Elektrikli hava taksi girişimi Joby Aviation, Birleşik Krallık’ta elektrikli dikey kalkış ve iniş (eVTOL) uçaklarını hizmete sokmak amacıyla Virgin Atlantic ile stratejik bir ortaklık kurdu. Bu adımla, Joby'nin ticarileştirmeyi hedeflediği yedinci ülke Birleşik Krallık olacak. 2021 yılında özel amaçlı satın alma birleşmesi (SPAC) yoluyla halka açılan Joby, Virgin ile İngiltere’deki ortaklığını ne zaman başlatacağına dair net bir tarih vermedi. Şirketin bir sözcüsü, yaptığı açıklamada, İngiltere’deki operasyonların Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve ABD’deki lansmanlardan sonra gerçekleşeceğini belirtti.
Joby’nin, ülkeye ilk eVTOL uçağını teslim etmesinin ardından bu yılın sonlarında veya önümüzdeki yılın başlarında Dubai’de pazar testlerine başlaması bekleniyor. Şirket ayrıca 2025 yılında ABD’nin New York veya Los Angeles kentlerinde ticari hizmet başlatmayı planlıyordu. Ancak Joby’nin, Federal Havacılık İdaresi’nden (FAA) gerekli sertifikaları almaya çalışması nedeniyle bu planın ertelenebileceği ifade ediliyor.
SERTİFİKASYON SÜRECİ DEVAM EDİYOR
Joby, Ekim 2024’te aracın tasarımının onaylandığını gösteren tip sertifikasını almaya yakın olduğunu açıklamıştı. Ancak şirket sözcüsü, güncellenmiş bir zaman çizelgesi hakkında bilgi vermekten kaçındı.
Joby'nin İngiltere’de ticari operasyonlara başlamadan önce, Birleşik Krallık Sivil Havacılık Otoritesi’nden (CAA) gerekli sertifikaları alması gerekiyor. Şirket, uçağının kullanım için onaylanması amacıyla Temmuz 2022’de başvuruda bulunmuştu.
VIRGIN İLE STRATEJİK ORTAKLIK
Anlaşma kapsamında Joby, Virgin’in İngiltere’deki münhasır havayolu dağıtım ortağı olacak.
Joby'nin ABD ve İngiltere'de Delta Air Lines ile de benzer bir münhasır anlaşması bulunuyor. Virgin ortaklığı ise mevcut Delta anlaşmasının kapsamına giriyor, çünkü Delta, Virgin'in yaklaşık yarısına sahip durumda.
Joby’nin Delta ile yaptığı anlaşma kapsamında, müşterilere yerel vertiportlardan doğrudan havalimanına ulaşım sağlayan birinci sınıf bir hizmet sunulması planlanıyor. Virgin ortaklığı ise benzer bir ağın İngiltere genelinde kurulmasını hedefliyor. Bu hizmetin Heathrow ve Manchester havalimanlarından başlaması bekleniyor.
Virgin müşterileri, gelecekte Virgin Atlantic'in mobil uygulaması ve web sitesi üzerinden Joby uçuşlarında koltuk rezervasyonu yapabilecek.
ELEKTRİKLİ HAVA TAKSİ REKABETİ KIZIŞIYOR
Havayollarıyla ortaklık kurmak, eVTOL şirketlerinin pazara giriş stratejilerinde kritik bir rol oynuyor. Joby’nin en büyük rakiplerinden Archer Aviation, United ve Southwest ile benzer anlaşmalar yapmıştı.
Bu tür anlaşmalar genellikle havayollarından yatırım desteği de içeriyor. Örneğin Delta, Joby’ye şu ana kadar 60 milyon dolar yatırım yaptı ve Joby’nin vaatlerini yerine getirmesi halinde 200 milyon dolara kadar ek yatırım yapma seçeneği bulunuyor. Ancak Joby sözcüsü, Delta’nın yaptığı yatırımın Virgin ile olan anlaşmanın bir parçası olmadığını belirtti.
15 DAKIKALIK UÇUŞLAR
Joby'nin eVTOL uçağı, bir pilot, dört yolcu ve bir miktar bagaj taşıyacak şekilde tasarlandı. Uçak, saatte 322 km hıza ulaşabilecek ve Leeds’ten Manchester’a uçuşu sadece 15 dakikada tamamlayabilecek.
Joby, büyük ölçekli operasyonlara henüz hazır olmasa da, ABD, İngiltere, BAE, Güney Kore, Japonya, Hindistan ve Avustralya’da hava taksi hizmeti başlatma hedefini sürdürüyor.
Virgin, Joby’nin İngiltere pazarına giriş çabalarını müşterilere hizmeti tanıtarak, düzenleyici kurumlarla çalışarak ve havalimanlarındaki iniş altyapısının geliştirilmesine destek olarak güçlendireceklerini açıkladı.
DİĞER YATIRIMCILAR
Japon otomotiv devi Toyota, 2020’de Joby Aviation'a 394 milyon dolar yatırım yapmıştı. Bu yatırım, Joby'nin Seri C finansman turunun bir parçası olup, toplamda 590 milyon dolar fon topladı. Joby, bu stratejik ortaklık sayesinde, Toyota'nın araç üretim konusundaki deneyimi ve uzmanlığını, eVTOL uçaklarının geliştirilmesinde kullanack.
Şirket ayrıca, ulaşım sektörünün önemli isimlerinden Uber ile de iş birliği yaptı. Bu ortaklık kapsamında, Uber'in ulaşım ağı ile Joby'nin hava taksi hizmetlerinin entegre edilmesi planlanıyor. Bu sayede, müşteriler Uber platformu üzerinden hava taksi hizmetlerine erişebilecek.
Joby Aviation'ın yatırımcıları arasında Intel Capital, JetBlue Technology Ventures ve Toyota AI Ventures gibi önemli firmalrda bulunuyor.
