Evinizi serin tutan ve havadan temiz su toplayabilen bir çatı kaplaması fikri nasıl geliyor? Özellikle sıcak iklimlerde yaşayanlar için mucize gibi değil mi? Serinlik sağlamanın yanı sıra kendi tatlı suyunu da üreten çatılar artık hayal değil. Bilim insanları, çatıyı güneş ışınlarından korurken yüzeyinden çiy toplayan ve boya gibi uygulanan yeni bir kaplama malzemesi geliştirdi. Bu teknoloji yalnızca yalıtım alanındaki araştırmaları ilerletmekle kalmıyor, aynı zamanda sürdürülebilir, düşük maliyetli ve merkezi olmayan tatlı su kaynaklarının da kapısını aralıyor. Sydney Üniversitesi bilim insanları ve Dewpoint Innovations araştırmacıları, güneş ışınlarının yüzde 97’sine kadarını yansıtırken pasif olarak su da toplayan nano mühendislik ürünü bir polimer kaplama geliştirdi. Yapılan testlerde, bu yeni malzemenin iç mekanı, dışarıdaki havadan 6 °C’ye kadar daha serin tutabildiği kanıtlandı. Söz konusu sıcaklık farkı, su buharının yüzeyde yoğunlaşmasına neden oluyor. Bu, soğuk bir camın buğulanması gibi düşünülebilir ve yüzeyden sürekli damlacıklar halinde akmasını sağlıyor.
GÜNDE 5 LİTRE SU ÜRETİYOR
Sydney Nanobilim Merkezi’nin çatısında yapılan deneylerde metrekare başına günlük 390 ml’ye kadar su elde edildi. Bu ilk bakışta çok fazla gibi görünmeyebilir, ancak bu malzemeyle kaplanmış örneğin 12 metrekarelik bir çatı optimum koşullar altında günde yaklaşık 5 litre su üretebiliyor. Çoğu evin çatısı bu ölçüden çok daha büyük. Yani ortalama bir konut çatısında temel su ihtiyaçlarını karşılayacak kadar günlük su elde edilebileceği düşünülüyor. Suyu toplamak için gereken şey ise tipik bir yağmur suyu toplama sistemi. Örneğin Sidney’de, yıllık ortalama yağış miktarı yaklaşık 1 metre kadar iken bu kaplamanın tetiklediği yoğuşma sayesinde yağmur suyu toplama sistemine sahip bir evin yaklaşık 6 kat daha fazla su toplamasının mümkün olacağı düşünülüyor.
HAVA ŞARTLARINA DAYANIKLI
Araştırma ekibi Sydney Nanobilim Merkezi binasının çatısında yürüttükleri 6 aylık deneyi kısa süre önce tamamladı. Deney süresince kaplamanın soğutma ve su toplama becerileri an an izlendi ve sürecin yüzde 32’sinden fazlasında çiy toplanabildiği ve özellikle yağmursuz dönemlerde havadan su toplanabileceği görüldü. En önemlisi geliştirilen kaplama malzemesi Avustralya güneşine dayandı ve deney süresince hiçbir bozulma belirtisi göstermedi. Kaplama için nemli koşullar ideal görünse de gece neminin arttığı kurak ve yarı kurak bölgelerde işe yarayabileceği düşünülüyor. Hedef, kaynakların sınırlı olduğu yerlerde ve zamanlarda su sağlamak. Deneyler boyunca yüksek performansını koruyabilen kaplama, kendi kendini soğuttu ve hava koşullarına dayanıklı olduğunu da ispatladı. Buluşun en kısa sürede hayata geçirilmesi için yaygın olarak kullanılan rulo veya püskürtücülerle uygulanabilen su bazlı bir boya formülü geliştiriliyor. Böylece çatıların güvenilir temiz su kaynaklarına dönüşümünün sağlanabileceği düşünülüyor. Araştırma, kısa süre önce Advanced Functional Materials dergisinde yayınlandı.
İlk ticari uzay istasyonu çok yakında faaliyette
SIRADAN bir uydu olduğu düşünülebilir ama yakın zamanda fırlatılan Haven Demo, ilk ticari uzay istasyonuna doğru atılmış çok önemli bir adım. Vast tarafından inşa edilen 500 kg ağırlığındaki insansız uzay aracı, bir süredir planlanan Haven-1 özel uzay üssünün temel sistemlerini test edecek. Geçtiğimiz hafta SpaceX Falcon 9 roketiyle fırlatılan Haven Demo, herhangi bir uzay yaşam alanına benzemiyor. Ancak Haven-1’de kullanılacak olanlara benzer itme sistemleri, uçuş bilgisayarları, navigasyon ve rehberlik sistemleri, iletişim üniteleri ve güç sistemleri içeriyor. Bu sayede Haven-1 üssünün görev operasyonları altyapısını test edecek. Görevini tamamladığında Dünya atmosferine kontrollü giriş yaparak imha edilecek. Her şey yolunda giderse bu demoyu, ilk ticari uzay istasyonu Haven-1 izleyecek. 45 günlük bir devreye alma sürecinin ardından tamamen faaliyete geçmesi planlanan istasyona dört özel astronottan oluşan bir mürettebat yerleşecek. SpaceX Crew Dragon kapsülü kullanarak istasyona yanaşacak olan ekibin ilk ziyaretinin 30 gün sürmesi planlanıyor.
