maddesi gereği, hizmet erbabına işverenlerce yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler işverenlerce işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 2020 yılında 23 TL’yi aşmaması ve buna ilişkin ödemenin yemek verme hizmetini sağlayan mükelleflere yapılması halinde bu ödemelerin gelir vergisinden istisna edilmesi öngörülmüştür.
Bir başka anlatımla Gelir Vergisi Genel Tebliğ Seri No:310’un Yeniden Değerleme Oranında Artırılan Had ve Tutarlar Bölümü’nde Gelir Vergisi Kanunu’nun 23’üncü maddesinin (8) numaralı bendinde yer alan, işverenlerce işyeri veya işyerinin müştemilatı dışında kalan yerlerde hizmet erbabına yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlere ilişkin istisna tutarı 23 TL olarak belirlenmiştir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı) tarafından yayımlanan Seri No: 310 sayılı Genel Tebliğin 3/b bendi uyarınca 2020 yılı için günlük yemek bedelinin 23 TL’den hesaplanarak KDV dahil miktarının hizmet işletmesine fatura karşılığı ödenmesi ve ileri tarihlerde gerekmesi halinde yapılan denetimlerde yetkililere ibraz edilmesinin zorunlu olduğu ifade edilmiştir.
İstisna uygulamasında işverenin işyerinde yemek hazırlatması zorunlu olmayıp, yemeğin dışarıdan temin edilmesi ve işyerinde ayın olarak yemek verilmesi suretiyle sağlanan menfaat niteliğinde olması yeterlidir.
Bu bağlamda da işverenler tarafından hizmet erbabına sağlanan yemek bedeli istisnasının uygulanabilmesi için;
a. Yemek bedelinin yemek hizmetini sağlayan mükelleflere verilmesi,
b. Yemek işyeri dışında hazırlatılıyorsa hazırlanan bu yemeğin işyerinde veya müştemilatında hizmetlilere (çalışanlara) verilmesi,
c. Hizmet erbabına sağlanan yemek bedelinin nakit veya ayın olarak ödenmemesi (Yemek bedelinin nakit olarak hizmet erbabına ücret geliri elde edene ödenmesi halinde gelir vergisine tabi tutulur), koşullarının gerçekleşmesi gerekmektedir.
İşverenlerce hizmet erbabına işyerine yakın lokantalarda veya yemek verme hizmeti sağlayan kuruluşlar vasıtasıyla personele yemek hizmeti verilmiş olması,
* Gelir Vergisi Kanunu 40/2 maddesi uyarınca, hizmetli ve işçinin işyerinde veya işyeri müştemilatında yediği yemeklerin ticari kazancın tespitinde gider olarak gösterilmesi,
* Yemek bedelinin fiilen çalışılan günlerde günlük tutarının 2020 yılı için Katma Değer Vergisi hariç 23 TL’yi aşmaması, (KDV dahil 23.23 TL)
* Yemek bedelinin doğrudan yemek hizmetini sağlayana ödenmesi,
* Hizmet erbabına sağlanan yemek bedelinin çalışan gün ve kişi sayısı kadar olması,
* Yemek bedeli faturasının ücretli çalıştırılan kuruma veya kuruluşa düzenlenmesi,
* Çalışanların ücret bordrosunda hizmet erbabına yemek vermek suretiyle sağlanan menfaatlerin vergiden istisna edilecek kısmı ile varsa vergiye tabi olacak kısmının ayrıca gösterilmesi gerekir.
