Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı’ndan 2,5 yıl aranın ardından yeniden petrol akışı başladı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, 6 Şubat 2023’teki depremler sonrası geçici olarak kapanan ve 4 Ekim 2023’te BOTAŞ tarafından operasyona hazır hale getirilen hattın, 27 Eylül itibarıyla tekrar devreye alındığını duyurdu.
CEYHAN’A GÜNLÜK 200 BİN VARİL PETROL AKIŞI
Irak Petrol Bakanlığı, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nden (IKBY) çıkarılan ham petrolün Irak Petrol Pazarlama Şirketi (SOMO) üzerinden Ceyhan Limanı’na taşınacağını açıkladı. İlk aşamada günlük 200 bin varil ham petrolün Türkiye’ye sevki öngörülüyor.
Bakan Bayraktar, hattın tam kapasite çalışması halinde 40 milyar dolarlık ticaret potansiyeli oluşturabileceğini, Irak’ın günlük 4 milyon varillik petrol ihracatının yüzde 40’ının Türkiye üzerinden dünyaya ulaşabileceğini belirtmişti.
“HATTIN KAPASİTESİ DÜNYA ÜRETİMİNİN YÜZDE 1’İNE DENK”
Atlantik Konseyi Kıdemli Araştırmacısı John Roberts, hattın yeniden devreye alınmasının küresel piyasalarda büyük bir dalgalanma yaratmasa da Türkiye için stratejik fayda sağlayacağını söyledi:
“Hattın günde 1 milyon varilden fazla petrol taşıma kapasitesi var. Bu dünya üretiminin yaklaşık yüzde 1’ine denk geliyor ve genel arz açısından yardımcı oluyor. Ancak hattın mevcut durumu nedeniyle tam kapasiteye ulaşması zaman alabilir.”
Roberts, Türkiye’nin enerji güvenliği açısından Sakarya sahasındaki doğal gaz üretiminin çok kritik olduğunu vurguladı:
“Türkiye’nin Sakarya’dan kendi gaz üretimini artırması ithalat bağımlılığını azaltacak ve bu ülkenin enerji güvenliğinde asıl farkı yaratacak.”
IRAK’IN TEDARİK ÇEŞİTLENDİRME STRATEJİSİ
Oslo Üniversitesi’nden Dr. Francesco Sassi, hattın yeniden faaliyete geçmesinin Irak, IKBY ve Türkiye arasındaki enerji jeopolitiği açısından önemli olduğunu belirtti:
“Irak, Hürmüz Boğazı’na olan bağımlılığını azaltmaya ve tedarik yollarını çeşitlendirmeye çalışıyor. Bağdat ve Ankara’da yeniden hız kazanan enerji temasları, bölgesel enerji güvenliğini sağlamak ve Körfez’den Akdeniz’e uzanan siyasi-ekonomik bir eksen oluşturmak açısından kritik.”
TÜRKİYE’NİN ENERJİ ARZINA STRATEJİK DESTEK
Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı’nın yeniden devreye girmesi, Türkiye’nin enerji arz güvenliği açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Hem Irak’ın ihracat çeşitliliğini artıracak hem de Türkiye’yi bölgesel enerji koridorunda daha güçlü bir konuma taşıyacak.
Uzmanlar, hattın tam kapasite çalışması halinde Türkiye’nin enerji ticaretinden elde edeceği ekonomik getirinin yanı sıra, ülkenin jeopolitik öneminin de artacağını vurguluyor.
