Türkiye’nin ilk milli jet eğitim ve hafif taarruz uçağı HÜRJET’in ihracatında önemli bir adım atıldı. İspanyol hükümet, 20’den 45’e kadar HÜRJET alımını kapsayan ve entegre eğitim sistemi ITS-C’yi de içeren sözleşmeyi onayladı. Karar, Türkiye-İspanya savunma sanayi iş birliğini derinleştirirken, Avrupa savunma ve eğitim altyapısında da yeni bir mimariye işaret ediyor.
SÖZLEŞMENİN KAPSAMI VE HÜKÜMET KARARI
İspanya’nın Bakanlar Kurulu’nun onayıyla yürürlüğe giren kararname çerçevesinde, mevcut AE.09 (F-5) uçaklarının yerine “Savaş ve Taarruz Uçağı için Entegre Eğitim Sistemi (ITS-C)” alınmasına ilişkin sözleşme kabul edildi. Bu kapsamda Hürjet’in yer aldığı paket için öngörülen tutar yaklaşık 3 milyar 120 milyon euro olarak belirtildi.
Kararda, “Bu sistem (…) yeni ve karmaşık güvenlik senaryolarında operasyonlara yeterli hazırlığın sağlanmasını amaçlamaktadır.” ifadesi yer aldı. Teslimatların 2028’de başlaması, ilk sevkiyatın 2029/2030 eğitim kursunda yer alması ve Hürjet’lerin en az 30 yıl görev yapması hedefleniyor.
SANAYİ İŞ BİRLİĞİ VE ÜRETİM KONSEPTİ
Sözleşme kapsamında İspanyol sanayisi önemli bir rol alıyor. Airbus başta olmak üzere Aciturri, Aernnova, Aertec, Airtificial, Amper, Centum, CESA, CLUE, GMV, Grabysur, Indra, Grupo Oesia, Orbital ve Sener gibi 15 büyük İspanyol havacılık şirketi programda üretim ve entegrasyon payı alacak.
İlk partide Türk firmaları üretim yapacak, İspanya’da ise “İspanyol-versiyonu” için sistem entegrasyonu ve son montaj gerçekleştirilecek.
TESLİMAT TAKVİMİ
İspanyol resmî kaynaklara göre, ilk HÜRJET teslimatları 2028 yılında başlayacak. “İspanyol konfigürasyonlu” versiyonlar 2031 yılından itibaren hizmete girecek. Eğitim sistemi Talavera la Real Hava Üssü’nde konuşlanacak.
STRATEJİK VE JEOPOLİTİK BOYUT
Bu anlaşma, Türkiye’nin savunma sanayii ihracatında bir dönüm noktası olarak görülüyor: AB/NATO üyesi bir ülkenin HÜRJET’e yönelmesi Türkiye için “ilk büyük pazar” niteliğini taşıyor. İspanya’nın modern eğitici-savaş uçağı ihtiyacını Türk tasarımıyla karşılamayı tercih etmesi, Türkiye-İspanya savunma sanayii ilişkilerinde stratejik güvenin arttığını gösteriyor. Ayrıca HÜRJET’in eğitim hattı, İspanya’nın pilot eğitim sistemi ve Avrupa’daki hava gücü mimarisi açısından yeni bir döneme işaret ediyor.
