İşletmelerin transfer fiyatlandırması üzerinde baskı oluşturan unsurlar neler?

Uluslararası danışmanlık, denetim ve vergi hizmetleri şirketi Ernst & Young (EY), "2024 Uluslararası Vergi ve Transfer Fiyatlandırması Araştırması"nın sonuçlarını paylaştı.

Şirketten yapılan açıklamada, 47 ülkeden 1000 profesyonelin katıldığı araştırma sonuçlarına göre, küresel vergi reformu, teknolojinin verimsiz kullanımı ve ekonomik belirsizliğin, işletmelerin transfer fiyatlandırması politikaları üzerinde ciddi baskı oluşturduğu bildirildi.

Dünyanın dört bir yanındaki kuruluşlar için kritik işlevleri olan uluslararası vergilendirme ve transfer fiyatlandırması konularına ışık tutan araştırma sonuçları, işletmelerin potansiyel riskleri yönetmeleri için sağlam bir transfer fiyatlandırması politikasına ihtiyaç duyduğunu ortaya koyuyor.

Araştırmaya katılanların yüzde 84'ü, küresel vergi reformunun bir sonucu olarak, orta veya önemli

derecede çifte vergilendirme riskiyle karşı karşıya olduğunu düşünüyor, Yüzde 71'i ise küresel asgari vergilerin transfer fiyatlandırması politikaları üzerinde orta veya önemli derecede etkisi olacağı konusunda hemfikir.

Katılımcıların yüzde 75'i teknolojinin verimsiz kullanımını, yüzde 67'si zayıf veri kalitesini en büyük zorluk olarak görüyor. Yüzde 73'ü ise gelişmiş bir operasyonel transfer fiyatlandırması teknolojisine yatırım yapmanın, risk yönetiminde orta veya önemli derecede iyileşme sağlayacağına inanıyor.

Yüzde 88'i de transfer fiyatlandırmasında, teknolojiyi benimsemenin önümüzdeki üç yıl içinde kuruluşlarına tasarruf sağlayacağını öngörüyor.

TRANSFER FİYATLANDIRMASINI DIŞ FAKTÖRLER DE ETKİLİYOR

Şirketler, aynı zamanda enflasyon, tedarik zincirindeki değişimler ve jeopolitik gelişmeler gibi çeşitli dış baskılarla da mücadele ediyor. Araştırmaya katılanların yüzde 77'sine göre enflasyon, gelecek üç yıl içinde transfer fiyatlandırması politikaları üzerinde etkili olacak. Katılımcıların yüzde 51'i ise enflasyon nedeniyle yüksek faiz oranlarının şirketler arası borç fiyatlandırmasını etkilediğini düşünüyor.

Tedarik zincirlerindeki değişiklikler ve çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) hedeflerine yönelik taahhütler de daha fazla zorluklara yol açıyor. Ankete katılanların yüzde 42'si, kuruluşlarının son üç yılda jeopolitik sorunlar nedeniyle üretimi bir yerden başka bir yere taşıdığını, yüzde 39'u değişen vergi politikalarıyla bağlantılı değişiklikler yaptıklarını belirtiyor. Katılımcıların sadece yüzde 28'i ESG politikalarını hesaba katarak transfer fiyatlandırmasını değiştirmişken, yüzde 70'inden fazlası ESG hedeflerini karşılamak için tedarik zinciri değişikliklerini değerlendirme sürecinde olduğunu aktarıyor.

ARTAN RİSKLER TRANSFER FİYATLANDIRMASINDA KESİNLİĞE TEŞVİK EDİYOR

Araştırmanın en dikkati çekici bulgularından biri, peşin fiyatlandırma anlaşmalarına (APA) olan ilginin çarpıcı biçimde artması oldu. Matrah Aşındırma ve Kar Aktarımı (BEPS) 2.0 dünyasında daha fazla değer yaratmak üzere bu anlaşmaların gelecekte kendileri için "çok yararlı" olacağını söyleyenlerin oranı, iki kattan fazla arttı.

Açıklamada görüşlerine yer verilen EY Türkiye Vergi Bölümü Şirket Ortağı, Uluslararası Vergilendirme Hizmetleri Lideri Ateş Konca, küresel vergi reformunun uygulanmasıyla ilgili süreç ve konuların, vergi departmanlarını zorlamaya devam ettiğini vurgulayarak, "Araştırmaya katılan yöneticilerin büyük bir çoğunluğu, Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütünün (OECD) BEPS'e ilişkin kapsayıcı çerçeve projesi kapsamında, çifte vergilendirme riskiyle karşı karşıya olduklarını söylüyor." ifadelerini kullandı.

Konca, Pillar 2 (İkinci Sütun) kapsamında olan çok uluslu şirketlerin, yüzde 15 oranında yeni bir küresel asgari vergi ile karşı karşıya olduğunu vurgulayarak, "Bu kapsamda açıklanan asgari vergilerin uygulandığı bir vergi ortamına, gerekse raporların kamuya açıklanmasıyla ilgili daha şeffaf bir dünyaya geçiş; şirketleri, vergi otoritelerinin taleplerini ve İkinci Sütun hesaplamalarını yönetmek için verilerini standartlaştırmaya itiyor. İyileştirilmiş standart veriler, işletmelerin iş yükü taleplerini karşılamalarına ve potansiyel vergi anlaşmazlıklarını etkili bir şekilde yönetmelerine yardımcı olacaktır." değerlendirmesinde bulundu.

EY Türkiye Vergi Bölümü Şirket Ortağı, Transfer Fiyatlandırması Hizmetleri Lideri Serdar Sumay ise şirketlerin dünya çapında pek çok yeni ve karmaşık vergi raporlama gerekliliklerine tabi olmaya başladığını aktararak şunları kaydetti: "Bu doğrultuda, transfer fiyatlandırması denetimlerinin doğası da değişiyor. Bundan iki veya üç yıl sonra yürütülen denetimler, muhtemelen şu anda uygulananlardan farklı olacak. Bu nedenle, transfer fiyatlandırması yöneticilerinin mevcut eylemlerini, gelecekte incelenecekleri yollar açısından da düşünmesi gerekiyor. Şirketler, önce planlama, uygulama ve sonucunda pozisyonları destekler dokümantasyonlar üretme şeklindeki geleneksel yollar ile teknoloji odaklı otomasyon ve verilerle desteklenen çözüm planlarına sahip olmayı da içeren güçlü bir stratejiye odaklanmalı."

07 Şubat 2024 Çarşamba