İnsansız bankadan insan avantajına

HABER: ZEYNEP DERELİ

1991 yılından bir reklam sloganı, o yılları yaşamış okurlarımızın hatırına gelecektir: “Future 2001 Geleceğin Elektronik İnsansız Bankası”. Bu reklamdaki “insansız” ifadesi ciddi bir tartışma yaratmıştı. “Kaydi” varlıklar ile çalışan bankaların, gelecekte dar bir teknokrat kadrosu dışında çok az sayıda personelle çalışacağı uzgörüsü ülkenin gündemine taşınmıştı.

Benzeri öngörüler, çeyrek asır sonra imalat sanayi (ve diğer birçok sektör) için gündeme oturdu. Bugün; Endüstri 4.0’ın işgücünün geleceğini ve dolayısıyla refah toplumunu nasıl etkileyeceği dünyada en çok tartışılan konuların başında geliyor. Yapay zekanın ve robotların 100 milyonlarca insanı işlerinden edeceği kaygısı “teknoloji korkusunu da” körükler bir şekilde toplumlara yayılıyor.

İSTİHDAM AÇISINDAN UMUT VERİYOR

Ancak bankacılıkta son 30 yılda yaşanan değişim, durumun istihdam açısından korktuğumuz yönde gelişmeyeceğine dair ipuçları sunuyor: Bugün, 1990’ların başında finans sektörü için hayal dahi edilemeyen bir teknoloji seviyesine sahibiz. Elle tutulmayan ürünleri olan finans sektörü, dijitalleşmeye ve Endüstri 4.0 çağına, imalat sanayinden daha önce adapte oldu. Ödeme sistemlerinden yatırım araçlarına tam olarak dijitalleşmiş bir finans sektörü içindeyiz.

Artık şubelerde cam bir kafesin içinde oturan veznedarları veya bankalar arasında para taşıyan mutemetleri çok daha az görüyoruz. Bankacılar “soğuk, mesafeli ancak dikkatli ve güven verenlerden” değil, insan ilişkileri ve satış becerisi kuvvetli kişilerden seçiliyor. Yönetim kadroları ise “müfettişlik” nosyonuna göre değil, yaratıcılık ve iletişim becerileri ile donanmış kişilerin terfi edebildiği bir alan. Yani finans sektörü dijitalleştikçe daha az değil, ama daha farklı becerilere sahip insanlar istihdam edilir hale gelmiş.

BANKACILIKTA 6 YENİ MESLEK

Tam da bu noktada eğitimin önemi ön plana çıkıyor. Bugün nasıl bir eğitim alan ve hangi becerileri geliştiren gençler, geleceğin finans kurumlarında kendilerine uzman ve yönetici olarak yer bulabilecek?

Bu konuda HSBC’nin yayınladığı ve fütürist Tom Cheesewright tarafından yazılan “İnsan Üstünlüğü: İnsanın Gücü Raporu” çok önemli ipuçları veriyor. Raporda, bankacılık sektöründe altı yeni mesleğin ön plana çıkacağı öngörülüyor: Karma Gerçeklik Deneyimi Tasarımcısı, Algoritma Teknisyeni, Etkileşimli Arayüz Tasarımcısı, Evrensel Hizmet Danışmanı, Dijital Süreç Mühendisi, Ortaklık Ağ Geçit Sağlayıcısı.

Bilimkurgu filmlerinden sıçramış gibi duran bu yeni meslekler için gerekli ortak üç beceri ise oldukça tanıdık:
Merak, yaratıcılık ve iletişim becerileri.

DİĞER SEKTÖRLER İÇİN REHBER

Finans sektöründe 30 yıldır yaşadığımız değişim, diğer tüm sektörler için rehber olacak nitelikte. Robotlar ve yapay zekanın daha etkili olduğu bir gelecekte muhtemelen insan yaratıcılığı ve iletişimi çok daha değerli olacak. Endüstri 4.0’ı bir tür distopya (cehennemi gelecek) gibi gören tahminleri bir kenara bırakıp, kendimiz ve çocuklarımız için yeni becerilere dayanan bir gelecek inşa etmeye başlamamız gerekiyor.

DİJİTALLEŞME FİNANSTA İSTİHDAMI ARTIRDI

Finans sektöründeki dijitalleşme, sektördeki istihdamı azaltmadı.
Tam tersine, Türkiye Bankalar Birliği (TBB) verilerine göre 1990’larda 150 binler seviyesinde olan istihdam, bugün 200 binlere ulaştı. Hatta bu istihdama dahil edilmeyen, dev bir fintech yani finans teknolojileri sektörü oluştu. İstihdam azalmadığı gibi sektörün yarattığı işler daha fazla artış gösterdi.
Bu noktada finans sektöründe istihdamın ve sektörün ihtiyaç duyduğu becerilerin nasıl değiştiğini incelememiz gerekiyor.

11 Eylül 2018 Salı

Etiketler : Gündem