İstanbul'daki binlerce tarihi çeşme, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile belediye protokolleri çerçevesinde birer birer ihya olmaya devam ediyor. Restore edilerek suyuna kavuşan çeşmelerden biri de Fatih sınırları içerisinde bulunan Yakup Kethüda Çeşmesi oldu. Sofalı Çeşme olarak da bilinen ve kitabesi olmadığı için tarihlenemeyen çeşmenin eksik kurna bölümleri ve duvarları uygun malzeme ve tekniklerle tamamlandı ve çeşme özgün haline yaklaştırıldı.
BİNLERCE ÇEŞME
İstanbul’da sadece Fatih ilçesinde 136 tarihi çeşme bulunuyor. İstanbul Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nden alınan bilgilere göre; tarihi çeşmeler hem Kültür ve Turizm Bakanlığı hem de çeşitli belediyelerin himayesinde. Bu alanda yapılan akademik çalışmalara göre İstanbul’da bini aşkın tarihi çeşme olduğu tahmin ediliyor.
ODUNSU BİTKİLER DAĞITIYOR
Tarihi çeşmeler çeşitli çevresel faktörlerden etkileniyor. Bunların başında yapının içine giren ve kök salan bitkiler yer alıyor. Fatih Belediyesi tarafından restore edilerek misyonuna uygun hale getirilen söz konusu çeşme de en çok odunsu bitkilerden zarar görmüştü. Restorasyon esnasında odunsu bitkiler nedeniyle dağılmak üzere olan çeşmenin haznesi onarıldı ve çeşme eski hüviyetine kavuşturuldu.
Kuş çeşmeleri
İstanbul’da yalnızca insanların faydalanacağı çeşmeler bulunmuyor. Tarihi kimi çeşmenin yanına yapılan küçük havuzlar da kuşların su içmesine hizmet ediyordu. Bu çeşmelerden biri Sümbül Efendi Türbesi’nin bulunduğu avluda yer alıyor. Ayrıca Eyüp Sultan’da Kasım Çavuş Camii’nin duvarına bitişik meydan çeşmesinin duvarında da yine kuşların su içmesi için yalaklar bulunuyor.
Maltepe’de Feyzullah Efendi Meydan Çeşmesi duvarlarında insanların da ulaşamayacağı noktada yer alan ve sadece kuşların su içebileceği çeşmeler sanat tarihçilerince dünyada tek olarak nitelendiriliyor.
