Higgs bozonunun sırları çözülüyor

Marsilya’daki Avrupa Fizik Topluluğu Konferansı’nda, Higgs bozonunun çok nadir bozunma modlarına ilişkin en hassas araştırma sonuçları açıklandı. ATLAS ekibi, Standart Model ötesi fiziğin izini süren yeni veriler sundu.

Giriş: 15.08.2025 - 11:44
Güncelleme: 15.08.2025 - 11:44
Higgs bozonunun sırları çözülüyor

Bu yıl düzenlenen Avrupa Fizik Topluluğu Yüksek Enerji Fiziği Konferansı’nda, özellikle ATLAS iş birliğinin Higgs bozonu üzerine yürüttüğü iki kapsamlı çalışma öne çıktı. Araştırmalar, bozonun nadiren gözlenen bozunma yollarına, yani müon çiftine (H→μμ) ve Z bozonu ile fotona (H→Zγ) dönüşmesine odaklandı.


STANDART MODELİN SINIRLARI

H→μμ bozunması, Higgs bozonunun ikinci nesil fermiyonlarla etkileşimini doğrudan gözlemlemek için kilit öneme sahip. Şimdiye kadar, Higgs’in üçüncü nesil parçacıklarla olan etkileşimleri doğrulanmıştı. H→Zγ süreci ise, sanal parçacıklar üzerinden işlediği için, fizikçilerin Standart Model ötesi yeni parçacıklar arayışında dikkatle incelediği bir kanal olarak öne çıkıyor.


VERİLERİN BİRLEŞTİRİLMESİ AVANTAJ SAĞLADI

Araştırmacılar, LHC’nin 3. Çalışma’sından elde edilen son üç yılın verilerini, 2. Çalışma’nın tamamıyla birleştirerek analiz hassasiyetini artırdı. Geliştirilen yeni arka plan modellemeleri ve detaylı olay seçme stratejileriyle, nadir sinyaller arka plan gürültüsünden daha iyi ayırt edilebildi.

Higgs bozonunun sırları çözülüyor


İSTATİSTİKSEL GÜÇTE REKOR

H→μμ aramalarında ATLAS ekibi, birleşik veri setiyle beklenen anlamlılığı 2.5 standart sapmaya, gözlenen anlamlılığı ise 3.4 standart sapmaya ulaştırarak bu bozunmaya dair ilk ikna edici kanıtı sundu. Bu sonuçların rastlantısal olma ihtimalinin oldukça düşük olduğu belirtildi.


H→Zγ sürecinde ise, 2. ve 3. Çalışma verilerinin birleştirilmesiyle 2.5 standart sapmalık bir fazlalık tespit edildi. Bu da H→Zγ bozunmasının olasılığını ölçmek için bugüne kadarki en hassas sonuca işaret ediyor.


FİZİĞİN YENİ UFUKLARI

Bu nadir bozunma modlarının daha kesin ölçülmesi, hem kütle oluşumu hem de evrenin temel yapısı hakkında yeni ipuçları sunabilir. Konferansta vurgulanan bulgular, Standart Model’in sınırlarının test edilmesinde önemli bir aşama olarak görülüyor.